Besjes in het bos, een zevental ontroerende verhalen van Atwood
Razend populair was de Netflix serie Handmaid’s Tale. Duizenden mensen hebben de serie gevolgd en met smart gewacht op de vervolg series. Vele weten niet dat de televisieserie gebaseerd is op het gelijknamige boek, Het verhaal van de dienstmaagd*, van de wereldberoemde Margaret Atwood, geschreven in 1985. Atwood waarvan ik nu ook Besjes in het bos in handen heb.
Ikzelf daarentegen ken de serie dan weer niet. Sorry ik weet het: hoe is dat mogelijk en die moét ik toch zien?! Zou kunnen inderdaad. Maar ik ben niet zo van de series of de films. Zeker niet als het om een verfilming gaat. Dan heb ik al zo een eigen beeld in mijn hoofd van het verhaal en de hoofdpersonen dat het me vrijwel altijd tegenvalt. Daarnaast kan ik in de speeltijd van de serie en/of film weer een paar boeken lezen. Dat is wat ik het liefste doe, lezen. Hoe goed een serie ook mag zijn. En zo hebben we gelukkig allemaal onze eigen liefhebberijen. Toen het nieuwe boek ‘Besjes in het bos’, een verhalenbundel, van Margaret Atwood werd aangekondigd door uitgeverij Prometheus was ik als een kind zo blij.
Een schrijfster met lef en humor
De auteur van Besje in het bos, Margaret Atwood is geboren in 1939 in Ottowa. Ze is een van de belangrijkste Canadese schrijvers van dit moment. Ze is een veelzijdige auteur en heeft naast tientallen romans, zoals De testamenten* en Het verhaal van de dienstmaagd* nog tientallen andere romans, dichtbundels, korte verhalen en zelfs kinderboeken op haar naam staan. Daarnaast is ze politiek activiste, literair criticus en feministe. Ze heeft gestudeerd aan de Victoria Universiteit in Toronto en behaalde daar haar bachelor of Arts graad in Engels. Als bijvakken had ze filosofie en Frans.
Nadat ze voor haar poëziebundel Double Persephone de Pratt-prijs gewonnen had kreeg ze een beurs en studeerde ze in 1961 aan het Radcliffe College te Harvard. Ze behaalde haar mastergraad en gaf zelf uiteindelijk ook les aan verschillende universiteiten. Margaret Atwood staat bekend om haar diversiteit aan verschillende genres en vormen van verhaal vertelling. Toch zijn het wel altijd de overkoepelde thema’s zoals liefde, verdriet, huwelijk, familierelaties, verlies en herinneringen die naar voren komen in haar boeken. Zo ook in Besjes in het bos.
Feminisme
Ook schuwt ze onderwerpen als feminisme niet en gaat ze vraagstukken over sekse niet uit de weg. De spil van haar verhalen ligt tussen de verbinding van Amerika, Canada en Europa. Met thema’s als milieu, mensenrechten en de vrouw in relatie tot elkaar en mannen. Eigenlijk gaat ze geen onderwerp uit de weg maar gaat ze ze juist aan. Ze weet met haar vlijmscherpe pen en humoristische kijk op het leven de meest moeilijkste onderwerpen bespreekbaar te maken. Zo wist ze dat ook te doen met het boek Het verhaal van de dienstmaagd*.
Een dystopische vertelling over een samenleving in de toekomst, waarin vrouwen geen rechten meer hebben en vruchtbare vrouwen allen nog maar kinderen mogen baren voor de leiders van de heersende partij. Angstwekkend realistisch en de rode gewaden en de witte kappen werden regelmatig gezien bij politieke protesten en vrouwenbijeenkomsten. Haar verhalen komen regelmatig angstig dichtbij. Ze won ook diverse prijzen voor haar boeken, waaronder de Frans Kafka prijs in 2012. Nu komt ze opnieuw met zeven emotionele en herkenbare verhalen: ‘Besjes in het bos’.
Grote en kleine momenten in Besjes in het bos
‘Besjes in het bos’ gaat over familierelaties, het huwelijk, verlies en herinnering. Over wat het betekent om samen een leven te leiden. Twee beste vrienden die het oneens zijn over hun gedeelde verleden. Hoe red je een passagier op een cruiseschip van de verstikkingsdood; een dochter die erachter probeert te komen of haar moeder misschien een heks is; wat te doen met geërfde relikwieën zoals familiezilver en een mapje gedichten uit de Tweede Wereldoorlog?
De kern van ‘Besjes in het bos’ wordt gevormd door zeven ontroerende verhalen over een echtpaar op hun reis door het leven, over de grote en kleine momenten die hun bijzondere liefde bepalen – en over wat daarna komt.
Emoties krijgen geen ruimte meer
Vrijwel direct in het eerste verhaal ‘Eerste hulp’ word je als lezer met je neus op de feiten gedrukt door de volgende zin/bewering:
‘’Wat moesten we altijd veel wachten, denkt ze. Wachten in onwetendheid. Er waren zoveel dingen die we niet wisten, zo veel mysteries. Zo weinig informatie. Nu zitten we in het eerste decennium van de eenentwintigste eeuw, de ruimtetijd is ingedikt, is voller, je kunt nauwelijks bewegen omdat de lucht stampvol zit met van alles en nog wat. Je kunt geen afstand nemen van mensen: ze staan altijd met je in contact, willen contact, kunnen binnen één seconde contact met je opnemen. Is dat beter of slechter?’’
Met deze vraag zet Margaret Atwood meteen alles op scherp, want ook ik werd direct uitgedaagd om hier antwoord op te geven. Ik moet eerlijk bekennen dat mijn antwoord was ‘slechter’. Toen in 2020 corona uitbrak had iedereen de stille hoop dat de mensen in de wereld weer wat vriendelijker voor elkaar zou worden. Dat er weer meer eenheid en verbondenheid zou ontstaan. Echter bleek al heel snel dat dit een korte-termijn-golf bleek. Zodra alles weer mocht ging alles in sneltreinvaart weer op de oude voet verder.
Zet aan tot denken
Sterker nog de mens bleek nog egoïstischer dan in eerste instantie gedacht. Hierdoor ging de wereld en de samenleving er alleen maar op achteruit. Dagen snellen voorbij en ook de mensen razen aan elkaar voorbij. Een boek met zulke mooie, intieme verhalen als in ‘Besjes in bos’ zet je daartoe aan het denken.
Terugkijken op een leven, een leven wat zo anders is geweest in tijd en beleving. Niet minder dramatisch natuurlijk: er waren oorlogen, crisissen en persoonlijke drama’s, maar toch was er meer saamhorigheid en was de dag nog gewoon een dag van echt 24 uur. Ik verbaas me er vaak over, sterker nog ik erger me eraan, dat de tijd zo vliegt en de mensen zo onaardig zijn.
‘’Mensen zijn zich niet aan het verontschuldigen als ze ‘Pardon’ zeggen. Dat heb ik inmiddels geleerd. Ze willen je duidelijk maken dat jij hen hebt beledigd.’’
Een slak leeft in het hier en nu, een mens niet
Zo laat ook Margaret Atwood haar stem horen over het uiteenvallen van de samenleving en het versnellen van de tijd, in het verhaal ‘Metempsychose – De Reis van de Ziel’. Een hysterisch grappig verhaal over een slak die in een mens gesprongen is. Een schok voor een beestje wat alleen maar bezig is met het verorberende van een blaadje sla, oftewel leeft in het hier en nu. Terwijl de mens alleen maar bezig is met of het verleden óf de toekomst. Het verhaal ‘Mijn heksenmoeder’ in Besjes in het bos, is griezelig herkenbaar en daarbij wordt ook nog eens mijn favoriete kookboek, ‘The Joy of Cooking’, aangehaald. Hiervan is een verfilming gemaakt met Meryl Streep: ‘Julie & Julia. Deze film heb ik dan weer wel talloze keren gezien.
Als moeder, met inmiddels jongvolwassen kinderen, heb ik regelmatig de boze blik of de term ‘heks’ in gedachten naar mij toe zien komen. Net zoals ook ik tegen mijn moeder deed. Ik kan dan ook wel degelijk een heks zijn, als iets mij niet zint. Zeker als ik zeker weet dat iets of iemand niet goed is mijn gezin. Ik heb inmiddels dan weer wel geleerd dat je het beste alles positief de deur kunt uitdrijven. Ook al zegt je gevoel wat anders. Grappig om dan te lezen dat er meerdere mensen zijn die dit zo ervaren.
“Ik heb op zich niets tegen hem. Maar de Kosmos mag hem niet,’ zei ze sereen. ‘En daar zal de Kosmos wel goede redenen voor hebben. Wil je een koekje, lieverd?’’
Herkenbare verhalen van Besjes in het bos
Al met al zal er in dit boek ‘Besjes in het bos’ voor eenieder wel een of meerdere verhalen zitten die persoonlijk weten te raken. En dat is de grote klasse van Margaret Atwood, ze weet mensen persoonlijk diep te raken. Geeft geen levensles maar deelt wel levenservaring. Wat je ermee doet laat ze aan jou, de lezer. Een diepe buiging hiervoor.
Specificaties Besjes in het bos
Auteur: Margaret Atwood | Oorspronkelijke titel: Old Babes in the Wood | Vertaling: Lidwien Biekmann | Uitgeverij: Prometheus | Eerste uitgave: 2023 | Aantal bladzijden: 255 | Genre: verhalen, roman, literatuur | ISBN 9789044653045 | Meer informatie bij je lokale boekhandel of klik hier voor Bol
Welk woord of thema spreekt jou aan in een boek? Klik op een woord en ga naar boeken toe in dit thema!
avontuur basisschool boekenserie culturen dieren diversiteit emoties familie fantasie fantasy filosofie geheimen geschiedenis gevoelens graphic novel grappig het leven humor jezelf zijn klassieker kunst liefde maatschappij magie mentale gezondheid mindful moord mysterie natuur oorlog opgroeien politie prentenboek roman school seizoenen spannend sprookjes sterke vrouw thriller verhalenbundel vriendschap weetjesboek wereld zoekboek
