1991, een spannend mysterieus jeugdboek van Tom Rijpert
Tom Rijpert… Wie heeft nou niet iets van deze bejubelde auteur gelezen? Zijn debuut van De zeven sleutels werd enthousiast ontvangen. Van dat avontuurlijke fantasievolle verhaal zijn twee delen verschenen. 1991 is een vers boek, een ander boek en… mijn eerste boek van deze auteur! Ik heb dus nog niks gelezen en maak kennis aan de hand van dit mysterieuze en spannende jeugdboek. De synopsis lonkt al tijden naar me. Net zoals de geweldige cover ontworpen door Paco Vink. Hoe zal deze ontmoeting zijn?

1991 samenvatting
In de zomer van 1991 verdwijnt een jongen van een zomerkamp op Terschelling. Wekenlang wordt er gezocht, maar met de jaren verdwijnt de hoop hem ooit nog terug te vinden. Elf jaar later, in de zomer van 2002, wordt Basha Berkel naar datzelfde rotkamp gestuurd. In de bus hoort ze fluisteren over een verdwenen jongen, bij het kampvuur beginnen de eerste spookverhalen en boven haar stapelbed vindt Basha mysterieuze tekens in het hout gekrast.
1991 is een spannend mysterie over twee zomerkampen, met elf jaar ertussen. Over het terugverlangen naar vroeger, het willen stilzetten van het nu en de angst voor de toekomst. Voor lezers vanaf 10 jaar.
Tom Rijpert maakte in 2023 de overstap van regisseur naar schrijver, met het succesvolle tweeluik De Zeven Sleutels: Het pad van de Roverkoning (Bol) en Voorbij de val (Bol). De boeken kregen lovende recensies en deel 1 werd meteen opgenomen in de Grote Vriendelijke 100, de lijst van meest favoriete kinderboeken aller tijden.
Het ruisen van de wind door de takken en het rollen van de golven in de verte waren niet meer uit elkaar te houden. Ze leken samen te smelten, als één grote eilandademhaling van een slapend monster dat we op het punt stonden om wakker te maken.
Uit 1991
Spannend jeugdboek
Wauw, maar echt WAUW, en nog voelt dat te minimaal voor wat ik voel na het lezen van 1991. Dan volgt direct de moeilijke taak om mijn ‘wauw’ in woorden te gaan omschrijven. Iets wat ik misschien nog wel het moeilijkste vind, een boek recenseren die ik heel erg goed vond. Laat ik beginnen bij de basis, het verhaal. Want dit boek is boven alles een spannend jeugdboek. Het mysterie over de verdwijning van een jongen van het zomerkamp is de rode draad. Wij stappen het verhaal 11 jaar later in, het zelfde zomerkamp maar dan in een andere tijd en met andere karakters. We mogen meelezen door de ogen van de elfjarige Basha Berkel.
De proloog van 1991 zuigt mij als lezer al helemaal in het verhaal. Het verbindt ons met het mysterie uit het verleden maar ook met een toekomstige gebeurtenis die als zwaard boven ons hoofd hangt tijdens het lezen. Daarna rollen we door in het heden nadat Basha nog even een kort persoonlijk stukje schrijven voor de lezers heeft. Het heden laat ons kennismaken met de karakters van het kamp die op de boot naar Terschelling zitten. De plek waar de vriendschap tussen Basha en Tibbe ontstaat, waar de kaarten geschud worden in een spel vol avontuur, spanning, mysterie, vriendschap, opgroeien, familie en verwondering.
1991 is ontzettend spannend maar nergens gruwelijk (oké misschien heel even op het einde maar dat voelt meer als een vage herinnering). Er wordt een rijk verhaal gedeeld met onderbouwing, ontwikkeling en zeker ook humor.
Herkenning en verwondering
Dat Tom Rijpert kan schrijven is vanaf de eerste zin al duidelijk voor mij. Zo staan er bijvoorbeeld titels in het boek die veel zeggen maar niks weggeven. Ik krijg hier een soort van De zevensprong (Bol) vibe door van Tonke Dragt. Rijke mysterie, de titels geven je iets van voeding maar laten je nog meer verwonderen en denken. De taal van Rijpert is heerlijk. Het bevat humor, is spitsvondig en puur. De karakters zitten direct in mijn hart en komen helemaal tot leven. Net zoals de locatie. Waar de proloog nog mysterieus is en wat minder makkelijk te plaatsen, zo aan boord van de boot stap ik in het eerste hoofdstuk. Ik ben echt onderdeel van de groep en voel emoties, nostalgie, spanning, lach mee en voel zeker ook hier en daar verdriet. Voor veel emoties is dus ruimte in 1991.
De spanning zit in het verhaal en het mysterie. Maar denk ook aan bijpassende onderwerpen voor de doelgroep. De verandering van basisschool naar middelbare school, geen fijne thuissituaties, opgroeien an sich is al spannend met een wereld die om je heen steeds groter wordt. Heel mooi hoe dit verweven zit door het verhaal. Ik val net wat buiten de doelgroep maar ik heb me geen enkel moment niet welkom gevoeld. Het tegenovergestelde eerder, ik voelde veel herkenning. Zelf ben ik ook op kamp geweest, anders dan de locatie (bij mij was dit toen Texel), lag het bed hetzelfde en de soortgelijke geur werd zo weer opgeroepen. Maar ook het toch wel thuis voelen uiteindelijk op een plek die je eerst zo tegenstaat. Dat alles meer kleur krijgt door de juiste personen, of kleur juist wordt weggehaald door anderen, komt heel mooi naar voren. En is wederom herkenbaar.
Oog voor details
Denk je dan dat ik alles al heb aangekaart? Nee, want er is nog een onderdeel van 1991 wat echt grandioos goed gedaan is. En dat is het oog voor details van Tom Rijpert. De titel valt jullie vast al op, de spiegeling van de 19|91. Het spiegelen heeft zeker een rol en komt ingenieus terug op diverse levels. Net zoals verwijzingen naar bepaalde andere tijdsgebonden dingen. Het hoofdverhaal speelt zich immers af in 2002. Heerlijk even geen mobieltjes en alle aandacht voor de mysterieuze zoektocht van een superheld en een kikker. Ben je inmiddels de draad een beetje kwijt? Dan zit er maar 1 ding op… en dat is het boek zelf gaan lezen.
Ik ga namelijk niet verder uitleg geven want spoilers zijn nooit leuk. En dit is een boek wat je gewoon helemaal zelf moet beleven. Ook als je geen zin hebt in laagjes en verwijzingen kan je er gewoon voor kiezen om je te laten meeslepen door het spannende verhaal van 1991.
1991 recensie
Tom Rijpert trekt me al vanaf de cover, titel en synopsis in zijn verhaal. Geweldig beeldend ondersteund door de illustratie van Paco Vink. En vervolgens vanaf de eerste zin word ik het verhaal ingesleurd. Ik word voor de leeuwen gegooid, in het diepe maar ik voel me ook veilig en getroost. In 1 adem heb ik 1991 uitgelezen. Het is enerzijds maatschappelijk actueel en herkenbaar, anderzijds gaat dit verhaal je mind blowen. Want ondanks het handige stappenplan voor een goed mysterie en de ontknoping weet Rijpert zijn lezers te verrassen. En ik hou hiervan als het hokje van een genre vervaagd en een auteur zijn lezers laat denken en zelf een mening laat vormen.
Naast een hartslag die niet omlaag te krijgen was heb ik gelachen. Saaie Frank met zijn witte sokken (iedereen kent toch zo’n iemand?), de TEGENLIGGERS tijdens het fietsen en andere situaties die grappig zijn door herkenning. Tegelijk voelde ik ook andere emoties met de karakters. Het gevoel wat je krijgt door buitengesloten te worden, pestsituaties en het zoeken van je identiteit en plekje in de wereld op die leeftijd. Rijpert weet dit prachtig puur te verweven en dat maakt zijn karakters authentiek. 1991 sluit ik voldaan af, ondanks dat ik ook vragen heb. Maar die vragen zorgen er vooral voor dat dit boek nog lange tijd nazindert in mijn hoofd. En zo voelt de laatste bladzijde toch niet helemaal als een afscheid.
1991 zet Tom Rijpert absoluut op mijn leeskaart en zijn eerdere Duologie van De zeven sleutels gaat op mijn te lezen lijst. Op een schaal van 1 – 9 is dit boek absoluut een negen. En onthou dit: “lezen is in, ezel”!
- Leestip: Villa Vita Nova
Specificaties 1991
Auteur: Tom Rijpert | Coverontwerp: Paco Vink | Uitgever: Pelckmans | Maart 2025 | 352 pagina’s | 9789463838009 | Meer informatie bij je lokale boekhandel, bezoek de website van uitgeverij Pelckmans, klik hier voor Bol, kijk bij Bruna.nl of bij Amazon
Welk woord of thema spreekt jou aan in een boek? Klik op een woord en ga naar boeken toe in dit thema!
avontuur boekenserie culturen dieren diversiteit emoties familie fantasie fantasy filosofie geheimen geschiedenis gevoelens graphic novel grappig het leven humor interactief jezelf zijn klassieker kunst liefde maatschappij magie mentale gezondheid mindful mysterie natuur oorlog opgroeien politie prentenboek prentenboek op rijm roman school seizoenen spannend sprookjes sterke vrouw thriller verhalenbundel vriendschap weetjesboek wereld zoekboek
Schrijf je in voor onze stoere nieuwsbrief die elke eerste week van een maand wordt verzonden en blijf op de hoogte van het lekkerste leesvoer!