Depressie is menselijk, over de echte kern van depressie

Depressie is een specifiek menselijke aandoening die de levenskracht en vitaliteit aantast. In Depressie is menselijk verduidelijkt Marc Calmeyn wat depressie is vanuit zijn jarenlange leeswerk en ervaring als psychiater en psychoanalyticus in de praktijk. Voor hem is het duidelijk dat antropopsychiatrie de sleutel is bij depressie. Deze denkstroming berust op drie menswetenschappen, namelijk moderne psychiatrie, psychoanalyse en filosofie. Antropopsychiatrie werpt een ander licht op actuele psychiatrische classificatie, diagnose en behandeling van psychiatrische aandoeningen.

Pleidooi voor herziening diagnose en behandeling

De hedendaagse psychiatrische classificatie berust op het psychiatrisch handboek de DSM-5. Hierin worden zoveel vormen van depressie onderscheiden dat volgens Calmeyn de bomen door het bos niet meer te zien zijn. Er is steeds meer kritiek op het gebruik van de DSM-5 en het hokjesdenken in de psychiatrie. Je bent normaal of ziek. Antropopsychiatrie belicht psychiatrische aandoeningen van een meer dimensionale kant (anthropos betekent mens) en is het uitgangspunt en de rode draad van Depressie is menselijk.

Calmeyn omschrijft in Depressie is menselijk, na een woord vooraf door psychiater Dirk de Wachter, wat depressie in de kern is. Een depressie gaat diep, zowel voor de persoon zelf, de betrokkenen en de gemeenschap waarin we leven. Er is dus veel aan gelegen om met behandeling en begeleiding een menswaardiger leven mogelijk te maken en een menswaardigere maatschappij.

Uiteindelijk kan pas een echte verandering optreden als de therapeut zich openstelt voor het verhaal van de patiënt. Hij vertrekt niet van een weten dat hij veronderstelt te hebben. Het verhaal van de patiënt komt op de eerste plaats.

Inhoud Depressie is menselijk

1. Antropopsychiatrie: wat is dat? Bij antropopsychiatrie staat, kort gezegd, de mens centraal en wordt kwetsbaarheid gezien als integraal deel van het leven. In dit hoofdstuk wordt het belang van deze psychiatrie geschetst.
2. Het landschap van de stemming. Het schilderij ‘De monnik aan de zee’ van Caspar David Friedrich geeft volgens Calmeyn het beste landschap van de stemming weer. Wat verder volgt in dit hoofdstuk is een verkenning an dit landschap, zodat depressie beter begrepen kan worden
3. Essentieel depressief zijn. Uit dit hoofdstuk blijkt dat depressie diep in het leven ingrijpt en gaat het over wat depressie in essentie is. De drie elementen van depressie, anhormie, anhedonie & anasthesie en aritmie, komen aan de orde.
4. Onze donkere kant anders belicht. Calmeyn gaat in op het belang van het begrip ‘essentieel depressief’ zijn voor de klinische praktijk.
5. Is depressie evident? Calmeyn gaat in op evidence-based geneeskunde versus het belang van de therapeutische relatie en hoop.
6. Behandeling en begeleiding: ja, maar… Naar analogie met bevindingen uit onderzoek over burn-out worden principes van behandeling voor depressie geformuleerd.
7. Depressie: back to the future. Dit hoofdstuk gaat onder andere over de donkere kant van de expert en wetenschappelijk onderzoek. En over de patiënt in ieder van ons.
8. Principes of protocollen: for what it’s worth… Dit hoofdstuk gaat over dat als principes worden ontdaan van hun harnas, ze bevrijdend kunnen werken. Wanneer schrijf je als psychiater bijvoorbeeld antidepressiva voor en wanneer niet?
9. Besluit: (op)nieuw licht in de duisternis? In het besluit van Depressie is menselijk vormt het huidige begrijpen en behandelen van burn-out het uitgangspunt voor het begrijpen en behandelen van depressie.

Antropopsychiatrie biedt een frisse kijk op depressie

Dit boek geeft een frisse blik op depressie vanuit een meer menselijk kant. Het kan daarmee het hokjesdenken hopelijk weer wat doen afnemen. je bent niet ziek of gezond. Mededogen voor elkaar en passende hulp waar nodig is belangrijk en vergt nuancering. De opzet van Depressie is menselijk is niet enkel de relevantie voor de patiënt, familie en behandelaar aan te tonen. Maar dit ook te lezen als een ‘uitroepteken’ bij de gang van zaken in de huidige psychiatrie.

Depressie is menselijk is kernachtig geschreven en haalt grote denkers aan. Er is veel witruimte, waardoor je regelmatig kunt verstillen om de tekst in je op te nemen en er zelf over na te denken. Vakjargon wordt goed uitgelegd en het boek is goed leesbaar, maar niet gemakkelijk misschien als je niet bekend met de psychiatrische termen. Van mij had het soms nog iets meer uitgeschreven gemogen om de gedachtegang nog beter te begrijpen of net iets meer diepgang te krijgen.

Dit boek is nodig

Antropopsychiatrie was voor mij nieuw en daarmee vond ik Depressie is menselijk vooral erg interessant. Het sluit enigszins wel aan bij de herstelbeweging waar ik beter bekend mee ben. Daar gaat het onder andere ook over menselijk omgaan met kwetsbaarheid. En dat je aansluit bij de patiënt of cliënt in plaats van er boven te gaan staan. Er gaat nog altijd veel mis in de psychiatrie. Dat heb ik zelf ook ervaren als patiënt met onder andere depressies. Dit gebeurt vaak niet vanuit een slechte intentie, maar door blinde vlekken en doordat behandelaren vastzitten in bijvoorbeeld protocollen.

Daarom is het zo belangrijk om steeds kritisch te blijven kijken en psychiatrische aandoeningen vanuit meerder kanten te belichten. Fijn dat Calmeyn hieraan bijdraagt met zijn boek Depressie is menselijk. Ik ben erg benieuwd naar de verdere ontwikkeling van de antropopsychiatrie!

Specificaties Depressie is menselijk

Auteur: Marc Calmeyn | Uitgever: Pelckmans | 9789463372862 | April 2021 | 125 pagina’s | Meer informatie bij je lokale boekhandel of op Bol.com