Geen gekke dingen doen! naar de basisschool in 1941

Door mijn werk als coördinator van de schoolbibliotheek heb ik ook een overzicht van de thema’s die door het jaar heen behandeld worden. Natuurlijk mag daarin de Tweede Wereldoorlog niet ontbreken. Toen ik ‘Geen gekke dingen doen’ voorbij zag komen dacht ik meteen aan de lessen op school. Ik denk dat het een mooie toevoeging is voor de leerlingen. Met dit boek krijgen ze een inkijkje in hun leeftijdsgenoten van 1941. Indrukwekkend, ergens onbegrijpelijk en toch gebeurde het. Jammergenoeg.

voorkant boek met rand

1941 in de vijfde klas

‘Dat was jij hè, gisteren bij de bioscoop,’ zegt Hubert tegen Iza.
‘Ja,’ antwoordt Iza kortaf. Ze kan natuurlijk moeilijk ‘nee’ zeggen.
‘Grappig, dat blonde haar. Ik heb mijn ouders niets verteld. Mijn moeder is nergens over begonnen, dus ik denk dat ze jou niet heeft herkend. En ik ga ook niks zeggen.’
 ‘Dank je wel, Hubert,’ fluistert Iza.
‘Rotoorlog,’ mompelt hij.
‘Ja. Kom, we gaan naar de klas.’

Het is 1941 en langzaam komt de oorlog de vijfde klas (groep 7) van meester Weijs binnen. Er is steeds minder eten te krijgen, de Padvinderij wordt gesloten, en Joden mogen bijna nergens meer naartoe. De meester heeft een hekel aan Duitsers maar wil gedoe voorkomen. Wat vinden de kinderen? Zitten er ‘foute’ kinderen in de klas? En wat is eigenlijk goed en fout? Kunnen ze nog wel blijven spelen met Iza?

GEen gekke dingen doen personages

Geen gekke dingen doen in de klas, en daarbuiten

Over de opzet van het boek is nagedacht. Dat zie je meteen. Je maakt eerst kennis met de hoofdpersonen door een korte intro. Dan wordt uitgelegd wat er aan vooraf is gegaan. Ook zitten er grijze blokken in het boek met extra uitleg over onderwerpen uit de Tweede Wereldoorlog. De tijden zijn anders, de regels zijn anders en zelfs voor deze kinderen is niets hetzelfde als het jaar ervoor. Uiteindelijk mag de Joodse meester mag niet meer op school komen werken en wordt vervangen door meester Staal. Langzaam aan sijpelt de oorlog de school en ook de klas in.

Geen gekke dingen doen 1940 krantenknipsels

Een rode draad in het boek is Iza. Iza is het Joodse meisje in de klas. Op een middag wordt haar vader opgepakt samen met 4 andere mannen. Ze hadden een vergadering in hun ijssalon omdat ze de pesterijen en verboden van de Duitsers zat zijn. Helaas zijn ze verraden en daardoor opgepakt. Huilend vertelt Iza dit aan haar meester. Hij is het ook echt niet eens met de regels die de Duitsers opleggen. Dat Joden niet meer naar de bioscoop mochten. Of de Padvinderij gesloten wordt bijvoorbeeld. Maar de meester beseft wel dat je maar beter geen gekke dingen kunt doen, beter doe je wat er gevraagd wordt en val je zo min mogelijk op.

Geen gekke dingen doen de ijssalon

Wat is goed en wat is fout?

In deze basisschoolklas zit ook Hubert. Hij wordt gepest en de kinderen negeren hem. Zijn vader is agent en hij zit bij de politieke partij NSB. De NSB worden gezien als landverraders maar in dit verhaal lees je dat ook mensen die bij de politieke partij NSB zaten niet zwart-wit dachten. De vader van Hubert helpt de vader van Iza uiteindelijk de gevangenis uit. Hubert wil niets met de oorlog te maken hebben en neemt het meerdere keren voor Iza op. De oorlog stelt dan wel regels op maar daar kun je (tot op zekere hoogte) op je eigen manier mee omgaan.

Meester Weijs probeert zo goed en zo kwaad de lessen te blijven geven. Er komen lessen bij zoals Duits en gym, want dat vinden de Duitsers belangrijk. Helaas vallen daardoor andere lessen weg. Geen gekke dingen doen is waar hij de kinderen steeds weer aan herinnert. Hij blijft met de kinderen het gesprek aan gaan over goed en fout. Je weet op het moment zelf namelijk niet altijd of je de juiste keuze maakt. Er zit ook nog iets tussen goed en fout. Hij klinkt als een fijne meester die zijn leerlingen ziet zoals ze zijn. Een meester die zijn best doet geen partij te kiezen voor welke leerling dan ook. Een meester die het ook moeilijk heeft met de oorlog die de klas binnendringt.

Geen gekke dingen doen gesloten clubhuis

Fijn boek om de dialoog aan te gaan

Ik blijf het interessant vinden om te lezen over de tijd rondom de Tweede Wereldoorlog. Maar het is vaak erg ingrijpend dus een kinderboek is prima voor mij. Mijn opa vertelde er nooit zoveel over, hij was ten tijde van de oorlog ook al wat ouder en heeft griezelige dingen meegemaakt. Vandaar dat hij er nooit over wilde vertellen.

Geen gekke dingen doen is een fijn boek om de dialoog aan te gaan met de bovenbouwklassen van je school. Ik denk dat dat ook de manier is om van de oorlog te leren. Het is niet zwart-wit als je je kunt verplaatsen in deze kinderen. Er is geen goed of fout, behalve oorlog. Oorlog is nooit een goed idee en toch is het nooit 100% oorlog-vrij op aarde. Jammergenoeg.
Ik raad het boek aan vanaf 10 jaar, het is goed te gebruiken in de bovenbouw.

Specificaties Geen gekke dingen doen!

Auteur: Edwin van de Meer | Illustraties: Angélique Boter | Uitgeverij: Levendig Uitgever | 9789083222240 | 2022 | 101 pagina’s | Meer informatie bij je lokale boekhandel of klik hier voor Bol

avontuur basisschool boekenserie culturen dieren diversiteit emoties familie fantasie fantasy filosofie geheimen geschiedenis gevoelens graphic novel grappig het leven humor jezelf zijn klassieker kunst liefde maatschappij magie mentale gezondheid mindful moord mysterie natuur oorlog opgroeien politie prentenboek roman school seizoenen spannend sprookjes sterke vrouw thriller verhalenbundel vriendschap weetjesboek wereld zoekboek

Footer 8 met bol verwijzing
Natasja
Delen is enorm lief

Vier jaar geleden is Natasja haar steentje gaan bijdragen aan de bibliotheek in de school van haar kinderen. Inmiddels is ze coördinator van de schoolbibliotheek, en een andere locatie. Daarnaast heeft ze een fotografiewebsite, dus haar boeken brengt ze ook graag mooi in beeld hier. Natasja leest nu voornamelijk jeugdboeken en prentenboeken. En ook young adult boeken staan op haar menu!

31 reacties

  1. Wat een mooi en leerzaam boek!
    Één van de lievelingsvakken van onze dochter is geschiedenis, daarnaast is ze erg leesgierig.
    Kortom, ik ben ervan overtuigd dat ze hier ontzettend blij mee zou zijn en doe dan ook graag mee.

  2. Ik loot graag mee om mijn neefje mee te verrassen.

    Ik volg je via Twitter (@Glambertgirl77) en Instagram (Truusje26, bericht geliked).

  3. Ik doe graag mee voor mijn dochter julia die het lezen van boeken aan het ontdekken is en het geweldig vind

  4. Dit is een mooi en leerzaam boek en de oorlog mag nooit vergeten worden. Moet altijd aan weer de nieuwe generatie verteld worden.

  5. wat een mooi en leerzaam boek. echt iets voor mijn zoon die het plezier in het lezen heeft gevonden en ook graag veel van de 2e wereld oorlog hoort, ziet en leest.

  6. Ik doe graag mee voor mijn neefje. Hij vindt lezen niet zo leuk en is er daarom ook niet goed in. Ik zou hem graag een leuk boek geven om zijn mening bij te stellen. Zodra hij lezen leuker vindt, zal zijn leesvaardigheid ook beter worden.

  7. Mijn zoon van 10 begint vragen te krijgen over de oorlog, dit boek zal hem daarom zeker interesseren. Meteen een goede leesstimulans. Een inkijkje van leeftijdgenoten in de tijd van de oorlog lijkt me een mooie en interessante manier om het aan kinderen over te brengen.
    Ik ben benieuwd.

  8. Mijn zoon van 10 is erg geïnteresseerd in ‘vroeger’ en in de tweede Wereldoorlog. Zijn opa verteld hier wel eens over. Hij heeft dyslectie en door samen te lezen blijft zijn interesse en maakt hij grote sprongen geestelijk en met het lezen. Dit boek lijkt me heel ontroerend en interessant om samen te lezen. Daarom doe ik graag mee voor ons!

  9. Ik waag een gokje voor deze winactie. Leuk kinderboek daar kan ik mijn kinderen heel blij mee maken.

  10. Heel graag doe ik mee voor mijn kleinzoon.
    Leerzaam boek voor hem.
    Heb alleen om privéredenen geen Social Media.
    Hoop dat ik ondanks dat mee mag doen.

  11. Ik doe graag mee voor mijn collega Nederlands op school. Wij werken met veel leerlingen waarvan Nederlands niet de eerste taal is en waarbij de Tweede Wereldoorlog niet altijd thuis besproken wordt. Ik denk dat dit boek daarbij erg helpend zou kunnen zijn

  12. Wat een aanrader is dit zeg! In mijn bovenbouw groep staat WO2 de komende periode centraal en dit boek zou daar heel mooi bij aansluiten. Bedankt voor de tip!

  13. Graag doe ik mee aan deze mooie winactie want met dit boek kan ik o.a. de kinderen wegwijs maken over de oorlog in eenvoudige taal, die voor hun begrijpbaar is. Zo dat ze ook kunnen ervaren wat de mensen vroeger beleeft hebben.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Bericht reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.