Echo – Neske Beks. Een krachtige bewustwording van racisme en seksisme
Echo is een boek van auteur, film – en theatermaker Neske Beks. Over haar zoektocht naar de ontkenning en onzichtbaarheid van de zwarte vrouw. Een boek met overwegingen, essays, speeches en brieven. En vooral over de echo uit het verleden van de vele vrouwen die haar voorgingen. In het gevoel onzichtbaar te zijn en er minder toe te doen. Wat een inzicht biedt dit boek de lezer. Stof tot nadenken en bewustwording!
Waarom en voor wie is het boek geschreven?
Met de aankondiging dat het boek gaat over de overheersende witte blik in onze samenleving, trok het de interesse. Want het is belangrijk dat we leren van verschillende perspectieven en achtergronden. Maar toch is het als witte vrouw behorend tot de grootste culturele groep in onze samenleving, nooit volledig te begrijpen. Hoe het is om tegen een achterstand op te boksen. Een gevoel en echo van vele generaties, afstammend van tot slaaf gemaakten,
Echo
Het stilstaan bij het stelselmatig ontkend worden, niet gehoord, genegeerd en zelfs beschimpt worden dat mijn volk, wij Zwarte mensen, al eeuwenlang ondergaan.
Neske Beks
Een boek in de eerste plaats voor de gekleurde vrouw en in de tweede plaats voor alle vrouwen. Zo geeft auteur Neske Beks dit aan. Op het snijpunt van racisme en seksisme. Het doel van het boek is om bewustwording te creëren van de ontkenning en onderwaardering van de Zwarte vrouw. Neske Beks kiest in Echo voor de benamingen wit en Zwart. Met een hoofdletter voor Zwart, als politiek statement.
Het boek Echo begint Neske Beks met een indrukwekkende lijst van namen die een belangrijke invloed op haar hebben gehad. Van bijvoorbeeld Toni Morrison tot Audre Lorde. On whose shoulders & zij aan zij. Alle zwarte vrouwen aan wier ziel ik de mijne heb mogen laven. Neske Beks vernoemt het boek naar het gedicht Echoes van Audre Lorde, een Caraïbisch-Amerikaanse feministische, activistische schrijfster. Zij maakte kenbaar hoe de wereld Zwarte meisjes en vrouwen ziet.
Neske Beks
Neske Beks (1972) is schrijver, film- en theatermaker. Ze debuteerde met de Kleenex Kronieken. Van dubbelbloed komaf, met Vlaamse, Senegalese, Afro- en inheems Amerikaanse roots. Opgegroeid in een wit pleeggezin in Vlaanderen, en op latere leeftijd verhuisd naar Amsterdam. Een rijke achtergrond, maar desondanks voert een gevoel van ontheemd zijn de boventoon in haar leven.
Echo is een boek vol met strijdlust, verontwaardiging en kwetsbaarheid. De behoefte om erkenning te krijgen, om gezien en gehoord te worden. Op persoonlijk vlak speelt daarin ook mee dat er geen herkenning was van de eigen huidskleur in de witte omgeving waarin zij opgroeide. En misschien ook wel het gemis van de biologische ouders, en het zich daardoor niet gezien voelen. Maar vooral op maatschappelijk vlak komen talloze voorbeelden naar voren van de onderwaardering van de Zwarte vrouw. Het wordt op een zeer intelligente en scherpe manier geanalyseerd.
Een belangrijke vraag die iedereen zich zou moeten stellen is bijvoorbeeld waarom de Black Lives Matter beweging startte met de dood van een man. Was de impact ook zo groot geweest als hij een vrouw was geweest? Terwijl er eerder ook onschuldige vrouwen door politiegeweld omkwamen.
Rolmodellen
De kracht en trots van de Zwarte vrouw spat van de bladzijden af, ondanks de Zwarte pijn zoals Neske Beks dit helder weet te beschrijven. De waardevolle lessen van rolmodellen als Toni Morrisson, Maya Angelou en Gloria Wekker. Hun echo weet Neske Beks te vertalen en te plaatsen in onze maatschappij. We moeten de overheersende witte blik in onze samenleving onderkennen. Vooral de witte mannen van middelbare leeftijd die zo enorm bepalend zijn geweest in het vaststellen van bijvoorbeeld de waarde van kunst, cultuur en wetenschap.
En als iemand met een witte huidskleur die het nooit volledig zal kunnen begrijpen, kun je alleen maar heel veel respect hebben. Voor de vrouwen die misschien wel twee keer zo hard hebben moeten werken om een bepaalde positie te bereiken. Sterke en inspirerende vrouwen als Oprah Winfrey, Kamala Harris. De vrouwelijke zwarte politiechef van New York die onlangs werd benoemd. Gelukkig weet Neske Beks nog heel veel meer inspirerende voorbeelden te beschrijven.
Rolmodellen schrijven de de eerste hoofdletter van je eigen verhaal.
Neske Beks
Er zijn talloze kunstenaressen, politica, schrijfsters en programmamaaksters met een indrukwekkend oeuvre. Die zo goed in staat zijn om een boodschap over te brengen. Terwijl het boek Echo op de tafel lag om te lezen, was bijvoorbeeld de documentaire Liever Kroes?! te zien van de Nederlandse Nelly dos Reis. De overeenkomsten wat betreft de minderwaardigheidsgevoelens en de zoektocht die ze beiden ondernemen zijn heel treffend.
Indrukwekkende zoektocht en een krachtige echo
De documentaire maakte net als dit boek veel indruk. Wat betreft de zoektocht die zij beiden ondergaan, maar vooral ook wat zij bereiken met hun leven. Als inspiratie voor anderen door iets te creëren en te verwoorden. Een nieuw soort echo, wat hopelijk voor de volgende generaties meer positieve vibes oplevert.
Het boek Echo wordt knap verweven met het werk van Morrison, wat de basis is en de reden zo lijkt het voor Neske Beks om als activiste op te treden. Zo beschrijft ze haar krachtige rol in de kritiek op de keuze voor een in eerste instantie witte vertaler van het werk van Amanda Gorman. Ze weet in dit boek de vinger genadeloos op de zere plek te leggen.
Dit boek verruimt je blikveld en legt pijnlijk bloot wat nog te veel ontkend, onbegrepen en gemist wordt. Namelijk de dominantie van de witte blik in onze samenleving. Het onderscheid zwart-wit dat in het boek steeds terugkomt, is confronterend. Want het is een tegenstelling zonder overeenkomst. Maar is het ooit alleen maar zwart of wit? Er zijn zoveel kleuren, vormen en mogelijkheden daar tussen in.
Maar wat dit boek ook leert is dat mijn/ons perspectief nooit de waarheid kan zijn, omdat het niet onze ervaring is. Het is niet de nalatenschap van vele voorouders, van generatie op generatie van racisme, uitbuiting of stelselmatige onderkenning.
Dus lees en luister, dat is de boodschap die je kunt meenemen.
De vreemde paradox tussen altijd zichtbaar en voortdurend onzichtbaar zijn. Levend en bewegend in een lichaam dat altijd gevaar loopt in de publieke ruimte.
Neske Beks
Tips:
- Neske Beks schreef ook het kinderboek Sala en Monk, over de zoektocht naar identiteit en andere gezinsvormen, waar veel kinderen zich in zullen herkennen.
- Sjoerd Kuyper schreef het kinderboek De Duik, over Curaçao en het slavernijverleden.
Specificaties Echo – Neske Beks
Auteur: Neske Beks | Uitgeverij Querido | 9789021429762 | oktober 2021 | 224 pagina’s | Meer informatie vraag je bij de lokale boekhandel, of vind je hier
Een tip waar Neske Beks van zegt: Black Lives Matter in een modeshow.
Welk woord of thema spreekt jou aan in een boek? Klik op een woord en ga naar boeken toe in dit thema!
avontuur basisschool boekenserie culturen dieren diversiteit emoties familie fantasie fantasy filosofie geheimen geschiedenis gevoelens graphic novel grappig het leven humor jezelf zijn klassieker kunst liefde maatschappij magie mentale gezondheid mindful moord mysterie natuur oorlog opgroeien politie prentenboek roman school seizoenen spannend sprookjes sterke vrouw thriller verhalenbundel vriendschap weetjesboek wereld zoekboek
