Lieve Chris, een roman over vrijheid, liefde en vriendschap
De jaren 80, wat roept die tijd bij jou op? Voor mij is het de tijd dat ik geboren werd en waarin ik de start van mijn jeugd had. De jaren 80 zijn voor mij onlosmakelijk verbonden met een aantal dingen, waaronder krakers en punkers. Maar ook vrijheid, vrouwen die vechten voor hun rechten en… getoupeerd haar met ladingen haarlak. Bedankt mam! Deze inmiddels iconische kinderfoto’s worden met veel verbazing door mijn dochters nu bekeken, “waarom had je zoveel klitten mam en gek haar?”. Lieve Chris is een roman over vriendschap, vrijheid en liefde. Een roman over opgroeien in Amsterdam in de jaren 80. Auteurs Sabine van den Eynden en Antoinette Hoes namen me mee naar deze wereld en tijd.
Synopsis Lieve Chris
Als de ME hardhandig een kraakpand in Amsterdam ontruimt, weet de zestienjarige Sasja ternauwernood te ontsnappen. Ze wordt gered door Christina en vanaf dat moment zijn ze onafscheidelijk. Samen groeien ze op in het vervallen Amsterdam van de jaren tachtig. Een tijdsgeest waarin krakers en agenten om de ruimte vechten en jonge mensen hun weg proberen te vinden in het mijnenveld van jeugdwerkloosheid, een dreigende kernoorlog en de sleetse idealen van de jaren zestig. Sasja en Christina zien het leven als een feest. Ze zijn aan niemand verantwoording schuldig over wat ze doen en met wie. Maar juist die onbevangen levenshouding zet de vriendschap zo onder druk dat ze er dertig jaar later nog steeds de gevolgen van ondervinden. Lieve Chris is een roman over vrijheid, vriendschap en liefde.
Auteurs
Lieve Chris is geschreven door twee vrouwelijke auteurs: Sabine van den Eynden & Antoinette Hoes. Hoes is expert op gebied van digitale media en communicatie. Met haar werk sleepte ze meerdere nominaties en prijzen in de wacht. Op het moment is ze Head of Global Strategy Group bij Innocean in Seoul.
Sabine van den Eynden is scenarist en auteur. Ze publiceerde meerdere romans, maakte films met Pim de la Parra en Paul Ruven. Ook schreef ze scenario’s voor onder andere GTST, Goudkust en Verliefd op Ibiza. Nu hebben ze samen dus de roman Lieve Chris geschreven. Met beide auteurs ben ik onbekend dus dit is mijn kennismaking met beide vrouwen. En die is zeer positief bevallen.
De jaren 80 en krakers
Ik heb Lieve Chris uitgekozen als recensieboek door de tijdsgeest waarin het afspeelt. Zoals gezegd ben ik een jaren 80 kind, al was mijn periode van uitgaan wel later dan de tijd waarin dit boek zich afspeelt. Ook ben ik wel bekend met de krakerswereld. Nu roept dat vast meteen vragen op. Nee, ik ben geen kraker. Ik kwam vroeger wel graag op krakersfeestjes in Den Haag. Dit waren plekken waar geen regels waren, een soort van vrijhavens waar alles mogelijk was. Van vieze donkere krochten waar de kakkerlakken op de loer lagen. Tot de meest uitbundige creatieve ruimtes waar je kon verdwalen in diverse werelden. De Blauwe Aanslag, een begrip in Den Haag was de laatste plek waar dit uiteindelijk nog kon.
Ook ben ik opgegroeid met punkers. Mijn moeder was er vroeger één samen met haar beste vriendin. Toen ze mij kreeg hing haar hanenkam al een tijdje aan de wilgen hoor. Maar de idealen zijn natuurlijk iets wat in een mens zelf zit. Het leven in vrijheid, ruimte voor jezelf zijn, de opstandige en kritische kant naar de maatschappij, het uitspreken van je rechten en vechten daarvoor. Dat hoort er allemaal bij. En dat gaat vaak samen in een leren jasje met piercings en harde rockmuziek. Lieve Chris neemt me mee naar een tijd waar ik me thuis voel ondanks dat de locatie iets van mijn thuishaven ligt.
Lieve Chris begint echt heel sterk in de tijdsgeest. We stappen midden in de krakerswereld waarin de activisten strijden en waarbij er tevens feest gevierd wordt. Dat gaat overigens ook prima samen. We maken kennis met Sasja die tijdens een hardhandige ontruiming van de ME door het noodlot door Christina wordt gered. Dat is de start van een zeer innige vriendschap tussen de meiden.
Maatschappij en vrijheid
Gaandeweg zwakt de tijdsgeest een beetje af voor mij in Lieve Chris. De jaren 80 is er nog wel maar minder aanwezig dan in het begin. Op sommige momenten had het ook gewoon nu kunnen afspelen. Sasja en Christina groeien op met leeftijdsgenoten die moeilijk hun draai in de maatschappij kunnen vinden. De werkeloosheid onder jongeren was nooit zo hoog, er heerst een groot woningtekort en ook is er een angst voor een derde wereldoorlog. Maar wacht… dat klinkt eigenlijk ook best als nu. Als dingen waar elke generatie mee kampt. De verschillen zijn duidelijk maar de overeenkomsten eigenlijk ook.
Schrijdend vind ik het verschil waarin de generatie van Sasja en Christina vechten voor hun vrijheid als vrouw zijnde. Zoals bijvoorbeeld de ‘Baas in eigen buik’ beweging waar menig vrouw zo hard voor gestreden heeft, het recht op abortus. In 2023 staat alles waar we voor gevochten hebben opeens op wankele poten. Vrouwen lijken meer verdeeld dan ooit en ik mis de saamhorigheid zoals het was toen in die periode. Ik wil deze recensie niet te zwaar beladen met dit thema, maar ik vind het lastig om te zien hoe die vrijheid opeens weer onder vuur ligt.
Seksuele vrijheid
Dat geld ook voor de seksuele vrijheid. Ook ik ben vrij opgegroeid. Ik mocht fouten maken om daar weer zelf van te leren. Er was ruimte voor. Hoe Sasja en Christina opgroeien in Lieve Chris was heel herkenbaar voor mij. Zonder meteen een feminist met okselhaar te zijn, mag je als vrouw je eigen keuzes maken. Wat je wil studeren, wie je vrienden zijn, of je topless zont maar ook met wie je seks hebt. En dat die seksuele vrijheid gewoon prima is, en een keuze voor zowel mannen als vrouwen is.
Ik moest ook erg lachen om de oproep die Sasja ontvangt in verband met risico op een soa. In plaats van schaamte accepteert ze het. Het hoort immers bij bij de keuzes die je maakt, en ze gaat meteen over tot actie. Het lachen zit wederom in de herkenbaarheid. Ik heb gelukkig nooit een oproep gehad. Maar wel was het in mijn omgeving normaal om je eens in het half jaar te laten testen. Zonder schaamte, dat is gewoon iets wat je doet en wat kan in Nederland. Better safe than sorry. De locatie en ervaring in Lieve Chris is heel echt omschreven en tof dat dat wordt meegenomen in deze roman.
Vriendschap en liefde
Naast vrijheid, maatschappelijk kwesties, opgroeien, seksualiteit, krakers en jaren 80 is Lieve Chris een verhaal over vriendschap. De intensiteit die dit kan bevatten. Intens mooi, lief, fijn en versterkend. Maar ook intens beperkend, benauwend en destructief. Een echte vriendschap is niet iets wat makkelijk op papier gezet kan worden. Maar toch slagen van den Eynden en Hoes daar wel in wat mij betreft. Een echte vriendschap kent geen vaste regels, maar er zijn wel kaders. Het is iets wat je ervaren moet hebben wil je erover kunnen schrijven.
Ook in de vriendschap tussen Sasja en Christina herken ik veel al ben ik nooit over de grens heengegaan die zij wel zijn gegaan. De grens van intiem contact. En ik zeg grens niet als iets wat niet mag. Maar wel eenmaal overgestoken en dingen veranderen in je vriendschap. Dat is gewoon zo. Er is ook een andere grens in Lieve Chris die ik vrij heftig vond, geen spoilers, en voor mij is dat wel een duidelijke no go om diverse redenen. Ik ben in vrijheid opgegroeid, heb denk ik best een vrije geest. Maar er zijn grenzen en die moeten er ook zijn. En dat is er wel één van.
Liefde in Lieve Chris
Een ander prominent onderwerp is liefde in Lieve Chris. Uiteindelijk is iedereen op zoek naar liefde en acceptatie. Niemand wil alleen zijn. Of dat nou liefde is in vriendschap of relationele vorm, deze roman neemt je mee in de diversiteit die liefde ruim is. In vriendschap, familie en tussen partners. Ik voel echt mee met alle personages. Van den Eynden en Hoes hebben voor mij een boek vol echte karakters, banden en levens weten te schrijven. Van ouders die nog steeds zichzelf zoeken, naar jongeren die zich met dat gewicht op hun schouders ook weer staande proberen te houden. De last en lusten die generaties met zich meedragen en weer doorgeven op de volgende komt mooi in dit verhaal naar voren.
De liefde in Lieve Chris is echt en voelbaar voor mij. Het is intens en laat de mooie uitzinnige kanten zien, maar ook de keerzijde. Het verhaal van Sasja en David, de broer van Christina, raakte me op diverse levels. Maar boven alles is het wel de moeite waard om in die intense kanten van de liefde te duiken als je de kans krijgt. Althans dat vind ik.
Leeservaring Lieve Chris
Zoals jullie merken komen er veel maatschappelijke kwesties naar voren door deze roman. Het zet me aan het denken, geeft me herkenning maar tegelijkertijd ook andere perspectieven. Ik vind de tijdsgeest heerlijk net zoals de locatie. De karakters zijn voor mij zo echt en eigen. Geen standaard voorop gezet plan met stereotypen. Nee, Lieve Chris voelt heel authentiek en eigen aan. Het boek leest heerlijk weg, het is uitnodigend en toegankelijk en de karakters komen vrij snel in mijn hart. De taal die gebruikt wordt vind ik prachtig. Ook zitten voor mij soms nieuwe of vergeten woorden in. Ik hou ervan om mijn vocabulaire te verrijken en dat heb ik zeker gedaan dankzij dit boek. Mijn top 3 van verse woorden:
- Strapatsen: kuren, zware inspanningen, buitensporigheden
- Larmoyant: overdreven sentimenteel, stortvloed aan tranen
- Amechtig: sterk hijgend
Lieve Chris is een verhaal over opgroeien in een wereld waar vrijheid vanzelfsprekend is. Vrijheid waarin fouten gemaakt mogen worden. Er is het verhaal van toen en een verhaal in het nu. Een verleden waarin Sasja en Christina onbevangen leven. Maar waar ze ingehaald worden door verantwoordelijkheden en gevolgen die hun leiden naar een toekomst ver van elkaar. Is daar iets groots voor nodig? Net zoals het echte leven gebeuren dingen soms en kunnen ze in een bepaald licht zwaar voelen. Niets is zo veranderlijk als het leven, en dat kan positief alswel negatief zijn.
Lusten en lasten van generaties
Van den Eynden en Hoes hebben voor mij een heerlijke roman neergezet. Ik heb echt genoten van hun verhaal en karakters. En het is misschien wel mijn favoriete roman van 2023 tot nu toe. Van herkenning tot verrijking, van luchtig vermaak tot maatschappelijke kwesties en mijmeringen die geactiveerd worden. Maar Lieve Chris is geen zware kost ondanks de stof tot denken die het me opwierp.
Ik ben benieuwd of ik als moeder mijn dochters zoveel vrijheid kan geven als die ik heb gekregen. Net zoals de volwassen Sasja die moeder is, heb ik zo mijn bedenkingen hierin. De tijden zijn veranderd, of ik, misschien beide. Ik heb nog even om mijn lusten en lasten van mijn generatie af te wegen voordat ik deze doorgeef aan mijn dochters die ik los moet gaan laten als die fase weer aanbreekt.
Tips passend bij het boek
- Een roman die ook zo heerlijk vond is Dromenvanger Dino en het verhaal van de Vespa
- Wil je een ander perspectief in een verhaal over liefde? Dan is Efter van Bervoets een leuke tip!
- Triggert het vriendschapdeel van dit boek jou meer? Dan is roadroman Regeneratie wat voor jou.
- Muziek is belangrijk in Lieve Chris, er is dan ook een toffe Spotify playlist gemaakt voor bij dit verhaal
Specificaties Lieve Chris
Auteurs: Sabine van den Eynden & Antoinette Hoes | Uitgever: Pluim | Mei 2023 | 280 pagina’s | 9789493304291 | Meer informatie bij je lokale boekhandel of klik hier voor Bol
Welk woord of thema spreekt jou aan in een boek? Klik op een woord en ga naar boeken toe in dit thema!
avontuur basisschool boekenserie culturen dieren diversiteit emoties familie fantasie fantasy filosofie geheimen geschiedenis gevoelens graphic novel grappig het leven humor jezelf zijn klassieker kunst liefde maatschappij magie mentale gezondheid mindful moord mysterie natuur oorlog opgroeien politie prentenboek roman school seizoenen spannend sprookjes sterke vrouw thriller verhalenbundel vriendschap weetjesboek wereld zoekboek
