Liefste Clara, een imposant autobiografische geïnspireerde speurtocht
Liefste Clara, is een imposant autobiografische geïnspireerde speurtocht geïnspireerd op brieven van achter het IJzeren Gordijn. Hebben jullie dat ook? Dat zodra je aan het Oostblok denkt je meteen grijze wolken en grauwe gebouwen en trieste voor je ziet? Ik heb altijd het idee dat daar nooit de zon schijnt en de mensen nog eeuwig gebukt gaan onder het harde regime van hun communistische leiders. In Rusland is dat natuurlijk nog wel zo. Nou ja dat van die leider dan. Maar de zon zal daar ongetwijfeld echt wel schijnen en de gebouwen wellicht schitteren van pracht en praal. Dat is voor mij denk ik ook de reden dat ik er niet naar toe op vakantie wil. Het tegendeel zou immers dan bewezen kunnen worden.
Daarentegen lees ik dan wel weer alles wat vanuit die kant komt. Door de verschrikkingen en de veerkracht die de mensen steeds maar weer vinden om door te gaan. Het boek ‘Liefste Clara’ belooft ook zo een verhaal te worden: over wat oorlog met mensen, families en regio’s doet en hoe het leven achter het IJzeren Gordijn lastig maar ook heel boeiend was.
‘’Let op mijn woorden, zegt ze. Zekerheid is ook liefde. Een veilige haven is al wat een mens nodig heeft.’’
Synopsis Liefste Clara
Polen, het land wat niemand echt kent. In de volle Koude Oorlog waagde Veerle Frion zich achter het IJzeren Gordijn, waar de Europese wegenkaarten eindigde. Polen heette toen nog voluit Polska Rzeczpospolita Ludowa – vertaald – Poolse Volksrepubliek. Het land was terra incognita. Het is de tijd van de Paus en Lech Walesa, van Solidarnosé en perestrojka. In Polen gaat Veerle op zoek naar sporen van haar grootvader Etienne. Omgekomen in Stalag VIIIc als krijgsgevangene van de Duitsers, zo wist ze van haar grootmoeder. Daar waren Etienne en zijn broer Marcel beland tijdens de oorlog. Enkel Marcel keerde terug naar huis. De brieven die hij schreef vanuit de gevangenis aan zijn ‘Liefste Clara’, werpen een nieuw licht op de familiegeschiedenis.
Auteur Rita Depestel-Marynowski schets het harde dagelijkse leven onder het communisme in een Polen dat weinigen in de Lage Landen ooit gekend hebben. Tegelijk houdt ze de lezer in de ban met haar autobiografische geïnspireerde speurtocht.
Auteur
Rita Depestel-Martynowski is geboren in 1953 in Ekeren, (België). Ze is germanist, tolk en journalist en is gefascineerd door het leven achter het IJzeren Gordijn. Ze woonde van 1978 tot 1981 in, toen nog communistisch, Polen. Depestel-Martynowski was daar lerares Nederlands. Later werkte ze als verslaggeefster voor de radio en kranten. Wanneer zij tijdens een verblijf in het familiehuisje op zolder brieven vindt van haar oom geschreven vanuit gevangenschap aan haar tante Clara, is haar nieuwsgierigheid gewekt en besluit ze dit nader uit te zoeken. Terwijl iedereen haar voor gek verklaard besluit ze toch om in haar rode Renaultje 5 af te reizen naar het land achter het IJzeren Gordijn. Ze komt terecht in de stad Breslau, en gaat daar zelf ervaren hoe het leven daar geweest moest zijn. De basis van Liefste Clara.
‘’Zo deed ik de grote verdwijntruc: in volle Koude Oorlog waagde ik me achter het IJzeren Gordijn, waar de Europese wegenkaarten eindigen…de Poolse Volksrepubliek, was terra incognita: vrij van vreemdelingen. De hordes Erasmusstudenten vielen pas decennia later het land binnen.’’
Een volledig tijdsbeeld met echte emoties
Dit boek Liefste Clara is meer dan een autobiografische vertelling van een familiegeschiedenis. Want auteur Rita Depestel-Martynowski weet zoveel meer toe te voegen. Het is niet een lukraak verslag van brieven die gevonden zijn en toen zijn aangevuld met stukjes geschiedenis. Nee, ze laat de geschiedenis vloeiend overlopen in de brieven en de brieven lopend vloeiend door in de geschiedenis. Zo ontstaat er een volledig tijdsbeeld van een afschuwelijke periode. Maar ook een beeld van personen die de wilskracht vinden om door te gaan, uit liefde. Met de eeuwige hoop dat alles wel weer goed zal komen.
Vooral die liefde en die hoop raakte mij tijdens het lezen van Liefste Clara. En dat is knap gedaan want boeken waarin delen van brieven vermeld staan verliezen vaak de emoties en dat was bij de schrijfstijl van Rita Depestel-Martynowski totaal niet het geval. Ook haar eigen persoonlijke reis intrigeerde mij. Alsof je meeloopt met een vriendin die je tegelijkertijd de meest afschuwelijke dingen verteld maar je ook kan geruststellen dat het allemaal wel weer goed komt. Daarnaast gaat ze de waarheid niet uit de weg en is ze eerlijk want in haar laatste regels schrijft ze:
‘’Terwijl ik dit boek schreef zijn er weer allesbehalve symbolische hekken opgetrokken rond Europa. Weer zijn er honderdduizenden mensen op de vlucht. Lemberg, Lwów, L’viv: wanneer eindigt dit?’’
Hoopvolle boodschap van Liefste Clara
Het boek Liefste Clara leest zo eenvoudig als een roman. Toch was ik me als lezer er steeds bewust van dat dit echt gebeurd was en weer opnieuw aan het gebeuren is. Ze geeft met dit verhaal aan de lezers mee dat het belangrijkste in het leven hoop houden is en dat men altijd moet blijven geloven in die ene plek waar je altijd naar terug kan keren, in waarheid of in gedachten.
‘’Let op mijn woorden. Zekerheid is ook liefde. Een veilige haven is al wat men nodig heeft.’’
Of zoals Marianne in het boek zegt: ‘’Wat is het leven zonder koffie?’’
Specificaties Liefste Clara, brieven van achter het IJzeren Gordijn
Auteur: Rita Depestel-Martynoski | Uitgeverij: Ertsberg | Eerste uitgave: 2023 | Aantal bladzijden: 387 | 9789464369939 | E-book 978 94 6475 0010 | Meer informatie bij je lokale boekhandel of klik hier voor Bol
Welk woord of thema spreekt jou aan in een boek? Klik op een woord en ga naar boeken toe in dit thema!
avontuur basisschool boekenserie culturen dieren diversiteit emoties familie fantasie fantasy filosofie geheimen geschiedenis gevoelens graphic novel grappig het leven humor jezelf zijn klassieker kunst liefde maatschappij magie mentale gezondheid mindful moord mysterie natuur oorlog opgroeien politie prentenboek roman school seizoenen spannend sprookjes sterke vrouw thriller verhalenbundel vriendschap weetjesboek wereld zoekboek
