Aan het werk – James C. Kennedy. Een essay over arbeidsethos
Hoe kijken wij als Nederlanders naar ons werk? Is het een plicht, een tijdverdrijf of vooral een inkomstenbron? Houden we genoeg tijd over voor ons privéleven? Of is het juist ook onze grootste uitdaging en bron van voldoening? James C. Kennedy schreef het essay Aan het werk over het Nederlandse arbeidsethos. Over hoe dit sinds de Tweede Wereldoorlog is veranderd. Bijvoorbeeld wat betreft de kijk op werk, privéleven en ontspanning. Want ondanks de algehele indruk van de Nederlanders als hardwerkend volk, was er zelfs tijdens de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog al aandacht voor voldoende tijd voor ontspanning. Dit essay is een korte en bondige reis door de Nederlandse geschiedenis en onze arbeidsbeleving.
James C. Kennedy
Auteur James Kennedy is hoogleraar moderne Nederlandse geschiedenis aan de Universiteit Utrecht. Met zijn Amerikaanse afkomst tracht hij het Nederlandse arbeidsethos te ontrafelen. Hoe proberen wij Nederlanders een balans te vinden tussen werk, ontspanning en privéleven? Met zijn Amerikaanse achtergrond is er nogal een groot verschil met hoe er naar werk en vrijetijd wordt gekeken.
Ik was als hardwerkende Amerikaan terecht gekomen in een land met een minimum aan wettelijke vakantiedagen, verplicht vakantiegeld bij je salaris en stille vakantieperioden waar helemaal geen werk leek te worden gedaan.
De auteur heeft in zijn jeugd Nederland regelmatig bezocht vanwege zijn uit Nederland afkomstige moeder. In 2003 vestigde hij zich in Amsterdam als hoogleraar aan de Universiteit. Door zijn jaren in Nederland is zijn eigen arbeidsethos wel veranderd. Zo ziet hij meer de slechte kanten van het Amerikaanse arbeidsethos. Waar langere werkweken bestaan, zonder een door de overheid verplichte vakantieregeling of ziekteverlof. Het essay start met een algemene inleiding over arbeidsethos en een vergelijking met Amerika. Dan wordt er ingegaan op de veranderende attitudes over werk door de jaren heen:
- 1945 – 1960
- 1960 – 1975
- 1975 – 1990
- 1990 – 2020
Werk en identiteit
Soms komt er onbedoeld een boek op je pad, wat je toch onverwacht veel inzicht geeft. Omdat je bijvoorbeeld op een kantelpunt bent gekomen en je een andere keuze wilt of moet maken qua werk. Wat is de waarde van je werkzaamheden? Waar liggen jouw talent en geluk? Allerlei vragen die veel mensen zich wel eens stellen. Als de energie op is, als je lichaam je belemmert of als er geen voldoening meer is. Dat kan allemaal invloed hebben op je eigenwaarde en levensvreugde.
Door de lockdowns is in ieder geval gebleken dat samenwerken met anderen veel kan betekenen voor je persoonlijke ontwikkeling. En dat je dit dus erg kan missen op het moment dat je daar geen onderdeel van bent. Want zo benoemt de auteur: werk is een identiteitsbepalend onderdeel van je persoonlijkheid. En het wordt vaak gemist door degenen die het niet hebben.
Er zijn natuurlijk individuele verschillen in hoeveel voldoening je werk oplevert, en hoeveel tijd je eraan wilt en kunt besteden. Sommige mensen tellen de dagen en uren af tot het volgende weekend. Anderen werken met alle liefde in de avond of het weekend nog even door. Maar over het algemeen zijn er over arbeidsethos dus wel tendensen te zien door de jaren heen.
Een historisch perspectief
In het essay Aan het werk wordt vanuit historisch perspectief gekeken naar het Nederlandse arbeidsethos. Bijvoorbeeld hoe de Tweede Wereldoorlog een rol heeft gespeeld en de wederopbouw daarna. Maar ook het ontstaan van wet- en regelgeving rondom sociale zekerheid. En ook belangrijk zijn de waarden die in de jaren 60 zijn ontstaan op het gebied van zelfontplooiing en keuzerecht. Daaruit is een tendens ontstaan waarbij Nederlanders hun werk wel minder centraal stellen, maar desondanks nog steeds wel heel serieus nemen.
In het laatste hoofdstuk geeft de auteur zijn indruk van het Nederlandse arbeidsethos anno nu. Over hoe dat steeds meer in evenwicht is. We zijn gelukkiger met ons werk, productiever en beter in balans. Maar er zijn natuurlijk vele verschillen. Werknemers met flexcontracten, statushouders en zzp’ers ervaren heel wat minder zekerheid. Ook is er nog veel te verbeteren op het gebied van werksfeer en prestatiedruk.
Maar belangrijker nog is het scheve beeld van het uitblinkende individu. Succes hangt niet altijd af van zelfredzaamheid en eigen inspanningen, zo betoogt James C. Kennedy. En we mogen wat meer uitgaan van de gedachte It’s OK to fail.
Het lijkt me gezonder als mensen beseffen dat je waarde als mens niet wordt gedefinieerd door status, werk of verdiensten. Ootmoed past bovendien in een situatie als de huidige, waarin de kansen om aanspraak op ‘verdienste’ te maken steeds ongelijker verdeeld worden.
James C. Kennedy – Kantelpunt in het Nederlandse arbeidsethos?
Aan het werk is een klein boekje, maar met een interessante boodschap en scherpe inzichten. Een analyse van geschiedenis, politiek, maatschappij en cultuur. Het wordt op een boeiende wijze met elkaar verweven.
Balans werk en privéleven
Een belangrijk punt dat James C. Kennedy in zijn essay noemt is bijvoorbeeld dat werknemers in de zorg en het onderwijs onder grote druk staan om meer uren te draaien. Recent was er nog het nieuwsbericht over het enorme aantal zorgpersoneel dat extra nodig zal zijn de komende jaren. Zoals ic-baas Diederik Gommers adviseert in het stuk: ga creatief om met de planning en wensen van zorgpersoneel. Waarom moet iedereen standaard vroeg beginnen waardoor ouders niet hun eigen kinderen naar school kunnen brengen? Dat zijn de belangrijke vragen over de balans tussen werk en privé goed houden. Zodat mensen voldoende gemotiveerd zijn én blijven om hun talenten op de juiste plek in te zetten.
Het essay Aan het werk is uitgebracht ter ere van de jaarlijkse Maand van de geschiedenis. In oktober vond deze plaats. Hieraan heeft ook uitgeverij Prometheus bijgedragen, bijvoorbeeld door boeken met het thema geschiedenis extra onder de aandacht te brengen.
Arbeid komt in alle vormen, kleuren, smaken en maten en heeft zich door de eeuwen heen telkens opnieuw uitgevonden. Van de enige manier om de eerste levensbehoeften te vervullen tot een wezenlijk kenmerk van wie je bent en waar je bij hoort
Maand van de geschiedenis
Meer tips
We hebben recent meer boeken mogen reviewen met als thema werk en zingeving. Steeds met een andere invalshoek. Zoals de meer filosofische, of werken gezien vanuit de positie van vrouwen. Interessante kost! Kijk bij de reviews voor meer informatie.
- Ode aan de Arbeid – Alain de Botton
- Waarom vrouwen minder werken dan mannen – Liesbeth Staats
- Adaptieve intelligentie, lichter leven slimmer werken- Rudi Francken en Tim Vermeire
Auteur James C. Kennedy is ook columnist voor dagblad trouw waar hij op allerlei maatschappelijke vlakken zijn visie deelt. Bijvoorbeeld over kinderen in de jeugdzorg, een onderwerp dat mij zelf ook zo aan het hart gaat. En waar we op MamaScrapelle ook over hebben geschreven, bijvoorbeeld het belang van die vertrouwenspersoon. Fijn om via een boek bij schrijvers en deskundigen terecht te komen, die je weer meer inzicht geven op allerlei gebieden!
Specificaties Aan het werk
Auteur: James C. Kennedy | Omslagontwerp: Tessa van der Waals | Uitgeverij Prometheus | 9789044648928 | september 2021 | 64 pagina’s | Meer informatie vraag je bij de lokale boekhandel, of vind je hier
Welk woord of thema spreekt jou aan in een boek? Klik op een woord en ga naar boeken toe in dit thema!
avontuur basisschool boekenserie culturen dieren diversiteit emoties familie fantasie fantasy filosofie geheimen geschiedenis gevoelens graphic novel grappig het leven humor jezelf zijn klassieker kunst liefde maatschappij magie mentale gezondheid mindful moord mysterie natuur oorlog opgroeien politie prentenboek roman school seizoenen spannend sprookjes sterke vrouw thriller verhalenbundel vriendschap weetjesboek wereld zoekboek
