Alle boeken Roald Dahl: een meesterverteller met ongeëvenaarde verbeeldingskracht
Wie kent hem niet en is er niet mee opgegroeid? Roald Dahl (1916 – 1990) was een Britse schrijver die wereldwijd bekendheid genoot vanwege zijn unieke en levendige verhalen. Verhalen vol absurde wendingen, humoristische gebeurtenissen en vaak een sadistisch en rauw kantje. Met zijn grenzeloze verbeeldingskracht en speelse pen creëerde hij een schat aan boeken die zowel kinderen als volwassenen blijven betoveren. Want hij schreef niet alleen voor kinderen en zijn kinderverhalen zijn leeftijdloos. Hoog tijd voor een blog met alle boeken van Roald Dahl met de bekende handige lijstjes plus extra informatie!
Wie was Roald Dahl?
Geboren op 13 september 1916 in Llandaff, Wales, bracht Dahl zijn vroege jaren door in een gezin dat literatuur en verhalen koesterde. Zijn ouders waren van Noorse afkomst maar verhuisden naar Engeland. Roald werd vernoemd naar de poolreiziger Roald Amundsen. Dit is een nationale held in Noorwegen. Hij sprak thuis Noors met zijn ouders en zussen. Zijn jeugdige avontuurlijke geest, gevoed door zijn eigen ervaringen en fantasie, zou later de brandstof worden voor zijn meest geliefde werken. De brandstof voor alle boeken van Roald Dahl, die door heel de wereld zouden worden geliefd en gelezen.
In 1920, toen hij drie was, overleed zijn zeven jaar oude zuster Astri aan een blindedarmontsteking. Ongeveer een maand later overleed zijn vader op 57-jarige leeftijd aan een longontsteking. Vanaf zijn achtste werd Roald Dahl naar verscheidene kostscholen in Engeland gestuurd omdat de moeder de opvoeding voor de kinderen niet alleen kon dragen. Een van die kostscholen was Repton in Derbyshire. Tijdens de jaren dat hij daar naar school ging zou Cadbury, een chocoladeproducent, af en toe dozen nieuwe chocolade naar de school sturen. Die mochten vervolgens door de leerlingen getest worden. Dit was een inspiratie voor zijn derde kinderboek Sjakie en de chocoladefabriek*. In zijn jeugdjaren bracht Dahl zijn zomervakanties door in het Noorwegen waar zijn ouders vandaan kwamen. Zijn kinderjaren zijn het onderwerp van zijn autobiografisch werk Boy: Verhalen van Kinderjaren*.
Start van zijn schrijverscarrière
Als Dahl 18 jaar is treed hij in dienst van de Shell Petroleum Company. Na een opleiding van twee jaar werd hij overgeplaatst naar Dar es Salaam, Tanganyika. Samen met de twee enige andere Shell-werknemers in dit gebied leefde hij in luxe in het Shell-huis buiten Dar es Salaam. In die luxe is er ook een kok en zijn er persoonlijke bedienden. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak meldde hij zich aan bij de RAF, Royal Air Force. Hoewel hij eigenlijk te lang was, maar liefst 1,98, kreeg hij in Nairobi de eerste vlieglessen. Daarna volgde een vervolgopleiding in Irak. Op weg naar zijn eerste squadron in Libië had hij een ongeluk (1940). Na zijn herstel vloog hij nog even als jachtvlieger op diverse plekken. Halverwege 1941 werd hij echter afgekeurd als gevolg van het zware hoofdletsel opgelopen in de crash in Libië. Het Britse leger plaatste hem over naar Washington.
In zijn tijd in Washington kreeg Dahl op een dag bezoek van de Britse auteur C.S. Forester op de ambassade. En dit was de start voor alle boeken van Roald Dahl die zouden volgen. Alhoewel Dahl Forester uitnodigde voor een lunch om te luisteren naar zijn verhaal en avonturen en om die vervolgens uit te schrijven, pakte het heel anders uit. De lunch verliep gezellig maar er werd niks geschreven. Dahl zette zijn eigen verhaal op papier en dat was de start van zijn schrijverscarrière. Zijn eerste verhalen werden in de Saturday Evening Post gepubliceerd en waren voor volwassenen.
Vrouwen, kinderen en overlijden
In 1953 trouwde Roald Dahl met de Amerikaanse actrice Patricia Neal. Ze kregen vijf kinderen: Olivia, Tessa (moeder van Sophie Dahl), Theo, Ophelia en Lucy. Theo raakte enkele maanden na zijn geboorte betrokken bij een verkeersongeluk. In de kinderwagen werd hij in New York geschept door een taxi. Hij liep daarbij hersenschade en hydrocefalus op. En bleef door het ongeluk blijvend gehandicapt. Roald Dahl werkte naar aanleiding hiervan mee aan de ontwikkeling van de Wade-Dahl-Till shunt.
In 1962 stierf Olivia op zevenjarige leeftijd in het ziekenhuis aan de gevolgen van de mazelen. In 1982 droeg hij zijn boek De GVR* aan haar op. Hij had tijdens haar leven ook een ander boek, James and the Giant Peach* aan haar opgedragen. In 1983 scheidde hij van Patricia Neal. Hij hertrouwde met Felicity Ann d’Abreu Crosland, één van de beste vriendinnen van Patricia Neal. Roald Dahl overleed op 23 november 1990 aan leukemie. Hij ligt begraven op de heuvel tegenover ‘Gipsy House’, in Great Missenden, vlakbij Londen, waar hij lang gewoond en gewerkt heeft.
Roald Dahl’s nalatenschap strekt zich uit ver buiten zijn boeken. In 1991 richtte zijn familie de Roald Dahl’s Marvellous Children’s Charity op. Deze zet zich in voor het verbeteren van het leven van ernstig zieke kinderen.
Wade-Dahl-Till shunt:
De Wade-Dahl-Till-klep is een cerebrale shunt die in 1962 is ontwikkeld door waterbouwkundig ingenieur Stanley Wade, auteur Roald Dahl en neurochirurg Kenneth Till. In 1960 ontwikkelde Dahl’s zoon Theo hydrocephalus nadat hij was aangereden door een taxi. ~ Bron Engelse Wikipedia
Censuur op Roald Dahl
In 2023 was de wereld in rep en roer om het bericht van de Engelse uitgever dat ze de boeken van Dahl hadden gecensureerd. De Engelse uitgeverij Puffin Books en de ‘Roald Dahl Story Company’ (de stichting die de nabestaanden van Dahl vertegenwoordigt) hebben namelijk honderden wijzigingen aangebracht in de teksten van Dahl. Dit door enerzijds beschrijvingen van het fysieke uiterlijk van personages “minder aanstootgevend” te maken. En anderzijds nuancerende commentaren toe te voegen ten behoeve van de tere kinderziel. Zo zijn aanduidingen van kinderen als ‘dik’ en ‘lelijk’ geschrapt en vervangen door andere, politiek correcte, genderneutrale bewoordingen.
Dit alles veroorzaakte zeer veel kritiek in literaire kringen: ‘absurde censuur’ was het. En ook onder andere Rishi Sunak, de Britse premier, liet weten dat het werk van Dahl ‘behouden en niet geretoucheerd’ moest worden. De uitgever van Dahl’s boeken meldde, dat de originele versies voortaan worden uitgegeven onder het label Penguin, het moederbedrijf van Puffin. Ik denk dat het een hele slimme marketingstunt is geweest om eerlijk te zijn. Enerzijds was er een run op de originele boeken, anderzijds is zijn werk nu ook voor een nieuwe generatie beschikbaar. Verandering hoeft niet per se slecht te zijn in mijn ogen, zolang het origineel altijd beschikbaar en inzichtelijk blijft. Ik denk dat de keuze van beide opties een prima manier is. Al vind je in mijn boekenkast alleen het originele werk. Op scholen zou de keuze tussen beide mogen zijn.
De Dahliaanse wereld: Een mix van fantasie, humor en gruwel
Hoewel Dahl al enige bekendheid genoot als schrijver voor volwassenen, brak hij pas echt door met zijn kinderboeken. Met klassiekers zoals “Sjakie en de chocoladefabriek,” “Matilda,” en “De GVR,” veroverde hij de harten van jonge lezers over de hele wereld. Veel van de verhalen voor kinderen zijn geschreven vanuit het perspectief van het kind, waarbij de volwassenen de slechteriken zijn. Maar er is vaak wel ten minste één goede volwassene als tegenhanger. Uitzonderingen zijn er ook zoals in het verhaal IEORG YDUR.
De verhalen van Roald Dahl staan bekend om hun unieke mix van fantasie, humor en soms duistere elementen. Zijn personages, zowel geliefd als gehaat, komen tot leven in kleurrijke werelden vol onverwachte wendingen en spannende avonturen. Vaak bevatten zijn verhalen rauwe sadistische elementen en loopt het niet goed af met stoute kinderen. En dit vind je niet zonder reden en oorsprong terug in alle boeken van Roald Dahl.
Had Roald Dahl een hekel aan kinderen?
In zijn boeken loopt het vaak niet goed af met menig kind. Ook bevatten zijn verhalen naast humor en fantasie een sadistische kant. Volgens Roald Dahl zelf heeft hij zijn onuitputtelijke duistere fantasie onder andere te danken aan zijn Noorse moeder. Met haar Noorse sprookjes over akelige trollen en gruwelijke monsters joeg ze haar kinderen graag de stuipen op het lijf. Daarnaast is het leven echt hard geweest voor hem. Zijn zusje en vader overleden kort na elkaar. Daardoor moest hij op jonge leeftijd naar diverse kostscholen waar het echt de hel was voor hem. De meester daar sloeg bijvoorbeeld de kinderen met riet op hun achterste. Tel daar jaren later nog zijn vliegtuig ongeluk bij op, waardoor hij blijvende rugpijn had voor de rest van zijn leven.
Als jonge vader heeft Dahl een tijdje een carrière als kunsthandelaar geprobeerd maar dat mislukte. Zijn eerste verhalen voor volwassenen verkochten eigenlijk ook voor geen meter. En dus stortte hij zich op kinderboeken. En dit wel met succes: met meer dan 250 miljoen verkochte stuks wereldwijd. Alhoewel… veel critici vonden zijn boeken te gruwelijk en te sadistisch voor kinderen. Die snoerde hij de mond met het feit dat hij zélf vijf kinderen had: “Ik vertel hen al 15 jaar lang élke avond een verhaaltje voor het slapengaan. Dat zijn 5.000 verhaaltjes. Ik zal toch wel weten wat kinderen leuk vinden?”
Dahl staat niet bekend om zijn vriendelijke karakter en niet als kindervriend door uitspraken als: “Kinderen zijn op hun best als ze uit je zicht zijn”. Naar verluidt werd Dahl na de dood van zijn 7-jarig dochtertje Olivia, die stierf aan complicaties van mazelen, een mentaal afwezige vader. Ook het ongeval van Theo, zijn enige zoontje, hakte er bij de schrijver diep in.
Controversie rondom Roald Dahl
De auteur kon feiten en fictie moeilijk uit elkaar houden. Dus of zijn verhalen en uitspraken echt kloppen, is onduidelijk. Soms gaf hij van dezelfde gebeurtenis probleemloos vijf verschillende versies. En hij vertelde nooit een verhaal twee keer op dezelfde manier. Het karakter van Dahl staat bekend als ‘lastig’. Sommige mensen kennen Dahl als vriendelijk. Maar tegen de meeste mensen was hij gemeen en onbeschoft. In het filmpje van hierboven geeft hij ook aan dat hij gewoon van rust houdt en niet teveel mensen en geluiden om zich heen wilt als hij schrijft.
Maar we zijn er nog niet helemaal. Er is meer controversie, Dahl heeft namelijk antisemitische uitspraken gedaan tijdens een interview. Als vermeende antisemiet beledigde hij bijvoorbeeld ook de Israëli’s zodanig dat de verkoop van zijn boeken in dat land zelfs verboden werd. En hij deed meer gevoelige en kwetsende antisemitische uitspraken. Hiervoor heeft zijn familie zelfs nog excuses gemaakt via de media. Lees hier het NOS nieuwsbericht*.
Ook noemde hij eerst de Oempa-Loempa’s: zwarte Pygmeeën, iets wat door critici als racistisch werd gezien. Dahl heeft dit aangepast naar de inmiddels fameuze Oempa-Loempa’s. De laatste woorden van Roald Dahl, opgetekend door zijn officiële biograaf, zijn ook kenmerkend te noemen. Het zijn de woorden: “Aw, fuck.”
Illustratoren die met Roald Dahl hebben samengewerkt
Verschillende getalenteerde illustratoren hebben samengewerkt met Roald Dahl om zijn boeken visueel tot leven te brengen. Een van de meest iconische samenwerkingen was die met Quentin Blake. Quentin Blake heeft de meeste van Dahls boeken geïllustreerd. Zijn kenmerkende tekenstijl is onlosmakelijk verbonden met Dahls verhalen. De levendige en expressieve illustraties van Blake vullen perfect de humor en fantasie van Dahls teksten aan.
Andere illustratoren die hebben samengewerkt met Roald Dahl zijn onder andere Patrick Benson, Tony Ross, Jill Bennett en Nancy Ekholm Burkert. Elk van deze illustratoren heeft op zijn eigen manier de personages en de wereld van Roald Dahl tot leven gebracht. Hierdoor kregen de lezers een visuele beleving die perfect past bij de verhalen. De illustraties in Dahls boeken spelen een essentiële rol bij het overbrengen van de sfeer, emoties en levendigheid van zijn verhalen. Ze dragen bij aan de magie en de aantrekkingskracht van zijn werk, en hebben een blijvende indruk achtergelaten op de lezers.
Samen hebben Roald Dahl en zijn getalenteerde illustratoren een onvergetelijke combinatie gecreëerd van woorden en beelden die de verbeelding van lezers van alle leeftijden blijven prikkelen. Ze hebben bewezen dat verhalen de kracht hebben om levens te veranderen, om de verbeelding te voeden en om grenzen te verleggen. Zijn nalatenschap zal altijd voortleven in de pagina’s van zijn boeken en in de harten van degenen die zijn verhalen koesteren.
Alle boeken van Roald Dahl
Hoog tijd voor alle boeken van Roald Dahl. Ik heb weer een handig en compleet overzicht gemaakt met de Engelse en Nederlandse titel, jaar van uitgave en eventueel extra weetjes. Ik heb het chronologisch naar het jaar van Engelse uitgave geplaatst. Veel boeken zijn ook verfilmd. De verfilmingen van Dahls boeken hebben zijn werk nog toegankelijker gemaakt voor een breder publiek.
De meeste boeken zijn in het Nederlands vertaald door Harriët Freezer. Dit is een pseudoniem van Wilhelmina (Miep) Eybergen. Deze feministische prozaschrijfster, journalist en auteur gebruikte een pseudoniem voor haar werk. Toch heeft Wilhelmina Eybergen geen letter vertaald van Dahl zijn werk. Haar dochter Huberte Vriesendorp gebruikte hetzelfde pseudoniem voor de vertalingen. Na de dood van haar moeder aan het eind van de jaren 70 schreef Vriesendorp de vertalingen onder haar eigen naam.
1. 1943 – 1960
Jaartal | Engelse titel | Nederlandse titel | Extra |
---|---|---|---|
1943 | The Gremlins | De Gremlins | Geschreven voor Walt Disney Productions met zijn vliegtuigongeluk als inspiratie. Inspiratie voor meerdere films. |
1946 | Over to You | Over en sluiten* (1993) | Verhalenbundel volwassenen over zijn ervaring als oorlogsvlieger. |
1948 | Sometime Never: A Fable for Supermen | Ooit en te nimmer* | Boek voor volwassenen. Mix van zijn fantasie en ervaringen als RAF-vlieger tijdens de Tweede Wereldoorlog. |
1953 | Someone Like You | M’n liefje, m’n duifje* (1962) | Verhalenbundel voor volwassenen met korte en spannende verhalen over de duistere kant van het menselijk karakter. |
1960 | Kiss Kiss / The Way Up to Heaven | Op weg naar de hemel* (1961) | Kiss Kiss is een verhalenbundel voor volwassenen waar het verhaal Op weg naar de hemel in staat. |
2. 1961 – 1974
Jaartal | Engelse titel | Nederlandse titel | Extra |
---|---|---|---|
1961 | James and the Giant Peach* | De reuzenperzik* | Verfilmd als mix van live-action en stop-motion in 1996 door Henry Selick aan het roer als regisseur en geproduceerd door Tim Burton. |
1964 | Charlie and the Chocolate Factory | Sjakie en de chocoladefabriek* | Verfilmd in 1971 als Willy Wonka & the Chocolate Factory, Dahl schreef het filmscript. Verfilmd in 2005 als Charlie and the Chocolate Factory door Tim Burton. Originele eerdere versies hebben later aangetoond dat er meer kinderen waren opgenomen in het verhaal, zelfs wel 15 kinderen! |
1966 | The Magic Finger | De tovervinger (1975)* | De NL editie werd eerst geïllustreerd door Tom Eyzenbach, vanaf 1998 (de veertiende druk) zijn de illustraties in NL door Quentin Blake. In de jaren 80 is er een animatiefilm van gemaakt. In NL door Loes Luca ingesproken. |
1970 | Fantastic Mr Fox | De fantastische meneer Vos* | Won in 1972 de Zilveren Griffel. Verfilmd in 2009 als Fantastic Mr. Fox, een animatiefilm geregisseerd door Wes Anderson. De stem van Mr Fox wordt gedaan door George Clooney. |
1971 | Topklasse* | Deze verhalenbundel is een beetje ene mysterie voor mij. Volgens mij is dit een boek voor de Nederlandse markt met een selectie losse verhalen van Roald Dahl gebundeld | |
1973 | Charlie and the Great Glass Elevator | Sjakie en de grote glazen lift* | Vervolg op Sjakie en de chocoladefabriek. Dahl was zo teleurgesteld door de eerste verfilming dat hij nooit toestemming heeft gegeven om dit verhaal te verfilmen. Er is wel een hoorspel als luisterboek uitgegeven. |
3. 1974 – 1978
Jaartal | Engelse titel | Nederlandse titel | Extra |
---|---|---|---|
1974 | Switch Bitch | Gelijk oversteken* | 4 verhalen van Dahl gebundeld die origineel in de Playboy zijn verschenen tussen 1965 en 1974. De verhalen bevatten volwassen thema’s als verleiding, verkrachting, hedonisme en wreedheid. |
1975 | Danny the Champion of the world | Daantje de wereldkampioen (1976)* | Zilveren Griffel in 1977. Verfilmd in 18989 door Gavin Millar en in 2006 als luisterboek. |
1977 | The Wonderful Story of Henry Sugar and Six More | Het wonderlijk verhaal van Hendrik Meier en zes andere verhalen* | Zilveren Griffel in 1979. Een verhalenbundel met als laatste twee verhalen die autobiografisch zijn. |
1978 | The Enormous Crocodile | De reuzenkrokodil* | Dit was het eerste verhaal waar Quentin Blake de illustraties maakte. Dit is een prentenboek. Het bevat twee dieren uit andere Dahl verhalen: aap Muggle-Wump (Huppeldepup) uit De griezels. En Roly-Poly Bird (Rolmopsvogel) uit Rotbeesten. In de jaren 80 verfilmd als animatiefilm, in het NL verteld door Paul de Leeuw. |
1978 | De huwelijkse wereld van Roald Dahl* | Eerder verschenen in de bundels: Op weg naar de hemel en M’n liefje, m’n duifje. |
4. 1979 – 1981
Jaartal | Engelse titel | Nederlandse titel | Extra |
---|---|---|---|
1979 | My Uncle Oswald | Oom Oswald* | Roman voor volwassenen. De Engelse rokkenjager, schurk en bon vivant Oswald Hendryks Cornelius is gek op vrouwen en geld. Dit karakter komt buiten dit boek ook in enkele andere kortverhalen voor van Dahl. |
1980 | The Twits | De Griezels* | Zilveren Griffel 1980. De Rolmopsvogel uit dit verhaal komt ook in De Reuzenkrokodil (1978) voor. |
1981 | More Tales of the Unexpected | Ontzettende verhalen* | Verhalenbundel voor volwassenen, macaber tintje. |
1981 | George’s Marvellous Medicine | Joris en de geheimzinnige toverdrank* | In dit verhaal zijn meer dan 50 aanpassingen gedaan in de vernieuwde, vriendelijkere versie anno 2023. Dahl heeft de inspiratie van dit verhaal uit Alice in Wonderland, het magische drankje met ‘drink me’ er op. |
De legende van de Gremlins
Voordat ik doorga met de volgende lijst in alle boeken van Roald Dahl wil ik nog even bij zijn eerste werk de Gremlins stilstaan. Want dit is wel bijzonder. Dit verhaal is geschreven voor Walt Disney Productions met oog op een verfilming. Die er nooit officieel is gekomen zoals eerst bedoelt was. Het verhaal gaat over kleine wezens die een vliegtuig saboteren, dit omdat ze kwaad zijn op de Engelsen omdat ze hun mooie leefgebied hebben vernield. Het hoofdkarakter Gus weet de wezens te overtuigen dat ze moeten samenwerken tegen de vijand. En dat is niemand minder dan Hitler en de nazi’s. In plaats van vliegtuigen slopen worden de Gremlins uiteindelijk opgeleid om ze juist te repareren.
Laat de naam ook een bel bij jou rinkelen? Bij mij meerdere bellen in de hand van een dansende Gizmo! De iconische film van Steven Spielberg met gelijke naam is dus losjes gebaseerd op dit verhaal van Roald Dahl. Daarnaast is er ook een iconische scène uit de film de Twilight Zone (1963, 1983 en 2019 versie) met een wezen op een vliegtuig vleugel die deze sloopt. Dit is een hommage aan de legende van de Gremlins. Zelfs in The Simpsons komt het even voorbij. In september 2006 bracht grote naam en uitgever Dark Horse Comics en geheel herziene, vernieuwde en geupdate lijn uit van dit verhaal. Inclusief poppetjes en comic sequel. En ken je de Epic Mickey games voor de Wii? Ook hier komen de Gremlins en Gus (hoofdkarakter uit het originele verhaal) voor!
5. 1982 – 1983
We gaan weer door met het lijstje van alle boeken!
Jaartal | Engelse titel | Nederlandse titel | Extra |
---|---|---|---|
1982 | Revolting Rhymes | Gruwelijke rijmen* | Rijmbundel met een eigen draai aan bekende sprookjes. Geweldig verfilmd ook door de makers van Mannetje Tak en de Gruffalo. |
1982 | The BGF | De GVR* | Zilveren Griffel 1984. Verfilmd in 1989 als tekenfilm en in 2016 als live-actionfilm. Er bestaat ook een toneelstuk van dit verhaal. Deze reus komt al eerder in een verhaal vor. In Daantje de wereldkampioen vertelt de vader van Daantje een verhaal over de GVR. |
1983 | The Witches | De heksen* | Verfilmd in 1990 en 2020. Dahl vond het vreselijk dat de film van 1990 het einde heeft veranderd. Het verhaal speelt zich deels af in Noorwegen. Het boek staat hoog op de lijst van 100 meest aangepaste boeken van de American Library Association. Het zou te gruwelijk zijn voor Amerikaanse kindjes. Er is ook een hoorspelversie als luisterboek van en een opera van de Noorse componist Marcus Paus. |
1983 | Dirty Beasts | Rotbeesten* | Rijmboek en vervolg op Gruwelijke rijmen. |
6. 1984 – 1989
Jaartal | Engelse titel | Nederlandse titel | Extra |
---|---|---|---|
1984 | Boy | Boy* | Autobiografisch boek voor kinderen met schetsen van zijn jeugd. Uit de inhoud van dit boek wordt ook deels duidelijk waar bepaalde inspiratie voor zijn verhalen vandaan kwam. |
1985 | The Giraffe and the Pelly and Me | De Giraffe, de Peli en Ik* | Er zijn wat knipogen naar Willy Wonka in dit boek. De aap in dit verhaal heeft sterke overeenkomsten met de Muggle-Wump (Huppeldepup) uit zowel De Griezels als De Reuzenkrokodil. Tevens ook een kleine connectie met de GVR dankzij de snoepjes fizzwinkels. |
1986 | Going Solo / Solo | Solo* | Vervolg van zijn autobiografisch boek Boy. Oorpsronkelijke titel is Going Solo. |
1988 | Matilda | Matilda* | Won de prijs van de Nederlandse Kinderjury in 1989. Verfilmd in 1996 en in 2023 als Netflix musicalfilm. Er is ook een luisterboek van en in 2010 kon je de musical Matilda bezoeken. |
1989 | ESIO TROT | IEORG IDUR* | Won de prijs van de Nederlandse Kinderjury in 1991. Verfilmd in 2015 als tv-film. Twee maanden na publicatie van dit boek overleed Roald Dahl. Ook in dit verhaal zijn aanpassingen gemaakt qua taal voor de 2023 vriendelijke versie. |
7. 1989 – 1991
Jaartal | Engelse titel | Nederlandse titel | Extra |
---|---|---|---|
1989 | Ah, sweet mystery of live | O zoet mysterie van het leven: de verzamelde avonturen van Claud* | Verhalenbundel. Het titelverhaal werd in deze bundel voor het eerst in het Nederlands gepubliceerd. Duistere kortverhalen. |
1990 | Rhyme Stew | Rijmsoep* | Rijmboek met bekende verhalen met een twist zoals alleen Dahl dat kan. lange en korte gedichten wisselen elkaar af. Het wordt ook wel eens omschreven als een meer volwassen rijmboek dan de twee voorgangers omdat er milde seksuele referenties in zouden staan. |
1991 | The Vicar of Nibbleswicke | De dominee van Dreutelen* | Verhaal ter ondersteuning van het London Dyslexia Institute, het Londons instituut voor dyslexie. |
1991 | The Minpins | De Minpins* | Won de prijs van de Nederlandse Kinderjury in 1993. Patrick Benson maakte deze illustraties. Dit is het laatste werk van Roald Dahl. In 2017 is het opnieuw uitgebracht onder de naam: Billy and the Minpins / Heintje en de Minpins* met illustraties van Quentin Blake. |
8. Boeken postuum uitgekomen 1991 – 2000
1991 | Memories with Food at Gipsy House | Roald Dahl’s griezelkookboek* | Verzameling anekdotes en recepten van Dahl en zijn tweede vrouw. In 1996 heruitgegeven onder de naam: Roald Dahl’s Cookbook. In Nederland is er ook een deel 2 gebaseerd op eerdere recepten: Het grote griezelkookboek |
1991 | Roald Dahl’s Guide to Railway Safety | Roald Dahl’s gids voor veilig treingebruik | De Britse Railway Board had aan Dahl gevraagd om een tekst te schrijven voor jongeren om ze te helpen met veilig gebruik van de trein. Quentin Blake maakte de illustraties van dit verhaal. |
1993 | My Year | Mijn jaar* | Autobiografische overpeinzingen over de invloed van seizoenen op zijn leven. Gebaseerd op een dagboek die hij schreef tijdens het laatste jaar van zijn leven. |
1998 | Alle verhalen* | Dit bevat niet alleen beroemde Dahl-bundels als Op weg naar de hemel en M’n liefje, m’n duifje, maar ook de sprookjes, de fabels en de ‘ontzettende verhalen’, die voorheen verspreid waren uitgegeven. | |
2000 | The Mildenhall Treasure | De schat van Mildenhall* | Met tekeningen van Ralph Steadman. Postuum uitgegeven, de tekst dateert van 1977 |
Ook zijn er nog boeken uitgebracht waarbij Quentin Blake illustreert en de tekst op het gedachtegoed van Dahl voortborduurt zoals het prentenboek Tellen* en het boek Word nooit groot*
Roald Dahl verfilmingen
Roald Dahl, een meesterverteller en een inspiratiebron voor schrijvers en lezers over de hele wereld. Zijn werken zullen blijven fascineren, betoveren en verrassen, en zijn invloed zal nog vele generaties voortduren. Veel van Dahls boeken zijn met succes verfilmd en hebben een nieuw publiek bereikt. Filmmakers hebben zijn magische werelden tot leven gebracht, waardoor lezers de kans krijgen om hun favoriete personages en verhalen op het grote scherm te zien.
In de overzichten van alle boeken van Roald Dahl kan je al lezen welke er verfilmd zijn. Maar ik weet dat jullie houden van duidelijke lijstjes. Hieronder dus een extra lijstje met verfilmingen*! Op volgorde van de publicatie van de boeken. Ook pak ik de boeken mee die de inspiratie tot films hebben gevormd.
Verfilmingen
- De Gremlins (1943): als inspiratie gebruikt voor de verfilmingen van de Twilight Zone (1963, 1983 en 2019) en Steven Spielburgs gelijknamige film (1984)
- James and the Giant Peach / De reuzenperzik (1961): verfilmd als mix van live-action en stop-motion in 1996 door de makers van The Nightmare Before Christmas met Henry Selick aan het roer als regisseur en geproduceerd door Tim Burton. Jack Skellington heeft zelfs een rol in de film
- Sjakie en de chocoladefabriek (1964): verfilmd in 1971 als Willy Wonka & the Chocolate Factory, Dahl schreef het filmscript. Ook verfilmd in 2005 als Charlie and the Chocolate Factory door Tim Burton met Depp als Wonka
- De tovervinger (1966): In de jaren 80 is er een animatiefilm van gemaakt. In het Nederlands door Loes Luca ingesproken
- De fantastische meneer Vos (1970): verfilmd in 2009 als Fantastic Mr. Fox, een animatiefilm geregisseerd door Wes Anderson. De stem van Mr Fox is ingesproken door George Clooney
- Daantje de wereldkampioen (1975): verfilmd in 18989 door Gavin Millar
- Gruwelijke rijmen (1982): geweldig verfilmd ook door de makers van Mannetje Tak en de Gruffalo
- De GVR (1982): verfilmd in 1989 als tekenfilm en in 2016 als live-actionfilm waarbij Disney en Steven Spieburg de handen ineen hebben geslagen
- De heksen (1983): verfilmd in 1990 en 2020. Dahl vond het vreselijk dat de film van 1990 het einde heeft veranderd. De film van 2020 is onder andere geschreven door Guillermo del Torro.
- Matilda (1988): verfilmd in 1996 en daarna volgde er een musical op de planken. Die musical is weer in 2023 verfilmd door Netflix als musicalfilm. Deze is zeer geliefd door mijn dochters en ik vind m ook erg tof. Het is aangepast maar ademt voor mij absoluut Dahl
- IEORG IDUR (1989):in 2015 is hier een tv-film van gemaakt
Bekendste filmscripts waar Dahl aan meeschreef
- You Only Live Twice (1967)
- Chitty Chitty Bang Bang (1968)
- The Night Digger (1971)
- Willy Wonka & the Chocolate Factory (1971)
Weetjes Roald Dahl
Roald Dahl heeft een blijvende invloed gehad op de wereld van de kinderliteratuur. Zijn unieke stijl en levendige verhalen hebben de verbeelding van miljoenen lezers over de hele wereld gevoed en zullen nog vele generaties blijven inspireren. Roald Dahl was meer dan alleen een schrijver; hij was een meesterverteller die geloofde in de kracht van verhalen. Zijn eigen liefde voor het vertellen van verhalen heeft een onuitwisbare indruk achtergelaten op de literaire wereld en zal nooit worden vergeten. Tijd voor nog wat leuke weetjes van deze indrukwekkende auteur.
- Hij schreef al zijn boeken met potlood
- Zijn ouders komen uit Noorwegen en ze spraken naast Engels ook Noors thuis.
- Bulgarije is het enige land waar de mensetende reuzen nooit komen omdat de mensen er naar zure yoghurt smaken
- GVR staat voor Grote Vriendelijke Reus / The BGF: Big Friendly Giant
- Dahl heeft ook korte verhalen voor de Playboy geschreven. Allen met heftige thema’s.
- Zowel de Engelse als Nederlandse naam van Grote Vriendelijke Reus is een pleonasme
- De legende van de Gremlins vindt zijn oorsprong bij Roald Dahl
- Dahl heeft gevochten als RAF-piloot in de Tweede Wereldoorlog
- Is kort een onsuccesvolle kunsthandelaar geweest
- Heeft Swahili leren spreken
- Weet veel over giftige slangen
- ESIO TROT / IEORG IDUR is het laatste gepubliceerde boek toen Dahl nog leefde. Hij overleed twee maanden na publicatie van dit boek.
- De Minpins is het laatste boek van Dahl’s hand.
Tijdloos
Roald Dahl zal altijd herinnerd worden als een van de grootste kinderboekenschrijvers aller tijden. Zijn vermogen om de verbeelding van lezers te prikkelen en hen mee te nemen op avontuurlijke reizen is ongeëvenaard. Zijn boeken zijn tijdloos en blijven nieuwe generaties lezers inspireren. Met zijn meesterwerken heeft Dahl de kracht van verhalen laten zien. Hij begreep dat verhalen niet alleen entertainment bieden. Maar dat ze ook de kracht hebben om lezers te raken, te laten lachen, te ontroeren en hen nieuwe werelden te laten ontdekken.
Dahl’s personages zijn levendig en onvergetelijk. Van de slimme en dappere Matilda tot de excentrieke Willy Wonka. Elk personage heeft zijn eigen unieke kenmerken en draagt bij aan de magie van de verhalen. Zijn boeken bevatten ook belangrijke levenslessen, zoals het belang van moed, doorzettingsvermogen en vriendschap.
Ik ken voornamelijk de kinderboeken van Roald Dahl en heb uren mogen wegdromen in zijn werelden. Ik vind het rauwe randje heerlijk, de sadistische humor fantastisch en de verrassende wendingen prachtig. Ook nu ik het als volwassene weer lees. Mijn dochters genieten ook nu nog van zijn verhalen en de oudste is inmiddels zijn boeken aan het sparen voor alle boeken van Roald Dahl. Het heeft er bij haar voor gezorgd dat ze “echte” boeken is gaan lezen waar teksten meer aanwezig zijn dan illustraties.
Linkjes Roald Dahl
Ik denk dat ik alles heb gezegd wat er is, dat ik alles heb gedeeld wat ik wil. En ik denk dat ik het allemaal weer in handige overzichtjes heb geplaatst voor jullie. Nu ben ik overigens wel benieuwd naar jouw favoriete tussen alle boeken van Roald Dahl! Of heb je speciale herinneringen aan deze auteur. Deel het vervolgens vooral in de reactie van deze blog. We lezen ze graag.
Onze recensies van Roald Dahl
- Word nooit groot – een boek geïnspireerd op Roald Dahl
- Tellen, een stevig kartonboek van Roald Dahl
- Sjakie en de grote glazen lift, een klassieke Roald Dahl
- Matilda – een klassieker opnieuw in de spotlight
- Waar is Wonka? Een zoekboek in de magische wereld van Roald Dahl
Welk woord of thema spreekt jou aan in een boek? Klik op een woord en ga naar boeken toe in dit thema!
avontuur basisschool boekenserie culturen dieren diversiteit emoties familie fantasie fantasy filosofie geheimen geschiedenis gevoelens graphic novel grappig het leven humor jezelf zijn klassieker kunst liefde maatschappij magie mentale gezondheid mindful moord mysterie natuur oorlog opgroeien politie prentenboek roman school seizoenen spannend sprookjes sterke vrouw thriller verhalenbundel vriendschap weetjesboek wereld zoekboek