Het kleedje voor Hitler, een kijkje in een Duitse familie

De omslag van het boek ‘Het kleedje voor Hitler’ doet in eerst instantie vermoedde dat het om een fictieve roman gaat. Al staat er rechtsboven wel vermeld dat het boek winnaar is van de Libris Geschiedenis prijs. De achterflap geeft de informatie dat het om een familiegeschiedenis gaat, die inzicht biedt in het ‘gewone’ dagelijkse leven van Duitsers gedurende het naziregime. En dan is mijn interesse dubbel gewekt. Want er is wel veel bekend over, bijvoorbeeld, de belevenissen van de Joodse bevolking, maar hoe beleefde de Duitsers zelf de oorlog? Stond hun leven ook stil, of ging alles gewoon door?

Het kleedje voor Hitler samenvatting

Opgroeiend in een Duits-Nederlands gezin raakte Bas von Benda-Beckmann al vroeg gefascineerd door de Tweede Wereldoorlog. Toen hij dertien was hoorde hij voor het eerst dat zijn oudtante Luise de weduwe was van Hitlers trouwste generaal, Alfred Jodl. Hij werd, tijdens het Proces van Neurenberg, als oorlogsmisdadiger ter dood was veroordeeld. Luises jongere zus Tini werd eerst partijlid, en kreeg later een relatie kreeg met een half-Joodse arts. Zo raakte ze bevriend met een van de samenzweerders tegen Hitler. Dit was de basis voor het boek ‘Het kleedje voor Hitler’

Op zoek naar het naziverleden

Auteur Bas von Benda-Beckmann gaat op zoek naar het naziverleden van zijn familie, die de grote geschiedenis van zo dichtbij meemaakten. Hij stuit daarbij op de anekdote over ‘Het kleedje voor Hitler’; een kostbaar tafelkleedje met jachttaferelen, dat de familie aan Hitler zou hebben geschonken. Wat klopt er eigenlijk van ‘Het kleedje voor Hitler’? En wat zegt het ons over de omgang met het naziverleden in Duitse families?

Auteur Bas von Benda-Beckmann

Bas von Benda-Beckmann is geboren in 1976, is zoon van een Duitse vader en een Nederlandse moeder. Hij groeit op in Leiden en Wageningen, en woont tegenwoordig in Haarlem. Hij is historicus en werkt voor de Anne Frank Stichting. Voordat hij het boek ‘Het kleedje voor Hitler’ schreef, heeft hij al meerdere boeken geschreven. Zo kwam ook zijn boek De Velser Affaire (Bol) op de shortlist van de Libris Geschiedenis Prijs. Het boek Oranjehotel (Bol) en ‘Na het Achterhuis, Anna Frank en de andere onderduikers in de kampen’, zijn allemaal historisch onderlegd.

Een eerlijke en persoonlijke benadering

Het boek ‘Het kleedje voor Hitler’ is een combinatie van gedegen onderzoek, gevonden brieven en memoires. Op deze manier probeert auteur Bas von Benda-Beckmann een antwoord te vinden op de vraag hoe het mogelijk is dat zijn familieleden zich redelijk goed door de Tweede Wereldoorlog, en het naziregime hebben geworsteld.
Door zijn eerlijke en persoonlijke benadering raak je niet alleen betrokken bij zijn familie, maar leer je ook nog eens een heel ander stuk geschiedenis kennen.

Veel complexer dan de titel en omslag doen vermoeden

Wanneer je als lezer aan het boek ‘Het kleedje voor Hitler’ begint moet je wel enige interesse in de geschiedenis hebben. Mijn worsteling met het boek was dat ik, zoals ik al eerder schreef, inging als zijnde een roman. Ik zou dan ook, niet voor deze titel en deze een omslag gekozen hebben.

Het verhaal is namelijk veel complexer. De auteur gaat uitgebreid in op de historische details. Deze heeft hij zeer vakkundig uitgezocht en weten te onderbouwen. Alle informatie daarover is terug te vinden in de, maar liefst vijftig bladzijden tellende, bronvermelding achterin. Dus alleen daardoor is het boek ‘Het kleedje voor Hitler’ al een dikke pil. Met zijn 672 pagina’s was het voor mij te langdradig. Ondanks dat ik dol ben op historische feiten over de Tweede Wereldoorlog. En zeker omdat het dit keer vanuit een Duits oogpunt was. Toch werd ik te vaak overspoeld met te veel informatie.

Wat krom is wordt niet recht gesproken

Wel wil ik vermelden dat er zelden zo een uitgebreid gedocumenteerd verslag over een familiegeschiedenis geschreven is, dat zo een persoonlijk tintje had. Auteur Bas von Benda-Beckmann schuwt niet om de fouten van zijn familieleden te benoemen. Hij praat ze ook op geen enkele manier recht. Wellicht ook, en dat lees je ook wel tussen de regels door, omdat hij zelf ook zo verbaasd is over hun handelingen tijdens het naziregime.

Het zijn met name de tantes die keuzes maken die voor hun de beste weg blijken. Het is dan ook schrijnend om te lezen dat ze zo comfortabel kunnen leven. Zelfs op vakantie gaan terwijl er tegelijkertijd duizenden mensen in doodsangst, armoede en met honger leven. Dat gedeelte komt in ‘Het kleedje voor Hitler’ heel goed naar voren.

Het kleedje voor Hitler is rijkelijk voorzien van foto’s

Het boek ‘Het kleedje voor Hitler’ is niet alleen voorzien van een uitgebreide bronvermelding. Er zijn ook vele persoonlijke foto’s in verwerkt. Van vakantiekiekjes, krantenartikelen tot portretten van familieleden of nazikopstukken. Dit maakt het boek ook al een stuk persoonlijker. Daarnaast is schokkend hoe opportunisme en egoïsme boven de menselijkheid komt te staan. Helaas is dat een feit van alle oorlogen en daar zal ik, gelukkig, nooit iets van begrijpen.

Het begon allemaal met het kleedje

Al met al heb ik heel lang gedaan over het lezen van het boek ‘Het kleedje voor Hitler’. De geschiedkundige informatie duizelde soms letterlijk om me heen. Misschien als het boek zich alleen tot de tantes had gehouden dat ik het dan beter had kunnen blijven lezen. Nu waren er, naar mijns inziens, te veel personages. Al is dat vanuit het auteurs perspectief wel weer nodig geweest voor het algehele, eerlijke en indrukwekkende verhaal. Een verhaal wat allemaal begon met een kleedje.

Meer recensies over boeken met het thema oorlog

• Het donkerste donker
• De rivalen
• In de verte de zee
• Bij ons in Auschwitz
• Nineteen Steps
• De achterblijvers
• Boeken thema oorlog en vrede

Specificaties Het kleedje voor Hitler

Auteur: Bas von Benda-Beckmann | Uitgever: Querido | Eerste druk: 2024 | Aantal bladzijden: 416 | ISBN 9789021469072 | Ga voor meer informatie over het boek naar je plaatselijke boekwinkel of bezoek de website van uitgeverij Querido, klik hier voor Bol, kijk bij Bruna.nl of kijk bij Amazon

Welk woord of thema spreekt jou aan in een boek? Klik op een woord en ga naar boeken toe in dit thema!

avontuur boekenserie culturen dieren diversiteit emoties familie fantasie fantasy filosofie geheimen geschiedenis gevoelens graphic novel grappig het leven humor interactief jezelf zijn klassieker kunst liefde maatschappij magie mentale gezondheid mindful mysterie natuur oorlog opgroeien politie prentenboek prentenboek op rijm roman school seizoenen spannend sprookjes sterke vrouw thriller verhalenbundel vriendschap weetjesboek wereld zoekboek

• Over
• Laatste berichten

Noelle

Hoi ik ben Noëlle van deleestrein. Ik lees van alles en veel! Voor deleestrein schrijft ik al sinds 2012 recensies op Blogspot. Daarnaast leidt deleestrein ook al sinds 2012 een boekenclub waarin zeer divers door 8 leden gelezen wordt. Ik lees zelf ook graag diverse genres (al kan sciencefiction haar boekenhart echt niet blij maken), oude klassiekers en het nieuwste wat uitkomt.

Laatste berichten van Noelle (alles zien)

• De gouden ijscoupe, een spannend en interessant kinderboek - 21/04/2025
• Achtervolgd door de dood, een nieuw deel in de Varg Veum serie - 18/04/2025
• De Ierse brievenbibliotheek, een briefwisseling via boeken - 14/04/2025