Maria Montessori – een boek over haar leven
Ik ben een echt onderwijsmens, dus een boek over onderwijs spreekt mij meestal direct aan. Maria Montessori gaat, zoals haar naam al doet vermoeden, de grondlegger van het huidige Montessori onderwijs. Zelf werk ik op een jenaplanschool, een andere vorm van vernieuwingsonderwijs. Ik heb mij nooit verder verdiept in Montessori, dus het boek Maria Montessori kwam voor mij heel gelegen.
Maria Montessori – het kind is de meester
Leer mij het zelf te doen: De vrouw die het onderwijs voor altijd veranderde.
Wie was Maria Montessori (1870 – 1952), de vrouw die wereldberoemd werd met haar revolutionaire en nog steeds zeer actuele ideeën over het onderwijs voor kinderen? Ze was als jonge vrouw al een strijdbaar feministe en werd de eerste vrouwelijke arts in Italië. Als ze zich ontfermt over een groepje moeilijk lerende kinderen, weet ze dat de manier van kijken naar de intelligentie van kinderen grondig moet worden herzien. Haar pedagogische methode, die ontstond op een schooltje in de armste wijk van Rome, veroverde de wereld en maakte van haar een beroemdheid. Ook in Nederland, waar ze zich later in haar leven vestigde.
Het indrukwekkende leven van Maria Montessori – de vrouw die het onderwijs voor altijd veranderde – voor het eerst in detail verteld.
Christina De Stefano
Christina De Stefano schreef het boek Maria Montessori. Ze deed jarenlang onderzoek naar Montessori’s leven. Ze toont ons door directe getuigenissen en tot nu toe ongepubliceerde correspondentie een verrassend veelzijdige vrouw. Een visionaire, sociaal bewogen idealist en feministe. Maar ook Montessori’s meer controversiële kanten komen aan bod. Haar beslissing om lesmateriaal zakelijk uit te baten, haar obsessie om steeds controle te houden en haar politieke keuzes.
De auteur van Maria Montessori is recensent, scout en schrijver. Christina De Stefano is een veelgeprezen biograaf en haar werk wordt in vele talen vertaald. Voor Maria Montessori kreeg ze als eerste toegang tot de familiearchieven van Montessori in Amsterdam.
Vijf delen over het leven van Maria Montessori
Het boek Maria Montessori is opgedeeld in vijf delen. Elk deel beschrijft een deel van haar leven en start met een uitspraak van haarzelf. Deze uitspraken zijn tekenend voor de wijze waarop het Montessori onderwijs momenteel ook nog opgezet is.
De volwassene moet respect tonen voor het kind, diens ik en het ritme waarin het zichzelf gaat creëren.
Citaat deel 1 Maria Montessori
De delen lopen synchroon met haar leven. Er is geen sprake van flashbacks, we volgen Maria Montessori van geboorte tot aan haar dood. Een beschouwende manier van schrijven, waarin Montessori vanuit de derde persoon wordt beschreven. Ik vind dit zelf niet erg prettig lezen, maar is wel kenmerkend voor veel biografieën. Ik heb zelf moeite met het echt verplaatsen in de persoon als ze van een afstand wordt bezien. De tekst daarentegen heeft wel een vlot tempo, wat weer maakt dat ik er toch in bleef lezen en niet ben afgehaakt.
Maria Montessori was een bijzondere vrouw, dat is iets wat mij zeker heeft geraakt. Haar wilskracht en overtuiging waarmee ze haar methodiek tentoonspreidde is heel krachtig. Haar leven is niet altijd gemakkelijk geweest en dit heeft haar ook absoluut gevormd als mens en in haar werk. Eigenlijk is dat onderscheid niet Montessoriaans, want zelf geeft ze juist aan dat je geen leerkracht hoeft te zijn om een kind iets bij te brengen. De wijze waarop Maria Montessori mensen die lijnrecht tegenover elkaar staan weer nader tot elkaar kan brengen is mooi beschreven.
Grondige studie
De literatuurlijst die is gebruikt door Christina de Stefano om Maria Montessori in de volle breedte te beschrijven is indrukwekkend. Hier is overduidelijk een grondige studie aan voorafgegaan. Zelf beschrijft Christina de Stefano één van haar geleerde lessen als volgt:
Maria Montessori stelt ongemakkelijke vragen. Een van de vele is: als we een kind tegenkomen, waarom raken we het dan aan zonder het toestemming te vragen? Als is het alleen om zijn haar te strelen, terwijl we nooit in ons hoofd zouden halen om dat bij zijn ouders te doen. Nou? Waarom?
Uit: Maria Montessori, blz. 341
De wijze waarop Maria Montessori omgaat met kinderen is nog steeds terug te vinden in haar onderwijsmethodiek. Veelal observerend, met enkel korte mondelinge opdrachten, om te zien hoe het kind met het materiaal aan het werk gaat. Zoals Christina De Stefano zo treffend beschrijft hierover:
Ik herinner mij één dag in het bijzonder. Ik zat in de trein naar Rome om archiefonderzoek te gaan doen. Naast me zat een heel klein jongetje dat steeds maar weer zijn potje babyvoeding open- en dichtdraaide. Zijn moeder probeerde hem te voeren door het telkens uit zijn handen te pakken. Het leek wel een demonstratie van wat Maria Montessori al in het verre 1907 zei. Het kind speelt niet, het werkt, vaak nog harder dan wij volwassenen. En toch vinden wij het geen enkel punt om het te onderbreken.
Uit: Maria Montessori, blz. 342
Leesvoer voor Montessorianen en anderen
Voor wie is dit boek interessant? Wat mij betreft is het belangrijk voor alle medewerkers op een Montessorischool om meer te weten over de achtergrond van hun grondlegger. Maria Montessori is daar een zeer geschikt boek voor, omdat het ook veel informatie geeft over de tijdsgeest waarin de methodiek is ontstaan. Ook is het heel interessant om te vergelijken wat er van de oorspronkelijke overtuigingen is overgebleven in de huidige Montessorischolen.
Ook voor andere belangstellenden voor het onderwijs is Maria Montessori een interessant boek. Voor mij, als directeur van een jenaplanschool, is het mooi om te zien dat het leven van Peter Petersen ook overeenkomsten vertoond met het leven van Maria Montessori. Daarnaast zijn veel vernieuwingen anno 2022 nog gestoeld op overtuigingen zoals die in 1910 blijkbaar al leefden. “Leer mij het zelf te doen” blijft heel actueel.
Specificaties Maria Montessori
Auteur: Christina de Stefano | Uitgever: Xander Uitgevers | Vertaling: Saskia Peterzon – Kotte | september 2020 | 384 pagina’s | 9789401612623 | Meer informatie bij je lokale boekhandel of kijk hier
Welk woord of thema spreekt jou aan in een boek? Klik op een woord en ga naar boeken toe in dit thema!
avontuur basisschool boekenserie culturen dieren diversiteit emoties familie fantasie fantasy filosofie geheimen geschiedenis gevoelens graphic novel grappig het leven humor jezelf zijn klassieker kunst liefde maatschappij magie mentale gezondheid mindful moord mysterie natuur oorlog opgroeien politie prentenboek roman school seizoenen spannend sprookjes sterke vrouw thriller verhalenbundel vriendschap weetjesboek wereld zoekboek
- Karel viert Kerstmis – een prentenboek voor peuters - 11/11/2024
- Dit is Vos – een geweldig AVI-groeiboek - 03/10/2024
- Zuid-moeders hebben geen geheimen – een tweede roman - 01/10/2024