Leven toevoegen aan de dagen
Leven toevoegen aan de dagen is een indrukwekkend boek over palliatieve zorg. Van het slechtnieuwsgesprek tot aan de laatste momenten van iemand. Longarts Sander de Hosson schreef dit boek met schrijfster Els Quagebeur. De Hosson volg ik op linkedin (vanuit mijn werk), dus ik ken zijn werk op palliatieve zorg beter op de kaart te krijgen. Dat doet hij onder andere door allerlei voorbeelden te laten zien van het stervensproces, onder andere van eigen ervaringen. Altijd indrukwekkend. In dit boek wordt het hele proces gevolgd, en komen ook verschillende andere experts aan het woord.
Leven toevoegen aan de dagen
Palliatieve zorg wordt vaak gezien als de zorg die mensen aan het einde van hun leven krijgen, in de fase waarin ze gaan overlijden. Dat klopt niet: palliatieve zorg start wanneer iemand niet meer beter kan worden, er geen genezing mogelijk is. Dat is dus niet de zorg aan het eind, maar kan jaren duren. De vragen: hoe lang heb ik nog en welke behandelingen kunnen we inzetten zodat ik zo lang mogelijk kan leven, zou volgens de Hosson beter wat aangepast kunnen worden. In de palliatieve zorg ligt de focus op kwaliteit van leven: leven toevoegen aan de dagen in plaats van dagen toevoegen aan het leven.
Palliatieve zorg bestaat uit 4 onderdelen laat ‘Leven toevoegen aan de dagen’ zien:
- somatische (lichamelijke) zorg
- psychische ondersteuning (angst voor de dood, spanningen)
- de sociale kant: de patient en zijn omgeving
- zingeving: wat geeft het leven zin als je hebt gehoord dat je een ongeneeslijke ziekte hebt.
Op maat
Leven toevoegen aan de dagen laat prachtig zien dat zorg mensenwerk is. Zowel vanuit de artsen en verpleegkundigen als vanuit de patiënten en hun familie zelf. Van het eerste slechtnieuwsgesprek tot aan de laatste paar dagen: hoe communiceer je met elkaar, wie wil wat weten en hoe hou je rekening met iemands cultuur en situatie. In het boek staan verschillende verhalen van patiënten waardoor je mee mag leven in hun situatie. Juist wanneer dit op een soms lastig en soms verlossend moment is.
Ook de experts zoals Manu Keirse (op het gebied van rouw) zijn aan het woord, en dat geeft interessante inzichten over hoe wij omgaan met rouw. Ook bijvoorbeeld wat we denken dat goed is voor kinderen als zij ziekte en overlijden van dichtbij meemaken.
Het stervensproces
In ‘Leven toevoegen aan de dagen’ beschrijft de Hosson ook de ‘final common pathway’: het stervensproces. Ik wist niet precies hoe dit proces eruit zag. In deze beschrijving kun je volgen welke lichamelijke reacties zichtbaar zijn en je dus weet dat het overlijden er aan komt. Op welk moment en de snelheid verschilt, maar bijna iedereen doorloopt eenzelfde patroon. Het eerste signaal is bijvoorbeeld dat iemand stopt met eten en drinken, omdat het lichaam geen voeding meer nodig heeft. Voor de nabije familie is dat vaak lastig of soms onbegrijpelijk: iemand moet toch gewoon goed eten en drinken. Het voelt niet goed om daarmee te stoppen. In ‘Leven toevoegen aan de dagen’ wordt het proces stap voor stap beschreven. Ik kan me voorstellen dat het fijn is om dat te weten, zodat je snapt wat er voor je ogen gebeurt (vanuit familie perspectief gezien).
Leven toevoegen aan de dagen is een prachtig boek over een (vind ik) lastig onderwerp. De dood hoort bij het leven, en toch vind ik dat maar moeilijk te accepteren. Terwijl dit ook (soms) een mooi en intiem proces kan zijn. Een belangrijke toevoeging in de zorg, om juist in deze fase de zorg te krijgen die je nodig hebt en die bij je past.
Specificaties Leven toevoegen aan de dagen
Auteur: Sander de Hosson, Els Quagebeur | Uitgever: Arbeiderspers | Maart 2023 | 9789029546454 | 222 pagina’s | Meer informatie bij je lokale boekhandel of via bol.com
Welk woord of thema spreekt jou aan in een boek? Klik op een woord en ga naar boeken toe in dit thema!
avontuur basisschool boekenserie culturen dieren diversiteit emoties familie fantasie fantasy filosofie geheimen geschiedenis gevoelens graphic novel grappig het leven humor jezelf zijn klassieker kunst liefde maatschappij magie mentale gezondheid mindful moord mysterie natuur oorlog opgroeien politie prentenboek roman school seizoenen spannend sprookjes sterke vrouw thriller verhalenbundel vriendschap weetjesboek wereld zoekboek
- Afslag 23, een mooie roman met zwarte humor - 23/11/2023
- Et Heanige Preenske – De Kleine Prins in een Twentse variant - 06/10/2023
- Wat wil je echt? Op weg naar een baan die echt bij je past - 11/08/2023