De rode ballon – een gevoelig boek over rouw
Wauw… wat een prachtig geschreven boek is dit. Ik val direct maar met de deur in huis, want het boek De rode ballon is echt een aanrader voor alle gezinnen die helaas een baby al tijdens de zwangerschap moeten loslaten. Ik ken geen andere boeken die zo begrijpelijk, gevoelig en volledig schrijven over deze verdrietige gebeurtenis in het leven van veel broers en zussen.
De rode ballon
Mama krijgt een baby en is heel blij. Sem vindt het niet zo leuk. Baby’s huilen en stinken naar poep. Ze houden mama’s de hele dag bezig. Het is vast fijner zonder een baby. Tenzij…. het een jongetje is. Dan heeft Sem iemand om mee te voetballen! Sem vertelt iedereen dat hij een broertje krijgt. Maar dan loopt het mis. Sem krijgt een zusje en ze wordt dood geboren. Dat is vast zijn fout omdat hij gelogen heef…
Een gevoelig en belangrijk boek, dat kinderen en volwassenen kan helpen bij een rouwproces. Voor kinderen vanaf 8 jaar is De rode ballon een boek om uit voor te lezen of zelf te lezen.
Het verlies van een broertje of zusje tijdens de zwangerschap
Helaas maken veel kinderen mee wat Sem mee moet maken in De rode ballon. Na de 20 weken echo blijkt dat de hersenen van zijn zusje niet goed groeien. Zijn papa en mama moeten het verdrietige besluit nemen om zijn zusje los te laten en geboren te laten worden. Oudere broers of zussen gaan dan door een rollercoaster van emoties, net als hun ouders. Ze waren vaak net gewend aan het nieuws dat ze een kindje zouden verwelkomen in het gezin. Helaas moeten nu afscheid nemen van iemand die ze nog nooit hebben gezien.
Daarnaast kan er sprake zijn van schuldgevoel, zoals bij Sem. Of een gevoel van machteloosheid bij het zien van zoveel verdriet bij de ouders. Hun eigen verdriet stoppen ze soms weg. Dit gebeurt ook bij Sem. Hij maakt zich zorgen om zijn moeder, die zich opsluit in haar slaapkamer. Ook ziet hij dat zijn ouders beide op een andere manier omgaan met het verlies van zijn zusje. Ook zijn opa en oma zijn verdrietig. En wat doet de meester ineens gek…..
Twee perspectieven
De rode ballon is indringend geschreven vanuit twee perspectieven. Aan de ene kant volgen we Sem, vanaf het moment dat hij zijn zusje kan voelen schoppen in de buik van zijn moeder. We mogen met hem mee naar zijn opa, die de metafoor van een rode ballon gebruikt om uit te leggen wat ‘doodgaan’ betekent.
‘Wat gebeurt er als je dood bent?’ Sem kijkt opa nieuwsgierig aan. Opa haalt een ballon uit zijn broekzak. Het is een rode. ‘Dit is Kato’ zegt hij. ‘Of toch haar lichaam’. Opa blaast de ballon op. Hij wordt heel groot en bijna doorschijnend. ‘Blaas niet te hard’ roept Sem. ‘Straks laat je Kato nog ontploffen’.
Opa grinnikt. ‘Natuurlijk laat ik Kato niet ontploffen.’ Hij haalt een elastiekje uit zijn zak en bindt het rond de opening van de ballon. De ballon is groot en dik. ‘Het rubber is het lichaam van Kato’ zegt hij. ‘Maar binnenin zit de lucht. Die zorgt ervoor dat de ballon leuk wordt.’
……
Opa neemt de ballon weer vast. Hij peutert het elastiekje los en laat de lucht ontsnappen. Het maakt een piepend geluid. De ballon is opnieuw een klein hoopje rubber. ‘Als de lucht eruit is, heb je niet veel meer aan de buitenkant, hè?’ zegt opa.
…….
‘Maar de lucht is niet weg. Die is overal om ons heen’. Opa doet alsof hij de lucht pakt. ‘Al kun je het niet zien, ze is er wel. Dat is ook zo bij je zus. Haar lichaam is net als de ballon, een leeg omhulsel. Maar zij is hier bij ons, knul, net als de lucht’
De rode ballon, blz 46
Aan de andere kant volgen we Kato in De rode ballon. Vanaf het moment dat haar mama haar kan voelen schoppen tot aan het moment dat ze 1 jaar zou zijn geworden. Kato wordt als toeschouwer van het leven van haar papa, mama en Sem gezien, waarbij ze hen een handje ‘helpt’ waar nodig en lieve woordjes influistert. Niet op een spannende manier, maar juist heel liefdevol beschreven.
Nadja van Sever
De rode ballon is geschreven door Nadja van Sever. Zij is leerkracht in het basisonderwijs en schrijft kinderboeken. Bij Clavis verschenen bijvoorbeeld ook Weg met de juf en Het geheim van meester Daan. In elk boek dat zij schrijft zet ze een groots thema centraal (denk aan gender, eenzaamheid), maar doet zij dit op een speelse en begrijpelijke manier voor kinderen vanaf ongeveer 8 jaar.
De illustraties in De rode ballon zijn gemaakt door Frédérique Culot. De illustraties zijn, met uitzondering van de omslag, in zwart-wit. Ze zijn aanvullend op het verhaal en verbeelden een aantal herkenbare gebeurtenissen in het proces van afscheid nemen. Zo is er een illustratie bij het gesprek bij de specialist, bij de begrafenis, het herinneringskoffertje en de uitleg van de ballon door opa.
Oog voor detail in De rode ballon
Ik vind De rode ballon uitblinken in de wijze waarop Nadja van Sever deze uiterst verdrietige situatie op een begrijpelijke en liefdevolle manier brengt. Maar het best van dit verhaal vind ik de details. De subtiele verwijzingen naar verderop in het boek, bijvoorbeeld de doorschijnende ballon en het doorschijnende huidje van Kato. Ook de wijze waarop opa de lucht beschrijft uit het ballon en het thema lucht dat verderop in het boek terugkomt bij de beschrijvingen van Kato.
Het is knap dat Nadja van Sever een boek heeft geschreven dat zowel prettig voorleest, als goed zelf te lezen is vanaf ongeveer groep 5. Ik zou zeker aanraden om een eerste keer dit boek voor te lezen aan een broer of zus van een overleden kindje. Toch kan het prettig zijn voor het kind dat het boek daarna nog eens zelf te lezen is.
Ik hoop enorm dat jij dit boek niet nodig gaat hebben. Maar mocht dit vreselijke verdriet jou zijn overkomen? Dan raad ik je dit boek aan! Ook vind ik het boek een aanrader voor leerkrachten, kindercoaches, maar ook voor opa’s, oma’s en andere familieleden. Dit boek geeft een inkijkje in mogelijke gedachtes van de grote broer of zus en kan woorden geven aan dat wat je tegen hem of haar wilt zeggen.
Specificaties De rode ballon
Auteur: Nadja van Sever | Illustraties: Frédérique Culot | Uitgever: Clavis | 9789044839760 | 161 pagina’s | januari 2021 | Meer informatie bij je lokale boekhandel of klik hier
Welk woord of thema spreekt jou aan in een boek? Klik op een woord en ga naar boeken toe in dit thema!
avontuur basisschool boekenserie culturen dieren diversiteit emoties familie fantasie fantasy filosofie geheimen geschiedenis gevoelens graphic novel grappig het leven humor jezelf zijn klassieker kunst liefde maatschappij magie mentale gezondheid mindful moord mysterie natuur oorlog opgroeien politie prentenboek roman school seizoenen spannend sprookjes sterke vrouw thriller verhalenbundel vriendschap weetjesboek wereld zoekboek
- Een Koning is geboren – een boek vol prachtige prenten - 03/12/2024
- Oever – een prachtig debuut van Ludwig Volbeda - 02/12/2024
- Karel viert Kerstmis – een prentenboek voor peuters - 11/11/2024