De 100 lijst is een geweldige lijst voor je schoolbibliotheek
Ben je bezig om je schoolbibliotheek up to date te maken? Dan kun je de 100 lijst van schoolbieb op orde heel goed gebruiken. Dit jaar bestaat deze lijst 10 jaar en is er een lustrumeditie van de 100 lijst uitgebracht. Hoog tijd om op StoerLeesVoer ook eens aandacht te besteden aan deze lijst en aan het belang van een goedgevulde schoolbibliotheek.
Twee jaar geleden begonnen wij bij ons op school met het lesgeven vanuit rijke teksten en kinderboeken. Dit betekent dat wij geen methodes meer hebben voor taal, begrijpend lezen en voortgezet technisch lezen en dat wij heel graag een goedgevulde schoolbibliotheek wilden. Het is best ingewikkeld om een goed gebalanceerde collectie samen te stellen. Eén van de overzichten die je daarbij kunt gebruiken is de 100 lijst. Zeker de versie van 2022, want dat zijn de 100 mooiste boeken van de laatste 5 jaren.
De 100 lijst is geen top 100, waarbij een ‘winnaar’ is gekozen. Het is een overzicht van boeken. Deze boeken zijn gerangschikt op leeftijdsindicatie EN op de volgende 3 categorieën:
- Klassiekers die nog steeds veel gelezen worden en in de 100 lijst hebben gestaan.
- Juweeltjes die misschien niet zoveel opvielen, maar wel de 100 lijst haalden.
- Basisboeken voor in de klas anno nu, vanwege het onderwerp, de toegankelijkheid en/of de rijke taal.
‘Alle leeftijden’ in de 100 lijst
De volgende boeken voor ‘alle leeftijden’ hebben de 100 lijst gehaald.
- Alfabet – Charlotte Dematons (K – J – B)
- Ik zoek een woord – Hans en Monique Hagen (B – J)
- Tintelvlinders en pantoffelhelden – diverse auteurs (J)
- Het bijenboek – Piotr Socha (J)
- Misschien wisten zij alles – Toon Tellegen (K)
Ik denk dat elke school Alfabet van Charlotte Dematons kent. Het is dan ook niet gek dat dit boek alle drie de categorieën betreft. Het boek is prachtig vormgegeven, kent een geweldige app en is goed te gebruiken in elke groep van de basisschool. Naast het boek hebben we bij Stoerleesvoer ook het opdrachtenboek en het doe-boek over Alfabet beschreven.
Tintelvlinders en pantoffelhelden is wat mij betreft een echt juweeltje op de 100 lijst. Een toegankelijk, liefdevol beschreven gedichtenboek waarbij kinderen op een heel prettige manier in aanraking komen met poëzie. De gedichten zijn daarnaast heel herkenbaar voor kinderen.
Boeken voor kleuters in de 100 lijst
In de 100 lijst staan een paar boeken specifiek voor kleuters genoemd. Dit zijn de genoemde boeken die vallen in de categorieën voor 4 t/m 6 jarigen:
- Jij bent mijn vriend – Rindert Kromhout (J)
- Pluk van de Petteflet – Annie M.G. Schmidt (K)
- Vos en Haas – Sylvia Vanden Heede (K)
Vos en Haas is een serie waar wij op school veel boeken van in de kast hebben staan. Het leuke van de Vos en Haas serie is dat er voorleesboeken van zijn, maar ook zelfleesboeken voor groep 3 en 4. Dit maakt dat de kinderen de figuren Vos en Haas zullen gaan herkennen en hierdoor ook plezier en herkenning gaan ervaren tijdens het zelf lezen. De boeken hebben verschillende thema’s. Terechte serie op de 100 lijst dus!
Ik mis zelf een heleboel prachtige prentenboeken op de 100 lijst. Ik denk daarbij aan klassiekers als Over een kleine mol…, maar ook juweeltjes van bijvoorbeeld Tjibbe Veldkamp en Erik van Os.
Basisboeken voor groep 3 en 4
- Vandaag ben ik de ridder – Thijs Goverde
- Dat is lef – Dirk Nielandt
- Mo en Tijger serie – Elisabeth Mollema
- Stinkavi’s – Jette Schröder
- Het kijkwoordenboek van Vos en Haas – Sylvia Vanden Heerde
- Agent en Boef – Tjibbe Veldkamp
- Zondag, maandag, sterrendag – Anna Woltz
- Toneellezenserie Sam Schoffel – Paul van Loon
- Kit en Kaat serie – Jolanda Horsten
- Spekkie en Sproet serie – Vivian den Hollander
- Boutje van de rommelberg – Mirjam Oldenhave
- Blitz! – Rian Visser
- Kijk-en-lees serie – Michiel van de Vijver
- De beesten van boer Bert – Jan-Paul Schutten
Het zoeken van goede boeken voor deze leeftijdsgroep is best lastig. Zo heb je aan de ene kant de eerste leesboekjes, waarvan je een goed afwisselend aanbod wilt neerzetten. Bij mij op school zijn we altijd op zoek naar boekjes met echt een inhoudelijk verhaal. Van bovenstaande boeken uit de 100 lijst vind ik Zondag, maandag, sterrendag daar een heel goed voorbeeld van. Dit boek is onderdeel van de serie Tijgerlezen. Dit zijn aantrekkelijke boeken voor kinderen van 6 tot 9 jaar. Heb je genoeg budget? Dan zijn alle Tijgerleesboekjes een aanrader voor je schoolbibliotheek.
Aan de andere kant heb je ook de gevorderde lezers in groep 4. Zij zijn bijvoorbeeld echt gek op de Kit en Kaat serie van Jolanda Horsten. Deze boekjes gaan over het dagelijks leven van 2 ‘supermeiden’. Ze bakken graag en doen bijvoorbeeld mee aan een bakwedstrijd. De boeken zijn goed leesbaar voor kinderen in midden/eind groep 4.
Spekkie en Sproet is ook een heel leuke serie op de 100 lijst. Dit zijn namelijk spannende ‘detective’ verhalen op eind groep 4 niveau. Ook echt verhalen waar iets in gebeurt. Vivian den Hollander heeft veel boekjes geschreven voor beginnende lezers. Het lukt haar om, binnen de AVI regels, aantrekkelijke boeken te schrijven. Dit is zo belangrijk voor je schoolbibliotheek!
Juweeltjes voor groep 3 en 4
- Aap & Mol serie – Gitte Spee
- 10 redenen waarom olifanten / beren / pinguïns / schildpadden geweldig zijn – Catherine Barr
- Het fijne brein van bomen – Philip Bunting
- Piet en Riet, AVI groeiboeken – Martine Letterie
- Dier boek – Coco & June
- Een trui om in te wonen – Marieke van Hooff
- Roodkapje was een toffe meid – Marjet Huiberts
- Anne, het paard en de rivier – Wouter Klootwijk
- Mooi boek – Joke van Leeuwen
- Wat je soms ziet – Floortje Schoevaart
- Toen kwam Sam & De raadsels van Sam – Edward van de Vendel
- Een indiaan als jij en ik – Erna Sassen
- Een vriend als geen ander – Oliver Scherz
Bij Stoerleesvoer hebben we blijkbaar nog niet veel juweeltjes van de 100 lijst beschreven. Dat is het leuke van een lijst als deze, het brengt ons team ook weer op nieuwe ideeën. Het is goed om te beseffen dat de boeken die hier beschreven staan, voor de groepen 3 en 4, vaak ook voor wat oudere kinderen geschikt zijn. Hanteer onze indeling dus niet te strikt als je op zoek gaat naar geschikte boeken voor je schoolbibliotheek.
Kelly van Stoerleesvoer is het helemaal eens met Schoolbieb op orde, de makers van de 100 lijst. Het fijne brein van bomen vond zij ook erg leuk! Met recht een juweeltje op deze lijst. Dit grappige en leerzame boek is zeer geschikt voor groep 4. Daarnaast hebben we ook een Piet en Riet boek mogen lezen, namelijk Het grote Avi start boek. Een boek van Martine Letterie. Ik ken Letterie met name van boeken voor wat oudere kinderen, daar heeft zo ook echt juweeltjes voor geschreven!
En… ben jij net zo benieuwd geworden als ik naar Roodkapje was een toffe meid? Ik ken het niet, maar die titel is toch geweldig!
Klassiekers voor groep 3 en 4 op de 100 lijst
- Het zakmes – Sjoerd Kuijper
- De Gorgels – Jochem Myjer (K, B)
- Het sleutelkruid – Paul Biegel
Klassiekers vind ik vaak een ingewikkeld begrip. Wanneer is iets een klassieker? Bij het samenstellen van je schoolbibliotheek, of een eigen boekenkast voor je kind, is het belangrijk om klassiekers niet te verwarren met oude boeken. Op school hadden wij namelijk nog veel oude exemplaren staan van echte klassiekers. Het nadeel van deze uitgaves is dat ze er vaak niet aantrekkelijk meer uit zien. Kinderen pakken boeken die er minder goed uitzien echt niet snel. Daarnaast is de bladspiegel in oude uitgaves, dus hoe het blad verdeeld is en het lettertype waarin het is geschreven, vaak erg verouderd. Het loont enorm om nieuwere uitgaves van boeken aan te schaffen, je zult zien dat klassiekers als Het zakmes dan sneller gepakt zullen worden.
Opvallend in dit lijstje bij Klassiekers vind ik de Gorgels. Ik vind het absoluut behoren bij de basisboeken voor deze leeftijd, maar een echte klassieker zou ik het nog niet willen noemen. Er zijn verschillende soorten boeken van deze serie uitgekomen. Leesboeken, deze worden hier bedoeld ga ik vanuit, maar ook bijvoorbeeld een prentenboek.
Basisboeken voor groep 5 en 6
- Dog Man – Dav Pilkey
- Overal en ergens – Arend van Dam
- Stad en land (in Nederland) – Arend van Dam
- De waanzinnige boomhut-serie – Andy Griffith
- De regels van Floor-serie – Marjon Hoffman
- Leven van een loser-serie – Jef Kinney
- De gouden kokosnoot – Tosca Menten
- Keizer Ei of Au! – Karst-Janneke Rogaar
- Superjuffie-serie – Janneke Schotveld
- Miljonairs-serie – Ilona de Lange
Wat zijn er toch geweldige series uitgegeven voor kinderen in deze leeftijdsgroep. De 100 lijst bevat dan ook een aantal van deze series. Heel handig om ze in 1x te benoemen, want dan kun je veel meer dan 100 boeken kwijt op je lijst! Met stip bovenaan in de serielijst staat bij mij op school Dog Man. Soms zelfs een beetje tot onze frustratie. Het zijn leuke boeken, maar met name sterke lezers zijn er heel snel doorheen. De boeken bevatten minder diepgang dan een aantal boeken die genoemd worden bij de juweeltjes. We zullen niet zeuren hoor, want leesplezier is immers ook erg belangrijk.
De waanzinnige boomhut-serie is ook zo’n toppertje op deze 100 lijst. Het is zelfs zo populair dat dit jaar voor het eerst het kinderboekenweekgeschenk door een buitenlandse auteur is geschreven, namelijk Andy Griffith. Deze serie is een echte zelflees-serie vind ik, het voorlezen van de graphic novels vind ik zelf een stuk lastiger.
Tosca Menten en Jozua Douglas hebben veel leuke boeken geschreven voor deze leeftijdscategorie. Het verbaast mij dan ook enigszins dat deze laatste auteur niet vaker genoemd wordt in deze 100 lijst. Maarja… zoals wordt genoemd op de site van Schoolbieb op orde, schoolbibliotheken bevatten gemiddeld 1500 boeken. Je kunt dus niet alles vatten in deze 100.
Serieboeken als basisboeken
Het is heel logisch dat er veel serieboeken op de 100 lijst staan. Met name voor de leeftijdsgroep van 8 tot 10 jaar zien wij op school dat deze boeken erg populair zijn. Het voordeel van een serieboek is ook dat kinderen blijven doorlezen in de boeken. Bedenk wel goed hoeveel boeken je van een serie aanschaft. Het is dan bijvoorbeeld verstandig om boeken in je schoolbibliotheek te zetten die niet opvolgend gelezen hoeven worden. Een voorbeeld is de Superjuffie serie van Janneke Schotveld. Dit zijn op zichzelf staande boeken. Een andere goede serie voor je schoolbibliotheek is de Miljonairs-serie van Ilona de Lange.
Als je van elke serie alle boeken wilt kopen is je budget snel op. Het is dus verstandiger om van meerdere series uit de 100 lijst een aantal boeken aan te schaffen. Stimuleer de kinderen uit je groep, of je kind thuis, daarna om de overige boeken te gaan lenen in de bibliotheek. Heb je op school De Bibliotheek op School (een samenwerking met de plaatselijke bibliotheek)? Dan kun je boeken ook door kinderen laten reserveren via het Schoolwise systeem.
Wij gebruiken op school de series ook om te zien wat kinderen leuk vinden. Lezen ze bijvoorbeeld graag Leven van een Loser? Dat betekent dat ze van graphic novels houden die zich in een realistische omgeving afspelen. Vaak zijn dit kinderen die van afwisseling in boeken houden en van situaties die ze zelf ook mee kunnen maken. Je kunt dan, als je wat meer verdieping wilt in wat het kind leest, deze thematiek opzoeken in boeken met wat meer lagen. Je kunt dan bijvoorbeeld denken aan Alaska van Anna Woltz of Ik heet Reinier en mijn huis is afgebrand van Joke van Leeuwen.
Juweeltjes van De 100 lijst en klassiekers voor groep 5 en 6
- Mammoet – Stefan Boonen (J)
- De wilde robot – Peter Brown (J)
- Vanaf hier kun je de hele wereld zien – Enne Koens (J)
- Yary Makki’s reis – Irene de Paus (J)
- De grondel en de garnaal – Geert-Jan Roebers (J)
- Mathilda – Roald Dahl (K)
Hier staan voor mij een heel aantal onbekende boeken tussen. Mathilda ken ik natuurlijk, ik ben gek op boeken van Roald Dahl. Bij elk boek in de 100 lijst staat een korte beschrijving. Die van Mammoet trekt mijn aandacht. “Graphic novel met diepere laag, vol fantasie”. Als ik iets verder zoek zie ik een aantrekkelijke cover. Het boek wordt aangeprezen voor kinderen die lezen wat moeilijker vinden. Zeker een boek dat ik op onze lijst voor de schoolbibliotheek ga zetten.
Bij de titel De grondel en de garnaal heb ik echt geen beeld. Wat is een grondel? Een rondje google leert mij dat een grondel een riviervis is. Het boek gaat over vriendschappen in het dierenrijk. In verschillende recensies lees ik dat het boek goed te gebruiken is in de klas en dat het voordeel is dat het allemaal losse teksten zijn. Het doet mij, zo op het eerste oog, een beetje denken aan Het eigenwijze huisdierenboek van Marc ter Horst en ook wel aan de boeken van Bibi Dumon Tak. Van deze laatste auteur vind ik het ook erg jammer dat zij niet in de 100 lijst voorkomt. Wat mij betreft echt een aanrader voor je schoolbibliotheek.
Basisboeken voor groep 7 en 8
- Oorlog in inkt – Annemarie van den Brink en Suzanne Wouda
- Costa Banana – Jozua Douglas
- De zee kwam door de brievenbus – Selma Noort
- Het Ministerie van Oplossingen – Sanne Rooseboom
- Krokodil of alligator – Emma Strack
- Niet thuis – Jacques Vriens
- Ik wil het weten – Annemarie Bon
- De bromvliegzwaan – Arend van Dam
- Groep acht aan de macht – Jacques Vriens
- Viruswereld of Palmen op de noordpool – Marc ter Horst
- De Zweetvoetenman – Annet Huizing (B en J)
- Hoe ik per ongeluk een boek schreef – Annet Huizing
- Dader op het spoor-serie – M.G. Leonard & Sam Sedgman
- Naar het noorden – Koos Meinderts
- Van Nul tot Nu – Thom Roep e.a. (B en K)
- Rekenen voor je leven – Edward van de Vendel en Ionica Smeets
- Kinderen van de Holocaust – Alex Woolf
- De ontdekkingsreiziger – Katherine Rundell
- Borealis – Marloes Morshuis
De 100 lijst bevat een heleboel basisboeken voor de groepen 7 en 8. Ik ben blij om te lezen dat een aantal van mijn favoriete boeken er tussen zitten, al is die lijst ook absoluut nog aan te vullen. Het is een afwisselende boekenrij, met boeken over allerlei verschillende thema’s. Een graag gelezen thema in deze groep is oorlog.
De Zweetvoetenman is echt een parel voor in je schoolbibliotheek. Dit boek behandelt vraagstukken vanuit verschillende perspectieven. Zo is er een hoofdstuk gewijd aan de vraag “Mag je een fiets terug stelen als die van jou gestolen is?” en wordt er vanuit verschillende kanten gekeken naar de situatie rondom het ‘Zeilmeisje Laura’. Het leuke aan dit boek is dat het goed te gebruiken is in de bovenbouw, bijvoorbeeld om debatten te verdiepen, maar ook met jongere kinderen.
De zee kwam door de brievenbus is een aangrijpend boek over de watersnoodramp. Dit is met recht een thematisch voorleesboek, wat goed gebruikt kan worden in de bovenbouw.
Juweeltjes voor groep 7 en 8
- Alles komt goed, altijd – Kathleen Vereecken
- Nog één dag – Tim van den Berg
- Elke dag Broerdag – Tineke Honingh (J en B)
- Wat is kunst? Begin een eiland – Ted van Lieshout
- Briefjes voor Pelle – Marlies Slegers
- Er was misschien eens – Kamiel de Bruyne
- Waarom een bos geen ramen heeft – Korneel de Rynck
- Als alles verandert – Rosan Dieho
- Clara-serie – Pieter Feller en Tiny Fisscher
- Het werkstuk-of hoe ik verdween in de jungle – Simon van der Geest (J en B)
- Lepelsnijder – Marjolijn Hof
- Rose Blanche – Roberto Innocenti
- Spreek je chocola? – Cas Lester
- Vis in een boom – Lynda Mullaly Hunt
- Het kleine huis bij de rivier – Selma Noort
- De brieven van Mia – Astrid Sy
- Het reuzenradmysterie – Siobhan Dowd
- Twee fonkelrode sterren in de blinkend witte sneeuw – Davide Morosinotto
Er worden zoveel juweeltjes voor deze leeftijdsgroep uitgegeven. Wat een klus moet dat zijn geweest voor de makers van de 100 lijst om hieruit te kiezen. Zoals je ziet hebben we bij Stoerleesvoer veel juweeltjes ook al ontdekt. Daarnaast heb ik ook veel juweeltjes wel gelezen, maar niet beschreven. Ik werd dus erg blij van deze lijst!
Een prachtig boek op de 100 lijst is Elke dag Broerdag van Tineke Honingh. Het is niet voor niets dat dit boek zowel een Juweeltje is als een Basisboek volgens de lijst. Het grappige is dat de titel niet doet vermoeden dat dit boek goed past bij het kinderboekenweekthema gi-ga-groen, maar dit is wel zo. Een boek met meerdere lagen, zowel goed zelf te lezen als voor te lezen.
Deze juweeltjes in De 100 lijst zetten je aan het denken
Er was misschien eens is een fantastisch boek voor als je in de groep ‘even tijd over hebt’ en wel aan een onderwijsdoel wilt werken. Met dit boek werk je namelijk aan geschiedenis en taalvaardigheid tegelijkertijd. Er wordt een verhaal verteld en aan het einde moeten de kinderen bepalen of dit wel of niet echt is gebeurd. Een aantrekkelijk boek voor in je schoolbibliotheek.
Spreek je chocola? en Vis in een boom zijn beide boeken over dyslectische kinderen. Het fijne van de 100 lijst is dat hij echt gericht is op schoolbibliotheken. Deze boeken zijn dan ook echt een must om in de collectie op te nemen. Het is voor kinderen zo belangrijk om te ervaren dat ze niet de enige zijn. Deze boeken zijn vrij gemakkelijk leesbaar en hebben inhoudelijk een goed verhaal.
Waarom een bos geen ramen heeft is te vergelijken met het boek De eekhoorn legt een ei. Deze boeken bevatten beide korte voorleesverhalen met een licht filosofisch tintje. Voorlezen met een diepere laag dus!
Klassiekers voor groep 7 en 8
- Kruistocht in spijkerbroek – Thea Beckman
- De brief voor de koning – Tonke Dragt
- Mijn naam is Anne – Anne Frank (bewerking) (K en B)
- Ronja de Roversdochter – Astrid Lindgren
- De club van lelijke kinderen – Koos Meinderts
- Achtste groepers huilen niet – Jacques Vriens
- Spinder – Simon van der Geest
- Alleen op de wereld – Hector Malot / Tiny Fisscher
- Lampje – Annet Schaap
Ik vind het geweldig dat er twee boeken van Simon van der Geest zijn opgenomen in de 100 lijst. Zowel Spinder als Het werkstuk – of hoe ik verdween in de jungle heb ik in no-time verslonden. Spinder is een heel graag gelezen boek door onze leerlingen van de bovenbouw.
Lampje kon inderdaad echt niet ontbreken op de 100 lijst. Wat een fantastisch boek is dat. Meerdere lagen, sferisch geschreven, echt een boek om helemaal in te duiken. Het is niet voor niets dat dit boek in heel veel lijsten voorkomt.
Mijn naam is Anne is een hele mooie bewerking van de dagboeken van Anne Frank. Het dagboek staat ook in onze schoolbibliotheek, maar dit boek wordt weinig uitgeleend. Ik begrijp dat wel, het is een dikke pil en best ingewikkeld te lezen voor een gemiddelde 10-12 jarige. Mijn naam is Anne is heel goed leesbaar en bevat dezelfde boodschap. Het is ook een heel fijn alternatief voor kinderen die erg geïnteresseerd zijn in de oorlog, maar technisch lezen nog wat lastiger vinden.
De 100 lijst, absoluut niet uitputtend, maar een goed begin.
Zoals al eerder beschreven is de 100 lijst absoluut geen uitputtende lijst voor je schoolbibliotheek. Wel is het een geweldig begin. Ik weet nog goed dat ik in de groothandel van de bibliotheek liep om de boeken voor onze schoolbibliotheek uit te zoeken. Wat overweldigend, waar begin je? Deze lijst is een goed begin, zeker als je het aanvult met de meest recente Gouden en Zilveren Griffels en Penselen. Kijk ook eens naar de shortlists van bijvoorbeeld de Thea Beckmanprijs, de Boon en de Woutertje Pieterseprijs. Als je deze boeken aanschaft weet je dat je kwalitatief goede boeken hebt.
En bovenal… heel veel plezier! Ga zelf ook lekker lezen, want zien lezen doet lezen. Een boekengeheugen opbouwen zodat je kinderen goed kan adviseren is heel veel waard. Een goede reden om nu naar de boekhandel te rennen dus.
Welk woord of thema spreekt jou aan in een boek? Klik op een woord en ga naar boeken toe in dit thema!
avontuur basisschool boekenserie culturen dieren diversiteit emoties familie fantasie fantasy filosofie geheimen geschiedenis gevoelens graphic novel grappig het leven humor jezelf zijn klassieker kunst liefde maatschappij magie mentale gezondheid mindful moord mysterie natuur oorlog opgroeien politie prentenboek roman school seizoenen spannend sprookjes sterke vrouw thriller verhalenbundel vriendschap weetjesboek wereld zoekboek
- Karel viert Kerstmis – een prentenboek voor peuters - 11/11/2024
- Dit is Vos – een geweldig AVI-groeiboek - 03/10/2024
- Zuid-moeders hebben geen geheimen – een tweede roman - 01/10/2024