Moeten vrouwen naakt zijn om in het museum te hangen?
Een interessante vraag die in 1989 in het stadsbeeld van New York, Manhattan te vinden was. In de vorm van knalgele posters op bussen en taxi’s met de slogan: Moeten vrouwen naakt zijn om in het (Metropolitan) museum te hangen? Minder dan 5 procent van de kunstwerken op de afdeling moderne kunst daar zijn van vrouwen. Terwijl 85 procent van de naakten.. vrouwen zijn. Deze actie kwam vanuit de Guerilla Girls, een Amerikaanse feministische kunstcoöperatie. Als protest voor de weinig vrouwelijke kunstenaars, en als protest voor het maken van vrouwen als lustobject. Dit boek gaat door op dat gedachtegoed plus zoveel meer over feminisme en kunst.
Moeten vrouwen naakt zijn om in het museum te hangen?
Moeten vrouwen naakt zijn om in het museum te hangen? Jarenlang leek het wel de teneur en was het voor een vrouw haast onmogelijk om door te breken als kunstenaar.
In dit boek vertelt kunsthistorica Christiane Struyven het verhaal van vijftig artiestes, van 1850 tot nu. Van impressionisme over avant-gardisme, abstract expressionisme en feminisme tot de geglobaliseerde kunst van een aantal topartiestes van vandaag. Moeten vrouwen naakt zijn om in het museum te hangen? is feministisch pamflet noch droge geschiedschrijving, maar een geëngageerd kunstboek waarin vrouwen hun rechtmatige plek in de kunstgeschiedenis innemen.
Met werk van onder meer Frida Kahlo, Louise Bourgeois, Yayoi Kusama, Hannah Wilke, Tracey Emin, Njideka Akunyili Crosby, en vele anderen.
Feminisme
Was dit feministische protest terecht? Ja dat was het zeker. Het is vandaag nog steeds relevant. Feminisme heeft soms een wat wrange smaak en mensen hebben veel vooroordelen bij het gebruik van dit woord. Feminisme betekent niks meer, en niks minder, dan dat vrouwen dezelfde rechten, kansen, waardigheid en respect krijgen als mannen. Het gaat dus echt om de gelijkwaardigheid op die punten. Lange tijd heeft de mannelijke manier van denken en handelen de boventoon gevoerd in onze wereld. Vier feministische golven waren noodzakelijk voor verandering in de maatschappij. Denk aan ons stemrecht, civiele en sociale rechten. Moeten vrouwen naakt zijn om in het museum te hangen geeft ons een mooi stuk geschiedenis van feminisme.
Vrij recent hebben de laatste twee feministische golven de tanden gezet in racisme van gekleurde en lesbische vrouwen, huiselijk geweld, geweld naar vrouwen en het recht op abortus. De vierde golf vindt nu plaats en is gestart met de me too movement. Grenzen aangeven en seksuele intimidatie op de werkvloer. Je kan feminisme misschien heftig en onzinnig vinden, maar elke vrouw zou dankbaar moeten zijn voor de vechters die strijden voor gelijkwaardigheid. Vechters voor een maatschappij waarbij het mannelijk denken verrijkt wordt door het vrouwelijk denken en vice versa. Eigenlijk zou elke vrouw wel iets van een strijder in zich moeten hebben want het zijn zaken die ons allemaal aangaan. Zaken die luid en duidelijk uitgelegd staan in Moeten vrouwen naakt zijn om in het museum te hangen?
Feminisme in kunst
Kan jij een vrouwelijke kunstenaar noemen uit de vroegere tijden? Nee hè? Komt dit omdat ze er niet waren… of omdat de kansen niet gelijk waren voor vrouwen toen? Een meisje ging meestal niet naar school, en een kunstopleiding was al helemaal ondenkbaar. Een vrouw trouwde immers jong en had dan de rol van opvoeder en huishoudelijke verzorger. Daar was geen plek voor eigen dingen. Linda Nochlin schreef in 1971 haar beroemde essay Why have there been no great woman artists? Die essay zorgde voor een gigantische wake-upcall. Een ware emancipatiestrijd was het gevolg in de Amerikaanse kunstwereld. Zoals het een goede golf betaamd volgde een periode van winst en verlies. Van overwinningen en inperkingen. Moeten vrouwen naakt zijn om in het museum te hangen geeft een interessant overzicht van deze periode.
Er valt nog heel veel meer te schrijven over feminisme in kunst maar dan raad ik toch aan om dit boek Moeten vrouwen naakt zijn om in het museum te hangen eens te lezen. Christiane Struyven heeft een aangename manier van informatie en geschiedenis delen. Mooi ook dat ze omschrijft dat feminisme allesbehalve een vrouwenzaak is. Gendernormen hebben een negatief effect op iedereen. Mannen horen er ook bij en moeten ook hun deel doen en meehelpen. Christiane nodigt ook hen uit om dit boek Moeten vrouwen naakt zijn om in het museum te hangen te lezen: om te weten, te begrijpen en te waarderen.
Kunstenaressen
Hoog tijd voor kunst! Ik had wel enige vorm van feminisme verwacht bij Moeten vrouwen naakt zijn om in het museum te hangen? Maar dat het zo feministisch zou zijn, had ik wat onderschat. Ook ik heb soms wat vooroordelen omdat vaak de extremistische feministen heel erg anti man zijn. Maar zoals Christiane ook al aangeeft, het draait om gelijkwaardigheid. En dat is ook precies wat de feminist in mij wil. Gelijke kansen, gelijke rechten en een wereld waarin het mannelijk denken niet domineert maar waar plek is voor beide. Ik vind het dan ook een aangename verdieping met alle geschiedenis en informatie erbij. Het is een heel ander soort kunstboek en zorgt voor een fris perspectief.
Moeten vrouwen naakt zijn om in het museum te hangen heeft uiteraard ook ruimte voor puur het kunstgedeelte. We gaan chronologisch door de tijd en Christiane belicht diverse vrouwelijke kunstenaars. Ze begint met Rosa Bonheur, een voor mij nieuwe naam. Ik heb vrij veel informatie tot me genomen en nu heb ik behoefte om me te laten leiden door de kunst in het boek. Het visuele. Femme à sa toilette weet direct mijn aandacht te grijpen van Berthe Morisot. Wat een prachtig kleurenpalet gebruikt deze dame! Maar bekende namen zoals mijn geliefde Frida Kahlo en Niki De Saint Phalle staan er ook in. Ik vind het dus ook aangenaam om gewoon even puur visueel door de kunst heen te verdwalen.
Lowbrow
Voor mensen die vaker mijn reviews van kunstboeken hebben gelezen, weten dat ik een groot liefhebber ben van pop surrealisme en de lowbrow movement. Deze kunststroming wordt helaas nog steeds niet echt geaccepteerd en erkend door de kunstwereld. En dat is jammer want er zit zoveel diversiteit, kunde en liefde vanuit een hele grote groep mensen voor deze stroming. En het is een stroming waaruit ik zo al een aantal vrouwelijke succesvolle kunstenaars kan benoemen. Misschien juist omdat het een wat underground stroming is, dat er meer plek is voor gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen. Moeten vrouwen naakt zijn om in het museum te hangen mist dus totaal deze stroming en deze prachtige inspirerende kunstenaressen en dat vind ik jammer.
Marion Peck, Ana Bagayan, Nicoletta Cecolli, Ania Tomicka en Dilka Bear: bij deze noem ik jullie. Jullie zijn voor mij inspirerende vrouwen met sprekende kunst en vormen zeker ook het feministische kunstlandschap. Moeten vrouwen naakt zijn om in het museum te hangen staat bomvol boeiende geschiedenis, informatie, kunststromingen, verdieping en kunst. Maar dit stukje had ik graag ook erin opgenomen zien worden. Ik had graag meer informatie gehad over deze wereld en hoe feminisme hier van op invloed is.
Moeten vrouwen naakt zijn om in het museum te hangen?
Op die vraag mag je zelf antwoord geven. Moeten vrouwen naakt zijn om in het museum te hangen is een geëngageerd kunstboek met de overduidelijke hoofdrol voor vrouwen. Mannen zijn ook welkom maar het vrouwelijk denken heeft in dit boek de overhand. Wel als reactie op het mannelijk denken en de lange geschiedenis waarin dat de overhand had. Maar dat is het leven natuurlijk ook, actie reactie. De feministische stempel is heel aanwezig. Ik dacht zelf veel te weten, maar zo toegespitst op de kunstwereld is er toch nog erg veel te leren. Dat maakt dit boek echt tot een boeiend boek wat mij betreft. Het oogpunt is interessant en de kunst die daardoor samenkomt ook.
Moeten vrouwen naakt zijn om in het museum te hangen is een dik boek met heel veel informatie. Het is mijn eerste non-fictie boek sinds lange tijd die ik ook echt gelezen heb. De manier van schrijven vind ik aangenaam. Nergens is het taai door het hoge informatieve gehalte. En als ik even klaar ben met de teksten, dan duik ik heerlijk in de prachtige foto’s van de uitgelichte kunstwerken. Ook op die manier kan het boek ”gelezen” worden.
Extra
Is jullie opgevallen dat de foto die wij delen op social media van dit boek bewerkt is? Ik heb de naakte dame op de voorzijde versierd met twee bloemen op haar naakte tepels. Nee dit is niet omdat ik naaktheid niet vindt kunnen. Juist integendeel, naaktheid zou veel normaler mogen zijn. Zo haal je ook een groot deel seksuele beladenheid er van af. Nee deze vorm van censuur heeft met de regels van social media te maken. Waar het daar geheel geaccepteerd is dat blote mannentepels worden getoond, zo geheel niet geaccepteerd is dit met vrouwentepels.
De cover van Moeten vrouwen naakt zijn om in het museum te hangen heb ik dus om die reden iets moeten aanpassen zodat onze post niet verwijderd zou worden. Tegelijk moet ik wel even fronzen ook bij de coverfoto en kleurkeuze roze. Ik kan niet helemaal de gedachte onderdrukken met de vraag waarom er juist een naaktfoto op de cover moet en de genderbepalende kleur roze is gebruikt. Het voedt het cliché en beeld ergens wel heel erg. Aan de andere kant is het een toffe foto en hoort een beetje opvallen en schoppen tegen heilige huisjes ook wel bij de feministische strijd.
Specificaties Moeten vrouwen naakt zijn om in het museum te hangen?
Auteur: Christiane Struyven | Uitgever Lannoo | Maart 2022 | 272 paginas | 9789401483131 | Meer informatie bij je lokale boekhandel of klik hier
Welk woord of thema spreekt jou aan in een boek? Klik op een woord en ga naar boeken toe in dit thema!
avontuur basisschool boekenserie culturen dieren diversiteit emoties familie fantasie fantasy filosofie geheimen geschiedenis gevoelens graphic novel grappig het leven humor jezelf zijn klassieker kunst liefde maatschappij magie mentale gezondheid mindful moord mysterie natuur oorlog opgroeien politie prentenboek roman school seizoenen spannend sprookjes sterke vrouw thriller verhalenbundel vriendschap weetjesboek wereld zoekboek
