De Stamhouder, een indrukwekkend en prachtig boek van Alexander Münninghof
Herken je dat, dat je een boek ziet en dat het een beeld van herkenning oproept? Ik had dat meteen met de voorkant van het boek ‘De Stamhouder’ van Alexander Münninghof. Er hangt bij ons ook zo een familieportret aan de muur. Een trotse opa/vader met kinderen. De herkenning werd nog groter bij het lezen van de achterflap.
Synopsis De Stamhouder
Ik ben geboren op 13 april 1944 in Posen, een oude Poolse stad die eeuwenlang Poznań werd genoemd. Maar toen ik er geboren werd, te midden van de bombardementen die het einde der tijden leken aan te kondigen, was dit Posen een Duitse stad van waaruit Hitler-Duitsland zijn Heerestruppen naar de Sovjet-Unie had gestuurd en die nu de verminkten, de doden en een onafzienbare stoet vluchtelingen terugkreeg.
Mijn familie had deel aan dat drama. Over hen gaat dit boek. En over de gevolgen van de oorlog. Over een sluwe grootvader, die op spectaculaire wijze een van de rijkste mensen van Letland was geworden, maar twee dagen voor de oorlog uitbrak met zijn Russische vrouw en vier kinderen, met achterlating van al zijn bezittingen, moest vluchten naar Nederland. Over een naïeve vader, die aan het Oostfront, in het uniform van de Waffen SS, uit idealisme tegen de Sovjets vocht en vervolgens in Nederland ten onder ging. En ook over een moeder, die na de scheiding naar Duitsland vluchtte en mijn moeder niet mocht zijn. En over mij: de kleinzoon, de zoon, de stamhouder.
Als ik het in Nederland niet kan redden, lukt het me wel in Duitsland. We hoeven niet meer naar het andere eind van de wereld te vluchten. Dit is ons deel van de wereld. We blijven hier.
Blz 263
Boek der herkenning
De Stamhouder is een boek der herkenning voor mij! De grootmoeder van mijn man is geboren in Poznań. Haar vader was directeur van het trambedrijf In Warschau. Toen de oorlog uitbrak werd het trambedrijf door de Duitsers in beslag genomen. Door de stress die dit opleverde overleed hij aan een hartaanval. Zijn vrouw is toen met haar twee dochters, met achterlating van al hun bezittingen, naar Amerika gevlucht.
Mijn grootvader, hier in Nederland, had een groot transport bedrijf. Zijn bedrijf werd ook geconfisqueerd door de Duitsers. Zo moest hij helpen om huizen van weggevoerde Joden leeg te halen. Hij voelde zich aan de daad daarvan altijd onschuldig. Hij deed dit immers om zijn gezin te redden. In Amsterdam, waar het bedrijf gevestigd was, zagen mensen dit toch echt anders. Het bedrijf ging ten onder omdat ze hem als landverrader zagen. Zijn zoons zette het bedrijf voort in een andere vorm: ze verhuurden marktstallen en begonnen een taxibedrijf. Aldus ook hier dus een voortzetting net zoals in De Stamhouder van vader op kleinzoon, naar zoon en nu dochter.
Gefascineerd
Terug naar het boek ‘De Stamhouder’, want buiten de herkenning is het een prachtig boek. Wat een manier van schrijven! Ik las het in één adem uit, raakte gefascineerd en betoverd door de gebeurtenissen en personages. Voor zo een ingewikkeld, maar vooral ook emotioneel zwaar beladen verhaal, is het verrassend licht geschreven, met passie voor de hoofdpersonen.
De schrijfstijl is rauw met een vleugje humor. Eerlijk en weergaloos maar vooral met een ongelooflijk goed oog voor detail en kennis van de geschiedenis. Tijdens het lezen van De Stamhouder vergat ik gewoonweg vaak dat het om een waargebeurde familiegeschiedenis ging omdat de personages in al hun facetten belicht en niet alleen feitelijk benoemd worden.
Blz 145
Alleen door het verleden tot op de bodem af te breken kon hij verder.
Auteur
Alexander Münninghof, geboren 1944 in Poznań. Hij is Nederlands journalist, die van 1974 tot 2007 werkte voor de Haagse Courant. Daarnaast is hij Ruslandkenner en heeft hij vele artikelen en boeken geschreven, waaronder ook boeken over schaken. In 1983 won hij de Prijs voor de Dagbladjournalistiek en in 2015 de Libris Geschiedenisprijs voor het boek ‘De Stamhouder’. Dit boek is autobiografisch en is gebaseerd op waargebeurde feiten en doorvertelden familieverhalen.
De Stamhouder is een aanrader
Het is raar dat je je kan verliezen in het lief en leed van een familie die zo onbekend voor je is, die herinneringen bij jezelf naar boven halen en waarvan ik nu denk: hé die ken ik! Heb ik dan echt helemaal niest aan te merken op dit boek? Jawel, een kleinigheidje: ik had een getekende stamboom voor- of achterin het boek fijn gevonden. Verder is het boek ‘De Stamhouder’ van Alexander Münninghof alleen maar een absolute aanrader.
Van het boek is ook de gelijknamige serie ‘De Stamhouder’ gemaakt. Deze wordt uitgezonden op NPO1. Ikzelf wacht nog even met kijken want de personages zijn voor mij zo gaan leven dat ik bang ben teleurgesteld te worden. Ondanks de goed recensies op de serie.
Specificaties De Stamhouder
Auteur: Alexander Münninghoff | Uitgever: Prometheus | Verschenen: 2014 | Aantal bladzijden: 330 | 9789044652338 | Meer informatie bij je lokale boekhandel of klik hier voor Bol
Welk woord of thema spreekt jou aan in een boek? Klik op een woord en ga naar boeken toe in dit thema!
avontuur basisschool boekenserie culturen dieren diversiteit emoties familie fantasie fantasy filosofie geheimen geschiedenis gevoelens graphic novel grappig het leven humor jezelf zijn klassieker kunst liefde maatschappij magie mentale gezondheid mindful moord mysterie natuur oorlog opgroeien politie prentenboek roman school seizoenen spannend sprookjes sterke vrouw thriller verhalenbundel vriendschap weetjesboek wereld zoekboek
