Eenzaam tussen mensen, de weg naar meer verbinding

Ben je wel eens eenzaam tussen mensen? We hebben in de 21ste eeuw meer manieren dan ooit om met elkaar te communiceren, maar toch voelen steeds meer mensen zich eenzaam. Ook de coronacrisis speelt daarin een rol. Eenzaamheid is kort gezegd een onplezierig gevoel waarbij iemand een gemis ervaart in het sociaal contact. Het kan daarbij gaan om een gebrek aan kwaliteit en/of kwantiteit.

Eenzaam tussen mensen

‘Eenzaam tussen mensen’ legt helder uit wat eenzaamheid precies is en hoe het ontstaat. Ook vertelt schrijfster en psychologe Leslie Hodge bij wie eenzaamheid voorkomt en wat het gevolg kan zijn. Hodge geeft een stem aan de diverse groep van mensen die zich vandaag eenzaam voelt. Ze linkt ervaringsverhalen aan theorieën uit de psychologie en resultaten van wetenschappelijk onderzoek. Dit afgewisseld met tips en quotes. Deze combinatie zorgt voor een leuke afwisseling bij het lezen.

Als ik ziek ben, staat mijn vrouw altijd voor me klaar. Maar nu was ze er niet. Begrijpelijk dat niemand bij me mocht. Maar dat nam het eenzame en ellendige gevoel niet weg.

Rik (besmet met corona)

Een taboedoorbrekend boek over eenzaamheid  

Eenzaamheid is mij persoonlijk niet vreemd. Als kind en jongere voelde ik me ernstig eenzaam tussen mensen, maar dat kon ik toen niet zo benoemen. Ik vond het vreselijk eng om contact te maken met anderen. Als ik het al durfde, kon ik me alsnog niet goed emotioneel verbinden. Ik was onzeker en vond sociaal contact maar ingewikkeld. Ook kon ik mezelf niet goed uiten en was ik introvert. Steeds meer benam sociale angst mij al het plezier in contact.  

Wanneer je gevangen zit in je hoofd en een negatieve bril ophebt, draagt dat ook bij tot eenzaamheid.

‘Eenzaam tussen mensen’ laat zien dat eenzaamheid niet alleen speelt bij oude mensen of singels. Met de diverse ervaringen in het boek laat Hodge zien dat eenzaamheid bij iedereen voor kan komen. Door te laten zien dat eenzaamheid een algemene ervaring is, kan het schaamte bij mensen afnemen. Mensen kunnen zich ook gezien voelen. Dat is belangrijk, omdat je dan vaak ook eerder open bent en hulp zoekt. 

Eenzaam ben je niet alleen 

Zelf heb ik ook professionele hulp gehad. Ik voel me niet meer vaak eenzaam. Door mijn autismediagnose op mijn 27ste leerde ik lotgenoten kennen en voelde ik me voor het eerst bij een groep horen. Ook heb ik een hondje waardoor ik niet meer alleen ben thuis. En doordat ik energie heb om meer activiteiten te doen, ontmoet ik mensen met dezelfde interesses. Ik durf me daarbij gelijkwaardig op te stellen, omdat ik meer zelfinzicht en eigenwaarde heb. Een groot verschil met het bange meisje dat zich altijd de mindere voelde. 

Ik ben blij dat ‘Eenzaam tussen mensen’ eenzaamheid bespreekbaar maakt. En het belang van verbondenheid toont.

Het tegenovergestelde van eenzaamheid is verbondenheid. Een authentieke en betekenisvolle band hebben met andere mensen geeft namelijk zin aan het leven. Wanneer je je verbonden voelt, ben je gelukkiger. Je hebt dan mensen om je heen die om je geven, met wie je dingen kunt delen en samen beleven.

Eenzaam tussen mensen over de tol van eenzaamheid 

Hodge gaat in op diverse vormen van eenzaamheid. Het kan korte of langere tijd aanwezig zijn en de oorzaken verschillen van persoon tot persoon. Een relatiebreuk kan bijvoorbeeld eenzaamheid veroorzaken. Maar denk ook aan bepaalde problemen, zoals armoede of psychische problemen. Of behoren tot een subgroep en geen lotgenoten kennen. Een gebrek aan sociale vaardigheden hebben is ook een belemmering.  

Vervolgens kan eenzaamheid weer nieuwe problemen veroorzaken. Hodge vertelt over de verbanden tussen eenzaamheid en stress. Maar ook met je immuunsysteem, de bloeddruk, sterfte, kanker en bijvoorbeeld dementie.

Er bestaat dus wetenschappelijke ondersteuning dat het verloop van kanker beïnvloed kan worden door sociale steun.

Hodge gaat naast op lichamelijke gezondheid ook in op psychische gezondheid. Zij noemt daarbij regelmatig een psychologische theorie, zoals de hechtingstheorie van Bowlby. Desgewenst kan je voor verdieping de theorieën opzoeken op internet. Eenzaamheid is immers een complex thema waar je op vele manieren naar kan kijken.

Hoe onze cultuur ons eenzaam maakt 

‘Eenzaam tussen mensen’ gaat ook in op cultuur. Wat is bijvoorbeeld het verschil tussen een individualistische cultuur en een collectivistische cultuur als het over eenzaamheid gaat? Hoe zit het met sociale verbondenheid na een migratie? De cultuur waarin je leeft, lijkt tevens een bepaalde rol te spelen in jouw verwachtingen over relaties en eenzaamheid.

Dan is er ook nog een bedrijfscultuur. Hodge gaat in op eenzaamheid op het werk en op de invloed van eenzaamheid op je werkprestaties. Ook komt de burn-out kort aan bod. Zo komen het hele boek steeds allerlei thema’s aan bod die gelinkt zijn aan eenzaamheid. Het is daarmee ook een overzicht en samenvatting van de kennis over eenzaamheid tot nu toe.

Als de eenzame medewerker voelt dat zijn sociale banden met collega’s steeds verder verwateren, heeft dat negatieve gevolgen. De medewerker zal dan ook steeds minder bereid zijn om initiatieven te nemen voor een gesprek of om samen te werken.

De kracht van alleen zijn 

‘Eenzaam tussen mensen’ geeft ook ideeën over hoe we eenzaamheid samen de wereld uit kunnen helpen. Dingen die daarbij onder andere van belang zijn, zijn motivatie hebben om iets aan eenzaamheid te doen. Denk verder aan erkenning, zelfzorg, digitale hulpmiddelen inzetten, luisteren naar elkaar, vrijwilligerswerk doen en leren omgaan met huidhonger.  

Het is daarbij belangrijk om onderscheid te maken tussen wat normaal is en wat echt problematisch is. Eenzaamheid kan je volgens psychologe Hodge ook zien als functioneel. Misschien kan je er iets van leren over jezelf. Het zet je stil om te kijken naar wat je mist en wat je dan wel wil. Welke stappen en keuzes moet je dan maken? Ook is het heel waardevol om te leren om alleen te zijn. Jezelf kunnen vermaken is in tijden van corona ook erg handig. 

‘Eenzaam tussen mensen’ is een no-nonsense boek

‘Eenzaam tussen mensen’ is al met al een boek over een belangrijk thema in de huidige tijd. Op een respectvolle manier toont Hodge ervaringen en geeft erkenning aan de last van een gevoel van eenzaamheid. Maar vooral is het een positief en hoopvol boek, waarin eenzaamheid niet enkel als probleem gezien wordt.

Dit non-fictie boek kan ik iedere volwassene aanraden. Of je nu wel of niet met eenzaamheid te maken hebt. Of je er nu een beetje of veel last van hebt. Eenzaamheid is een belangrijk thema. Ook het leren van signaleren van eenzaamheid bij anderen is waardevol, bijvoorbeeld bij jongeren. Wijs hen bijvoorbeeld op Brabantmaatjes.

Inzetten op de sociale gezondheid van onze kinderen en jongeren is essentieel. Preventie, maar ook tijdig signaleren en vroeg ingrijpen biedt hun bescherming tegen eenzaamheid en voorkomt heel wat leed op latere leeftijd. 

Op dus naar een samenleving waarin eenzaamheid geen taboe meer is!

Specificaties Eenzaam tussen mensen

Auteur: Leslie Hodge | Uitgever: Lannoo | 9789401463638 | Februari 2021 | 240 pagina’s | Meer informatie bij je lokale boekhandel of vind je hier