Leesniveaus basisschool, een overzicht van AVI tot Tijgerlezen

In Nederland hanteren we bepaalde leesniveaus voor basisscholen. De AVI toets (een tekst zo snel mogelijk lezen) is een veel gebruikte manier om het technisch lezen te toetsen. De DMT toets (Drie Minuten Toets) meet het technisch lezen van losse woorden. Zowel AVI als DMT zeggen dus niets over het begrijpend lezen niveau van een kind. De AVI-niveaus worden vaak gebruikt omdat het aanbod dan duidelijk is, de voortgang is makkelijk te volgen en de boeken zijn handig in te delen in bijvoorbeeld een schoolbibliotheek.

Ook is het voor ouders in het stadium van leren lezen fijn om passende boeken te kopen of lenen in de bibliotheek. Toch wordt dat AVI-niveau ook steeds vaker losgelaten en worden andere manieren gebruikt. Of juist geen enkele. Hieronder een overzicht van leesniveaus op de basisschool. Klik op de linkjes voor de boekrecensies die hierbij passen.

Welke AVI hoort bij welke leeftijd?

AVI is de afkorting van “Analyse van Individualiseringsvormen”. Lekker pakkende naam hè? Nope. Dit systeem had in het verleden (AVI 1994) 10 overzichtelijke niveaus maar is in 2008 aangepast om beter aan te sluiten bij de groepsindeling op de basisschool in Nederland. Soms zie je beide AVI-niveaus nog op de achterkant van een leesboek. Steeds vaker vindt je echter alleen het nieuwe AVI soms in combinatie met CLIB. Het CLIB systeem geeft het begrijpend lezen niveau aan. Dat niveau kunnen basisscholen uit de begrijpend lezen toetsen halen.

Hieronder een overzicht van de oude AVI, nieuwe Avi en hoe je deze boeken vind in de bibliotheek. Welke leeftijd “hoort” bij welke AVI? Maar laten we vooral niet vergeten dat het belangrijkste is om een boek te kiezen dat aansluit bij de belevingswereld van het kind en niet perse het juiste AVI of CLIB niveau. Als een kind een AVI-niveau heeft behaald is het altijd goed om een boek te kiezen met een AVI dat hoger ligt. Zo blijft het kind uitgedaagd om steeds beter te leren lezen.

Schema leesniveaus basisschool AVI

Leeftijd	Groep	AVI 1994	AVI nu	Bibliotheek
4 – 5 jaar	Groep 1	AVI 1	–	–
5 – 6 jaar	Groep 2	AVI 1 – 2	Start	E
6 – 7 jaar	Groep 3	AVI 2 – 3	M3-E3	E
7 – 8 jaar	Groep 4	AVI 3 – 4 – 5	M4-E4	E – A
8 – 9 jaar	Groep 5	AVI 5 – 6 – 7	M5-E5	A
9 – 10 jaar	Groep 6	AVI 7 – 8 – 9	M6-E6	A -B
10 – 11 jaar	Groep 7	AVI 8 – 9 – >9	M7-E7	B
11 – 12 jaar	Groep 8	AVI >9	Plus	B
13+	Groep 8 / VO	–	–	C

In de kolom AVI nu staat de M voor midden (M3 = midden groep 3) en de E staat voor eind (E3 = eind groep 3)

In de kolom Bibliotheek staat de E voor Eerste leesboekjes, A leesboeken voor 6-9 jaar, B voor 9-12 jaar en C voor 13+ In de bibliotheek zie je vaak de AVI na M4 of E4 niet meer expliciet vermeld op de rugsticker van het boek.

Verschillende leesniveaus basisschool

Er zijn dus verschillende leesniveaus op basisscholen en sommigen laten deze methode soms ook helemaal los. Steeds meer is het leesplezier veel belangrijker. Welke methode ook bij jou past, bij je kind of school. We proberen aan alles aandacht te geven. In onze ogen is geen methode fout, of een methode allesoverstijgend. Maar leesplezier is wel heel erg belangrijk en moedigen we graag aan!

Bij het schrijven van de zogenoemde AVI boekjes zijn auteurs namelijk best aan regels of voorwaarden gebonden. Het woordgebruik in deze teksten moeten passen bij de leeftijd, de leefwereld en levenservaring van het kind. Ook wordt er gekeken naar de bladspiegel, de lengte van de gebruikte woorden en de moeilijkheid van de woorden en zinnen. In AVI Start komen bijvoorbeeld geen hoofdletters voor, worden alleen woorden gebruikt zoals je ze uitspreekt en begint elke zin op een nieuwe regel. In AVI M3 mogen ook de klanken sch- en -ng worden toegevoegd. Weer AVI verder, E3, wordt de tekst uitgebreid met 2 lettergreep woorden en worden wel hoofdletters gebruikt.

Zo komen we bij AVI M4 waar ook wat minder bekende 2 lettergreep woorden zijn toegestaan en zelfs makkelijke 3 lettergreep woorden. Zo komt er voor elk AVI niveau weer wat bij maar vanaf AVI E4 valt het in de bibliotheek onder de A leesboeken voor kinderen van 6 tot 9 jaar. Hier zul je hooguit op het boek zelf, als de uitgever dat belangrijk vind, nog een AVI niveau vinden.

De series Bam! Ik lees, Tijgerlezen & Verhalenrijk

Naast de hierboven genoemde AVI en leesniveaus zijn er ook steeds meer uitgevers die series laten schrijven waarbij auteurs zich niet bezig hoeven te houden met het AVI niveau. De meest bekende zijn ‘Tijgerlezen’ en ‘Bam! Ik lees’. Tijgerlezen zijn zowel leesboekjes voor de jonge lezers als informatieve boeken. Bam! Ik lees heeft inmiddels 18 titels met informatieve boekjes over uiteenlopende onderwerpen.

Eerder benoemden we al waarmee rekening moet worden gehouden bij het schrijven voor bepaalde AVI leesniveaus. Dat gebeurt bij deze series iets minder streng. Je zult de boeken van Tijgerlezen dan veelal vinden bij de A boeken voor lezers van 6 tot 9 jaar. Terwijl er tussen de boeken onderling wel degelijk verschil zit in de lengte van de zinnen en de hoeveel tekst.

Tijgerlezen wil kinderen dan vooral ook stimuleren om een boek te kiezen dat aanspreekt. Sowieso om het verhaal maar ook zeker om de bladspiegel en moeilijkheidsgraad. Ook Bam! Ik lees geeft aan dat als kinderen lezen over wat ze écht interessant vinden, ze kunnen lezen voordat ze het weten. En weetjes over je favoriete onderwerpen heb je nooit genoeg. En daar kunnen wij het alleen maar mee eens zijn.

Verhalenrijk

Dan is er ook nog de leeslijn Verhalenrijk. Dit zijn sprankelende fictie en non-fictie verhalen met prachtige illustraties. Verhalenrijk is ontwikkeld om naast bestaande lesmethodes te gebruiken. De boeken geven zelf een AVI indicatie maar wat we persoonlijk gemerkt hebben is dat de bibliotheek ze vaak plaatst bij de A boeken. Voor lezers van 6 tot 9 jaar. De bibliotheek geeft aan zelf ook de AVI te bepalen van de tekst en dat gebeurt blijkbaar met andere maatstaven. Verhalenrijk is er voor iedere (vrije)school die jonge lezers vanaf het prille begin wil stimuleren met boeiende en prikkelende verhalen.

Leesplezier kinderen

Leesplezier moet gaan boven het lezen van het juiste AVI leesniveau. In stilte voor jezelf lezen is ook nogal een verschil met hardop lezen voor een AVI toets. Bij dat laatste moeten gelezen woorden nog verklankt en uitgesproken worden wat ook tijd kost. En dat betekent niet perse dat een kind het niet begrijpt of kan lezen als dat wat langer duurt.

Blijf dus vooral het gesprek aan gaan met je kind. Waar zou het over willen lezen? Welke boeken vond hij/zij leuk? Is er meer van deze auteur, genre of serie te vinden? En vergeet niet dat voorlezen, zelfs tot in de tienertijd, van meerwaarde is. Houd je daar zelf niet van introduceer dan eens een luisterboek en laat dit eventueel lezen met het boek ernaast.

Ook zijn er steeds meer leuke toneellezen of samen-leesboeken waarbij je ieder een rol op je kunt nemen. Ook een moppenboek is een leesboek en zo nu en dan een strip of graphic novel is echt niet het begin van het einde. Er zijn tegenwoordig hele rijke graphic novels waarbij er zeker een verhaal aanwezig is. Probeer ervoor te zorgen dat je kind een boekensmaak kan ontwikkelen door hem/haar/hen in aanraking te laten komen met vele genres, auteurs, illustratoren en boeksoorten. Hopelijk kun je met deze tips je kind helpen in het kiezen van een volgend boek. En snap je nu meer over de leesniveaus op een basisschool.

Delen is enorm lief