Iron Widow, een Aziatische dystopische boekenserie van Xiran Jay Zhao
Steeds meer komen we te weten over de verschillende Aziatische culturen. Voor veel westerlingen vol mystiek, lekker eten, onderdanigheid en exotische elementen. Lekker kort door de bocht weten we inmiddels. Uiteraard geen verkeerde associaties maar de culturen en landen zijn zo veel meer rijker. Ook ik duik sinds een paar jaar graag in de diverse elementen. Iron Widow is een dystopische boekenserie geschreven door de Chinese non binaire Xiran Jay Zhao die in Canada woont. Jay Zhao heeft een spannend futuristisch verhaal opgebouwd met diverse elementen uit de Chinese cultuur en met de nodige kritiek op voornamelijk de rol van vrouwen.
Iron Widow samenvatting
Als de regels oneerlijk zijn, vecht er dan tegen!
De jongens van Huaxia dromen ervan om samen met meisjes Chrysalissen te besturen. Dit zijn gigantische transformerende robots die de strijd aangaan met buitenaardse wezens voorbij de Grote Muur. Dat van hun vrouwelijke copiloten wordt verwacht dat ze als concubines dienen en dat zij vaak sterven door de mentale spanning, maakt niemand iets uit.
Wanneer de 18-jarige Zetian zichzelf aanbiedt als concubine-piloot, is haar plan om de mannelijke piloot te vermoorden die verantwoordelijk is voor de dood van haar zus. Maar nadat Zetian op wonderbaarlijke wijze haar eerste gevecht overleeft, zet ze haar zinnen op een groter doel. Als de IJzeren Weduwe gaat ze er alles aan doen om te voorkomen dat nog meer meisjes worden opgeofferd.
Auteur Xiran Jay Zhao is een immigrant van de eerste generatie uit een kleine stad in China. Xiran werd naar eigen zeggen door het internet grootgebracht, woont tegenwoordig in Canada en is verzot op cosplay en mooie outfits. Op YouTube en social media is Xiran (@xiranjayzhao) te vinden met lange video’s over de Chinese geschiedenis en cultuur. Iron Widow stond meteen op nummer 1 in vele bestsellerlijsten. Xiran Jay Zhao is non binair.
Boekenserie Iron Widow
Iron Widow beloofd een drieluik te worden. Maar vooralsnog is alleen het eerste deel uitgekomen. Het tweede deel Heavenly Tyrant* heeft wat vertraging opgelopen maar zoals het er nu naar uitziet komt deze in december 2024 uit. Over het derde deel is nog niks bekend.
Uitgever Pelckmans heeft gekozen in de vertaling om de originele Engelse titel te houden, net zoals veel termen uit het boek. Ik hou hier wel van. Tegenwoordig zitten zoveel Engelse woorden verweven door onze taal en zeker met vertaalde boeken kan dat prima origineel gehouden worden. Vaak zijn vertalingen toch wat tenenkrommend. Al moet ik wel zeggen dat dit bij de goede vertalers niet meer zo is. Zolang een uitgever investeert in een goede vertaler komt het vaak wel goed. Toch waardeer ik in Iron Widow de keuze tot veel Engelse termen en dus ook de titel onvertaald te laten.
Politiek en LGBTIQA+
Iron Widow speelt zich af in een toekomstige verzonnen setting. Dit benadrukt auteur Xiran Jay Zhao ook in een voorwoord. Hen gebruikt bekende elementen uit de cultuur, geschiedenis, geloof, oosterse wijsheden als ook politiek en bouwt hiermee een verzonnen wereld op. Dat is mijns inziens wel slim om te doen. Jay Zhao uit namelijk zowel behoorlijk wat kritiek op bepaalde actuele politieke zaken als dat hen LGBTIQA+ elementen verweven heeft in het verhaal. Beide dingen die de Chinese overheid niet echt waardeert, zacht uitgedrukt.
In Iron Widow is er felle kritiek op de rol die is weggelegd voor meisjes in vrouwen in het verhaal. Ze kunnen namelijk alleen de troosters zijn. De moeders. De kokers en verzorgers. Of de concubine piloten die zichzelf moeten opofferen in de strijd tegen de buitenaardse dreiging. Vrouwen zijn altijd minder, moeten altijd nederig zijn en in dienst van de mannen staan. Ik gruwelde bij het stukje over de lotusvoetjes, een element wat echt gebeurd(e). Vreselijk dat de voeten van jonge meisjes gebroken en ingebonden werden omwille van een zogenaamde schoonheid voor mannen. (En erg “handig” dat ze minder mobiel zijn)
Verder is er sprake van een driehoeksverhouding. Tussen een vrouw en twee mannen. Voor mij voelde dit wat onnatuurlijk en voorzichtig. Maar met oog op de combinatie met de Chinese cultuur is dit babystapje in een verhaal een reuzestap in het wakker worden van acceptatie.
Thema’s als feminisme, onderdrukking, macht, vrijheid, genders, liefde, politiek, LGBTIQA+, culturele vooroordelen, familie en oorlog is Iron Widow een boek wat echt spat van kritiek en drang om te vechten voor vrijheid op welke manier dan ook.
Fantasy met Chinese elementen
Iron Widow laat zich niet heel makkelijk vangen in een genre wat mij betreft. Want het is een dystopie, een toekomst ver ver van ons waar alles anders is, en ook heel grimmig. Tegelijk is het dus ook een scifi, grote vechtmachines, Chrysalissen, vechten tegen buitenaardse wezens. Hun schilden worden gebruikt om die vechtmachines te bouwen die met ‘chi’, geesteskracht, bestuurd worden. De 5 elementen van aarde, water, vuur, metaal en hout spelen een grote rol in het soort chi. Ook zijn er grote onbekende goden aanwezig die om offers vragen in ruil voor kennis en techniek.
Tegelijk is Iron Widow ook een fantasy. Plekken, namen en gebeurtenissen zijn verzonnen. Nou ja, zoals gezegd gebruikt Xiran Jay Zhao bestaande elementen uit de geschiedenis en bouwt hiermee een eigen verzonnen wereld op.
Lovers to enemies liefhebbers kunnen ook hun voldoening wel vinden in Iron Widow. Al vind ik hoofdkarakter Zetian wat lastig wat betreft liefde. Dit vrijgevochten hoofdkarakter, een vrouw van 18, is zo gewend aan onderdrukking en nederigheid dat ze naar mijn smaak te snel onder de indruk is van mannelijke affectie. Maar wederom in het plaatje van de Chinese cultuur is het wel weer heel begrijpelijk. De love triangle is voor mij ook dus wat dubbel. Het voelt wat voorzichtig, stroef en ik voel de liefde niet. Maar dat het verweven zit in dit verhaal is wel heel goed en ook wel boeiend.
Iron Widow review
Meestal ben ik wat snel overweldigd in fantasy werelden met veel vreemde namen, ladingen karakters, politieke intriges en nieuwe gewoontes. Toch rolde ik best lekker in Iron Widow. De Chinese invloeden zijn echt overal aanwezig en dat vind ik tof. Toch voel ik me niet emotioneel verbonden met de karakters. En de gevechten voelen voor mij soms net als de Giganten zoals Godzilla en King Kong die samengesmolten zijn met de Power Rangers. Energieën komen samen en evolueren tot andere wezens. Ook heel erg Pokémon. Dat vind ik zowel boeiend, als soms wat veel en mindblowing actie. Ik heb ook wat behoefte aan connectie met de karakters.
Toch krijgen we langzaam aan in Iron Widow door onder andere gedeelde chi energieën, flarden mee uit de levens van de 3 hoofdkarakters. En naar het einde toe geeft Xiran Jay Zhao mij een cliffhanger mee die mijn leeservaring evolueert van ‘mwah niet voor mij’ naar ‘ik wil het tweede deel lezen’.
Ik ben in dubio wat betreft Iron Widow maar door het einde wil ik absoluut meer lezen en ben ik heel benieuwd wat Xiran Jay Zhao nog meer voor ons lezers in petto heeft.
Boekentips Aziatische cultuur
Iron Widow is een YA. Hoofdkarakter Wu Zetian is 18 jaar. Toch wil ik bij mijn tips meer inspringen op de Aziatische cultuur dan op het YA fantasy, dystopie, scifi aspect. Zoek je juist wel meer boeken in dat genre? Zoek vooral op onze website, je zult genoeg heerlijk leesvoer vinden.
- Uzumaki, een Japanse horror manga over spiralen
- Tokyo Tokyo, een prachtig fotografie boek van Richard Koek
- Bloesemval, een indringend en spannend YA boek
- Station Tokio Ueno – een melancholisch mooi boek
- Welterusten mama, een literaire thriller uit Korea van Mi-ae Seo
- Alice in Borderland, een Japanse manga en Netflix verfilming
- Prentenboek De legende van de feniks,hervertelling van een oud Chinees sprookje
Specificaties Iron Widow
Auteur: Xiran Jay Zhao | Uitgever: Pelckmans | Vertaald door Floortje Zwigtman | Mei 2024 | 9789463107983 | 400 pagina’s | Meer informatie bij je lokale boekhandel, bezoek de website van uitgeverij Pelckmans of klik hier voor Bol
Welk woord of thema spreekt jou aan in een boek? Klik op een woord en ga naar boeken toe in dit thema!
avontuur basisschool boekenserie culturen dieren diversiteit emoties familie fantasie fantasy filosofie geheimen geschiedenis gevoelens graphic novel grappig het leven humor jezelf zijn klassieker kunst liefde maatschappij magie mentale gezondheid mindful moord mysterie natuur oorlog opgroeien politie prentenboek roman school seizoenen spannend sprookjes sterke vrouw thriller verhalenbundel vriendschap weetjesboek wereld zoekboek
