Dierzaamheid, een oproep tot duurzaam samenleven

Bij dierzaamheid staat het dierlijke belang en respect voor alle dieren (dus niet alleen mensen) en hun natuurlijke omgeving voorop. De auteurs willen dat de definitie van duurzaamheid zo wordt aangepast dat deze voortaan dierzaamheid omvat. Iets kan namelijk pas echt dUUrzaam zijn als het dIErzaam is. Er blijkt veel te verbeteren, maar duurzaam samenleven met dieren, zonder uitbuiting en milieuvernietiging, is mogelijk.

De samenstellers van Dierzaamheid

Allerlei experts hebben bijgedragen aan dit boek. Pim Martens is hoogleraar duurzame ontwikkeling en oprichter van AnimalWise. In Dierzaamheid geeft hij argumenten voor en tegen dierentuinen en de toekomst ervan. Maarten Reesink doceert DierMens Studies en is medeoprichter van het Centrum voor DierMens Studies Nederland. In Dierzaamheid schrijft hij over onze band met dieren. Karen Soeters is oprichter van House of Animals. Met deze organisatie zet ze zich in om een einde te maken aan dierenleed. Van 2007 tot en met 2021 was ze directeur van de Nicolaas G. Pierson Foundation, het wetenschappelijk bureau van de Partij voor de Dieren. In dierzaamheid gaat ze in op de veeindustrie.

Nog meer diverse auteurs hebben bijgedragen aan Dierzaamheid. Esteban Rivas schrijft bijvoorbeeld over het gevoelsleven van dieren. Hij laat zien hoe het onderzoek naar cognitie, intelligentie en emoties bij dieren in de laatste decennia een enorme vlucht heeft genomen. Inmiddels is duidelijk dat dieren maar weinig van menselijke dieren verschillen, bijvoorbeeld als het gaat om pijn en verdriet. Anderen auteurs schrijven over de melkkoe, wilde dieren, de gevolgen van menselijke activiteiten voor het dierlijk leven te water en huis- of gezelschapsdieren. Ook komt de wetenschappelijke onderbouwing en juridische rechtvaardiging van proefdieren aan bod, evenals aanbevelingen hoe dieren te beschermen in de wetgeving en hoe om te gaan met dieren in bedrijven. 

Naar een dierinclusieve samenleving

Uitgangspunt van Dierzaamheid is dat andere dieren, hun welzijn en hun relatie met ons mensen geen voetnoot is in het streven naar duurzaamheid, maar een essentieel onderdeel ervan. En dat niet alleen om ecologische, maar ook om ethische redenen. In plannen voor een meer duurzame samenleving spelen dieren echter nauwelijks een rol. Met de kennis van nu houden we alsnog te veel vast aan oude gewoontes. Met grote gevolgen voor dieren. Neem bijvoorbeeld olifanten in dierentuinen. Die zijn daar eigenlijk helemaal niet geschikt voor. Zo kampen ze met chronische gezondheidsklachten omdat ze niet het gedrag kunnen uitvoeren dat ze in het wild doen zoals tientallen kilometers op een dag lopen.

Dierzaamheid bevat naast praktische voorbeelden veel achtergrondinformatie. Het concept ‘duurzaamheid’ bijvoorbeeld stamt uit de jaren 80 van de vorige eeuw. Het is bedacht als een paraplubegrip om de verschillende systemen die voor ons van belang zijn (milieu, maatschappij en economie) zo goed mogelijk met elkaar in balans te brengen. Alhoewel een verbetering ten opzichte van de eerdere visie dat natuurlijke bronnen onbeperkt gebruikt kunnen worden, is het nog wel antropocentrisch. Het menselijke belang staat namelijk centraal. Doordat we steeds meer beseffen dat een mens geen unieke positie heeft op aarde, is duurzaamheid een verouderd begrip.

Thema’s gaan me aan het hart

De thema’s en voorbeelden in Dierzaamheid gaan me aan het hart, bijvoorbeeld het geval met vechthonden. Dat zijn rassen zoals de Staffordshire bullterriër die gefokt zijn om te vechten met indringers, met elkaar of met andere dieren. Heel schadelijk vind ik dat. En omdat sommige mensen graag lichtroze kalf vlees willen eten, krijgen veel dieren een dieet met te weinig ijzer en vezels. En wat denk je van een btw van 21% op medische zorg voor dieren. Het ontbreken van een vrijstelling van btw betekent dat door de overheid die geneeskundige zorg gezien wordt als een vorm van luxe of keuze. Wat mij in de praktijk met mijn hondje ook wel eens voor dilemma’s stelt. Moet ik hier nou mee naar de dierenarts of kijk ik het even aan om geld van een duur consult te besparen?

Naast mijn hart is mijn hoofd ook goed geprikkeld door Dierzaamheid. Als vegan weet ik al het een en ander en heb ik me vaak verdiept in dierenwelzijn. Maar met zoveel interessante schrijvers met veel kennis van zaken, was het toch weer informatief en leerzaam. Het is goed onderbouwd en veelal vanuit meerdere kanten belicht. Ik ben het eens met Dierzaamheid, dat als we de aarde leefbaar willen houden, we rekening moeten houden met behoeften, gevoelens en intrinsieke waarde van alles wat leeft. Nog een hoofdstuk over insecten zou wel tof zijn, maar verder heb ik niks aan te merken op dit boek. Ik zou iedere zin wel willen tweeten,. Dit moet iedereen weten, dacht ik vaak.

Een belangrijk boek

Dierzaamheid zet de lezer aan tot kritisch denken over de relatie tussen mensen en dieren.  Ik hoop dat iedereen dit boek leest. Met een nieuw perspectief kijken naar dieren, natuur en milieu is nodig. En daadwerkelijk anders en beter handelen nog meer natuurlijk. We hebben allemaal met dieren te maken. Voor hun en onze welzijn moeten we dierzamer worden. het boek toont de urgentie aan van veranderingen. Maar het geeft ook hoop en houvast door te kijken wat we kunnen doen. Met de praktische tips, zoals meedoen aan beach clean up en geen dierentuin bezoeken die niet het dierlijk belang voorop stelt, kunnen we allemaal een steentje bijdragen. Of je nu direct met dieren werkt, burger bent, in een bedrijf met dieren te maken hebt, aandeelhouder bent of in de politiek zit.

Specificaties Dierzaamheid

Auteurs: Pim Martens, Maarten Reesink en Karen Soeters | uitgeverij: Bornmeer / Noordboek | 9789056157760 | mei 2022 | 286 blz | meer informatie vind je bij je lokale boekhandel of klik hier

Welk woord of thema spreekt jou aan in een boek? Klik op een woord en ga naar boeken toe in dit thema!

avontuur basisschool boekenserie culturen dieren diversiteit emoties familie fantasie fantasy filosofie geheimen geschiedenis gevoelens graphic novel grappig het leven humor jezelf zijn klassieker kunst liefde maatschappij magie mentale gezondheid mindful moord mysterie natuur oorlog opgroeien politie prentenboek roman school seizoenen spannend sprookjes sterke vrouw thriller verhalenbundel vriendschap weetjesboek wereld zoekboek