De eerlijke vinder – Lize Spit, een prachtig boekenweekgeschenk van 2023
Finally we meet again! Ik heb uitgekeken naar een nieuw boek van Lize Spit. Haar eerdere twee boeken vond ik geweldig. Samen met Hanna Bervoets* is ze momenteel mijn favoriete vrouwelijke auteur. Dus toen het bericht mij wist te bereiken dat Spit dit jaar het boekenweekgeschenk zou verzorgen, maakte ik een dansje van blijdschap. De eerlijke vinder van Lize Spit is een prachtig klein verhaal die een grootste impact op me heeft gemaakt. Alles waar ik Spit om bewonder heeft ze in dit verhaal weten te verwerken. Het is rakend, hartverwarmend, rauw, kritisch (maar het oordeel ligt bij de lezer) en heel puur. Ik hoop dat je een editie hebt weten te scoren.
De eerlijke vinder samenvatting – Lize Spit
De 11-jarige Jimmy woont in het dorp Bovenmeer in België. Hij houdt van zijn vaste rituelen, daar voelt hij zich goed bij. Dit, en andere zaken maken hem tot mikpunt van pesterijen en school is maar een eenzame bedoeling. Totdat daar opeens Tristan in de gang van zijn basisschool staat. Tristan is met zijn familie gevlucht uit Kosovo. Al snel ontstaat er een hechte vriendschap. Een vriendschap die het eenzame gat vult van Jimmy want zijn vader is weg en zijn moeder komt soms maanden niet uit bed. Zal de vriendschap zo hecht zijn dat Jimmy Tristan in zijn Eerlijke vinders club zal laten toetreden?
De eerlijke vinder is het boekenweekgeschenk van 2023 geschreven door de Vlaamse Lize Spit (1988). Ze is opgegroeid in de Antwerpse Kempen en woont sinds 2005 in Brussel. In 2016 verscheen haar debuutroman Het Smelt waarvan meer dan 200.000 exemplaren zijn verkocht. Dit verhaal is verfilmd en in 16 landen vertaald. Ook ontving het vele prijzen en nominaties. Haar tweede boek Ik ben er niet volgde in 2020.
“Als hij zich nu voorstelde dat hij daar vanavond zou liggen, tussen Tristan en zijn zeven broers en zussen, speelde in Jimmy’s borst iets op, iets vrolijks maar ook dofs, alsof iemand een triangel aansloeg met een wortel.”
~
Blz 9
Coming of age
Eigenlijk is De eerlijke vinder van Lize Spit misschien te kort om het onder het genre ‘coming of age’ te scharen. Maar het is een groot deel van de kracht en smaak van dit boek. Jimmy is 11 jaar en groeit op in het dorpje Bovenmeer. We leren hem eerst kennen terwijl hij op missie is voor zijn Eerlijke vinders clubje. En zowaar, hij vindt geld! Veel geld! Systematisch gaat hij altijd een bepaalde route af opzoek naar geld. En dit keer wordt hij beloond. In zijn hoofd spelen de diverse aangename scenario’s als af wat hij met dat geld kan doen. En hij wil voornamelijk zijn vriend Tristan blij maken, en het zou mooi zijn als hij de aandacht van zijn vader weet te trekken daarmee.
In De eerlijke vinder duik je in de vriendschap van Jimmy en Tristan. Jimmy die in België opgroeit, Tristan die met zijn hele familie een bizarre vlucht heeft moeten maken vanuit Kosovo. Het speelt zich af in de jaren 90. En er is een grote rol weggelegd voor de Flippo’s. Voor mij is het heel herkenbaar. Ik zat ook in the heat of de rage. Ook het bellen met de telefoon met draaischijf, de lange en korte tonen herkennen van een nummer, is zo herkenbaar. Dit boek is voor mij een leuke mix van herkenbaarheid uit mijn kindertijd en het toetreden in het verhaal van beide jongens.
Puur en kwetsbaar
Lize Spit heeft voor mij een gave om karakters heel echt en puur te maken. Ze bevatten een soort van breekbaarheid en echtheid waardoor ze voor mij heel erg tot leven komen. Ik lach met ze mee, dagdroom mee weg en tegelijk start ook dat knagende gevoel. Want ik zie meteen ook veel kwetsbaarheid. En in onze maatschappij is kwetsbaarheid iets waar vaak misbruik van gemaakt kan worden. Of wat kan uitlopen tot diverse soorten breuken. Jimmy is ontzettend lief en tegelijk zo kwetsbaar. Hij groeit dan wel op in België met ouders en hoeft niet te vluchten voor een oorlog. Maar tegelijkertijd staat hij verder weg van zijn ouders dan goed voor hem is. Hij bevat een vorm van eenzaamheid die alleen zijn nieuwe vriend Tristan lijkt te kunnen opvullen.
Tristan is een kind die breuken heeft opgelopen die bijna niet te lijmen zijn. Wat hij als kind heeft moeten doorstaan tijdens zijn vlucht is iets wat onherstelbare schade geeft. Toch is het ook een kind en dankzij Jimmy en de meeste dorpelingen worden ze met open armen ontvangen. Die welkomheid uit zich onder andere in de stapels met spullen die zich in de voortuin van de familie verzameld. Mensen blijven maar hun oude troep geven aan de familie. Uit een goed hart. Maar de buitenproportionele vormen die dat aanneemt staat mooi symbool voor het grotere probleem wat er is.
“Tristan schudde Jimmy de hand, zo slap dat ze tussen hun samengedrukte palmen een insect hadden kunnen overzetten zonder dat het schade zou hebben opgelopen.”
~
Blz 17
Wat vind ik van De eerlijke vinder – Lize Spit?
Ik ben door een rollercoaster van emoties gegaan tijdens het lezen van dit boek. Ik heb gelachen om sommige absurde maar reële situaties en gelachen om herkenbaarheid. Hallo paprikaprak! Vrijwel direct sluit ik Tristan en Jimmy in mijn hart, de deur staat wagenwijd open voor deze jongens. Het gaat zo snel dat ik de gure wind door de openstaande deur voel glippen. Een gure wind die Spit op de achtergrond al weet aan te wakkeren. Ik weet wat er gaat komen en wacht op het moment dat Spit mij bij de voeten grijpt en meetrekt, face down, door het mulle zand met kiezels. Over elke hobbel voel ik de deur in mijn hart klepperen en ik weet dat de personages daar niet kunnen blijven zitten. Dat ik er één of twee ga kwijtraken.
Heel subtiel, maar voor mij precies voldoende, sluipen er tussen de regels de kritische tonen door van een situatie die is zoals het is. Goedbedoelde zaken, dingen die bij het leven horen. Het kritische zit hem ook in het puur benoemen van bepaalde feiten. Spit laat het aan jou als lezer over om een mening hierover te vormen. Het haalt je ook even weg uit de kinderlijke beleving van Jimmy. Want je leest mee vanuit de 11-jarige Jimmy. Spit weet ontzettend goed die wonderlijke en pure belevingswereld van een kind te vangen. De speelsheid van jeugdmagie met alle ernst en serieusheid die dat heeft voor een kind. Maar lees goed en je zult de rauwheid van het leven om hem heen zien. Achter de muur die hij heeft opgetrokken zoals alleen een kind kan.
Thema’s
Thema’s als familie, vriendschap, maatschappij, opgroeien, eenzaamheid, kwetsbaarheid, gezien worden, overleven, trauma zijn allemaal verweven in een mooi en puur verhaal. Jimmy die zo ontzettend lief en zorgzaam is, maar niet even snel is als leeftijdsgenootjes zonder er direct een stempel op te plakken. Spit heeft me wederom weten te vangen in een verhaal van haar, ze heeft me veel laten voelen en nog lang laten nadenken over wat ik gelezen heb. En dat allemaal prachtig verwoord. Een klein boek met een grootste impact. Ik kijk uit naar een volgend boek.
Boeken Lize Spit
- Het smelt, een aangrijpend debuut van Lize Spit
- Ik ben er niet, een indrukwekkende roman van Lize Spit
- Autobiografie van mijn lichaam, een indrukwekkend relaas van Lize Spit
Boekenweekgeschenken
- Wat wij zagen, een boekenweekgeschenk 2021 van Bervoets
- Het warmtefort, een Boekenweekessay van Marieke Lucas Rijneveld
Specificaties De eerlijke vinder – Lize Spit
Auteur: Lize Spit | Boekenweekgeschenk 2023 | Uitgave CPNB | Redactie Das Mag | 91 bladzijden | 97859657328 | Meer informatie bij je lokale boekhandel of via deze link bij bol
Welk woord of thema spreekt jou aan in een boek? Klik op een woord en ga naar boeken toe in dit thema!
avontuur basisschool boekenserie culturen dieren diversiteit emoties familie fantasie fantasy filosofie geheimen geschiedenis gevoelens graphic novel grappig het leven humor jezelf zijn klassieker kunst liefde maatschappij magie mentale gezondheid mindful moord mysterie natuur oorlog opgroeien politie prentenboek roman school seizoenen spannend sprookjes sterke vrouw thriller verhalenbundel vriendschap weetjesboek wereld zoekboek
