De Schönwalds, een familieroman met een confronterende spiegel
Familieverhalen, zoals dit boek ‘De Schönwalds’, heb ik al in vele vormen gelezen. Ik blijf het interessant en intrigerend vinden hoe de dynamiek binnen een familie werkt. Natuurlijk herken je in dit soort boeken ook veel uit je eigen familie en is het spreekwoord ‘ieder huisje heeft zijn kruisje’ menig keer van toepassing. Voorbeelden van dit soort boeken zijn bijvoorbeeld Jonathan Franzen met het boek ‘Vrijheid*’ of ‘Je bent prachtig’ van Ann Napolitano. Beide auteur die precies de vinger op de zere plek weten te liggen.
Auteur Philipp Oehmke heeft met zijn nieuwe boek ‘De Schönwalds’’ een roman over twee generaties in het Duitsland van na 1950 geschreven, een familie die nooit echt met elkaar hebben leren praten. Ben heel benieuwd hoe hij dit aan elkaar schrijft, mijn mening is hieronder te lezen.
De Schönwalds samenvatting
In tegenstelling tot haar man Hans-Harald (Harry) vindt Ruth Schönwald niet dat elk gevoel geuit moet worden, niet elk probleem aangepakt. Zij had carrière kunnen maken, maar besloot dat niet te doen vanwege de kinderen en ten gunste van Harry. Wat ze die avond op een bal in elkaar zagen, is voor beiden in de decennia erna niet altijd even duidelijk. Ondertussen zijn hun drie kinderen Chris, Karolin en Benni volwassen geworden. Als Karolin een queer boekwinkel opent, komen ze allemaal bij elkaar in Berlijn, zelfs Chris, die hoogleraar is in New York – het soort leven waar Ruth altijd van had gedroomd. In Berlijn worden de lang sluimerende conflicten eindelijk onder het vloerkleed vandaan gehaald.
‘De Schönwalds’ is een roman over twee generaties in het Duitsland van na 1950 die nooit echt met elkaar hebben leren praten, en het is tegelijkertijd heel erg een roman over onze huidige tijd, over alt-right, (doorgeslagen) woke, MeToo, cancel culture en Trumpisme.
Auteur Philpp Oehmke
Philipp Oehmke, geboren in 1974, groeide op in Bonn. Hij studeerde Duitse taal- en Letterkunde en liep twee stages bij het tijdschrift ‘Tempo’. In 2001 behaalde hij een Master of Science, aan de Columbia University. Hij redigeerde daar ook de 50-delige boekenreeks SZ-Diskothek. In 2006 ging hij bij nieuwsmagazine ‘Der Spiegel’ aan de slag als redacteur. In New York is hij voor dit magazine ook nog eens acht jaar hoofdredacteur geweest.
Tegenwoordig werkt hij als auteur in Berlijn. Hij schreef de biografie ‘In het begin was het lawaai’. Daarna volgde de roman ‘De Schönwalds’. In 2034 werd hij voor dit boek genomineerd voor de Aspekte Literatuurprijs.
Gesellschaftsroman
Toen ik Duits studeerde was het voor het eerst dat ik het woord Gesellschaftsroman hoorde. We moesten toen boeken lezen en bespreken van Bertolt Brecht. Hoe lastig het ook was, mijn liefde voor literatuur nam toe alleen maar toe. Overigens deden de Franse en de Engelse boeken die ik moest lezen hier ook een flinke scheut bovenop. De auteur Oehmke noemt zijn boek ‘De Schönwalds’ zelf ook een Gesellschaftsroman. Om dit te verklaren zegt hij hierover:
‘’Ik beschouw de familie als de kleinste maatschappelijke eenheid, waarin we ons tot elkaar moeten verhouden. Hoe gaan we met elkaar om? En hoe gaan we om met onze gezamenlijke historie? Hoe eerlijk zijn we tegen elkaar? Wat houden we voor ons?’’
Geen literaire roman wel boeiend en interessant
In tegenstelling tot de boeken van Bertolt Brecht zou je het boek ‘De Schönwalds’ redelijk eenvoudig kunnen noemen. Desalniettemin is de bedoeling hetzelfde.
Auteur Philipp Oehmke heeft als achtergrond de opening van een lhbtq+-boekwinkel gekozen. Ik vraag me af of dit een verantwoordelijke, maatschappelijke keuze is. In het verhaal zelf wordt er op de verhouding van de dochter met de vriendin namelijk niet verder door gegaan. Het laat in het midden of ze nu van vrouwen en/of mannen houdt. Bovendien had elke familiesituatie als basis genomen kunnen worden, bijvoorbeeld kerst.
De zenuwen worden langzaamaan bloot gelegt in De Schönwalds
Met een, naar mijn mening, wat eenvoudige schrijfstijl wordt de familiegeschiedenis van de ‘De Schönwalds’ langzaamaan bloot gelegd. Dit gebeurt door middel van flashbacks. Ook vertelt de auteur Oehmke het verhaal vanuit verschillende perspectieven. Door meerdere personen aan het woord te laten ontstaat een groter en breder beeld en krijg je als lezer meer informatie. Ik kan niet anders zeggen dan dat dit heel goed gedaan is.
Mist emotie en daardoor diepgang
Wat het leestempo aangaat moet ik wel zeggen dat er bepaalde stukken tussen zitten die ik als saai ervoer. Er gebeurt dan te weinig en het lijkt wel of de schrijver alleen maar aan het vertellen om het vertellen is. Het is te afstandelijk, bijna alsof het een artikel in een krant betreft. Dit komt wellicht ook omdat het boek vrij emotieloos is. Het gaat nergens de diepte in, terwijl er zoveel aanwezig is om de personages in te laten overspoelen. Wanneer die emoties meer uitgewerkt hadden geweest ben je als lezer ook veel meer betrokken bij het verhaal.
Actuele thema’s worden aangehaald
Het bijzondere aan het boek ‘De Schönwalds’ is wel dat het teruggaat in de tijd om de dingen te begrijpen die reeds de familiebanden lijken te verscheuren, en tegelijkertijd is het daardoor weer actueel. Actuele thema’s als (doorgeslagen) woke, de cancel culture en het trumpisme worden geweldig uit de doeken gedaan. Daarom heb ik, ondanks de wat saaie stukken en het niet heel nieuwe genre, toch erg genoten van dit boek. Het gaat over familie, liefdes- en werkrelaties en de daarbij behorende gesloten die zo smeekt om openheid.
‘De Schönwalds’ schijnt het begin te zijn van een nieuwe reeks. Ik kijk er met veel plezier naar uit.
Specificaties De Schönwalds
Titel: De Schönwalds | Originele titel: Schönwald | Auteur: Philpp Oehmke | Uitgeverij: Meridiaan | Eerste (Duitse) uitgave: 2023 | Nederlandse uitgave: 2024 | Vertaling: Chiara Tissen | Aantal bladzijden: 556| ISBN 9789493305427 | Ga voor meer informatie over het boek ‘De Schönwalds’ naar je plaatselijk boekwinkel of bezoek de site van meridiaan uitgeverij, kijk bij bol of hier bij bruna.nl
Welk woord of thema spreekt jou aan in een boek? Klik op een woord en ga naar boeken toe in dit thema!
avontuur basisschool boekenserie culturen dieren diversiteit emoties familie fantasie fantasy filosofie geheimen geschiedenis gevoelens graphic novel grappig het leven humor jezelf zijn klassieker kunst liefde maatschappij magie mentale gezondheid mindful moord mysterie natuur oorlog opgroeien politie prentenboek roman school seizoenen spannend sprookjes sterke vrouw thriller verhalenbundel vriendschap weetjesboek wereld zoekboek
