Moord in de Goelag – Een duidelijk portret van Navalny
Aleksej Navalny, oftewel die man die chemisch spul in zijn gezicht kreeg waardoor het blauw/groen werd. Daar heb je vast wel eens van gehoord, of op zijn minst van dat spul in zijn gezicht? Mensen gingen met geschilderde gezichten de straat op. Die man, nam het op tegen Poetin om president te worden en moest dit uiteindelijk met de dood bekopen. Geen mooi verhaal, zeker niet, maar wel erg belangrijk. Aleksej is overleden in de Goelag van Poetin, eerder dit jaar. John Sweeney legt in Moord in de Goelag alles uit van begin tot eind. Aleksej zijn motivatie, jeugd en alle gebeurtenissen, dit boek geeft een helder beeld. Maar wees gewaarschuwd, mooi is het zeker niet.
De moord op Aleksej Navalny in februari 2024, twee jaar na de gruwelijke inval van Rusland in Oekraïne, vormde een nieuw dieptepunt in de toch al weerzinwekkende gedragingen van het Kremlin. Navalny flirtte in zijn jonge jaren met nationalistisch rechts, maar ontpopte zich in de loop der tijd tot de belangrijkste Russische oppositieleider, die door het regime op alle mogelijke manieren werd tegengewerkt. Hij maakte een fatale inschattingsfout toen hij, na te zijn vergiftigd met novitsjok, in 2020 toch terugkeerde naar Rusland, in de veronderstelling dat Poetin hem niet zou doden. Maar naarmate Poetins macht groter werd, door de oorlog in Oekraïne en de dood van Wagner-leider Prigozjin, moest Navalny eraan geloven.
De Britse journalist John Sweeney ontmoette Navalny een paar keer en levert met Moord in de goelag de eerste volwaardige biografie van deze controversiële maar charismatische man. Moord in de goelag is een fascinerend portret van Navalny, maar toont ook aan dat het Westen, als het geen vuist maakt tegen Poetin, niet alleen Oekraïne verraadt, maar ook zijn eigen vrijheid riskeert.
John Sweeney (1958) is een schrijver en journalist die in meer dan tachtig landen verslag deed en doet van oorlogen, rampen en dictaturen. In Nederland is hij bekend van zijn optredens in het tv-programma Buitenhof en zijn boek Killer in het Kremlin. Hij woont meestentijds in Kyiv.
‘Sweeney heeft ons met deze levendige pageturner een waardevolle dienst bewezen. Hij houdt de naam van Navalny levend en heeft laten zien dat er, ondanks alles wat Poetin heeft gedaan om de samenleving te corrumperen, in Rusland een kern van fatsoen bestaat.’ The Times
Inleiding Moord in de GoelagInhoud, opmaak
Leeservaring en indruk Moord in de Goelag
Als ik het voorwoord lees ben ik al omver geblazen. Ik begrijp de urgentie van dit verhaal en waardeer enorm dat John Sweeney zijn best deed dit (vrij snel na de gebeurtenissen van dit jaar) neerzet en deelt met de wereld. Ook vind ik het al snel moeilijk dit alles een plek te geven, want ook ik behoor tot het deel van Europa dat veel van de plannen van Poetin en het Kremlin niet meekrijgen, omdat we te gefocust zijn op de oorlog in Oekraïne. Daarbij werkt die rookmachine van het Kremlin goed, veel nieuws komt hier amper of verdraait aan.
Naast enorm heftig is Navalny zijn verhaal ook mooi. Hij wakkert hoop aan in een heleboel mensen. Hij bereikte andere landen zodat meer mensen wakkergeschud worden. Hopelijk kan zijn team verder met hun goede werk en kan iedereen samen ervoor zorgen dat de toekomst anders word.
Moord in de Goelag las gemakkelijk weg, ook omdat ik snel meegezogen werd in het verhaal. Wel moest ik dingen tussen het lezen door dus echt een plek geven. Ook heel fijn vond ik de duidelijke bronvermeldingen achterin. Hier staat ook een lijst met namen en redenen van vermoorde tegenstanders van Poetin.
‘Ik ben voor eerlijke verkiezingen, voor een wettige staat. Ik wil dat politiek een veelstemmigheid is, geen monotonie. Het is het cynisme en de domheid van de heersende macht waar ik niet meer tegen kan.’
Een demonstrant
Opmerking van de auteurWaarom Navalny weigerde zich te laten intimideren
Meer over Navalny
Over Navalny is nog veel meer te zien en te lezen, mocht je zijn verhaal interessant vinden. John Sweeney verwijst in Moord in de Goelag naar een aantal van deze bronnen. Bijvoorbeeld omdat ze op dat moment aan het filmen waren voor iets. Navalny en zijn anticorruptie stichting maakten wat interessante documentaires, John Sweeney zelf ook, en zo meer. Veel was te zien op BBC, maar sommigen staan nu nog op bijvoorbeeld HBO max, en zijn in Nederland ook te zien. Ik zal ze hieronder noemen, maar kon van maar enkelen een bron vinden die ik zelf kan kijken thuis. BBC zou je moeten kunnen terugkijken. Dit kan ik ook, maar de genoemde BBC documentaires in mijn lijstje kan ik daartussen helaas niet terugvinden. Toch zal ik ze in de lijst zetten. Misschien zijn ze elders wel te zien.
Taking on Putin – Is ooit op BBC uitgezonden
Putin’s Palace – The story of the world’s biggest bribe – Youtube video, gemaakt door Navalny zijn Anticorruptie stichting, zie hieronder
Chernobyl – Serie op HBO
Vodka’s my poison – Documentaire over het leven van de gewone burger in Rusland, ooit op BBC uitgezonden
Victims of the torture train, werd uitgezonden op BBC, John Sweeney onderzoekt hier martelpraktijken van de Russische overheid
The incredible events in women’s cell number 3 – Kira Yarmysh – Een boek van een vrouw die 25 dagen in de cel is gegooid wegens 1 opmerking
De kok houdt van pittig – Artikel van een journalist die Putin zijn kok, Prigozhin. Dit was Russisch, dus ik link naar een artikel dat dit uitlegt
Navalny – Documentaire over het hele proces van Navalny zijn vergiftiging, onderzoek en terugkeer in Rusland. Te zien op HBO max
‘Factchecken is moeilijk in Rusland, want als je het goed doet moet je het met de dood bekopen.’
Tot slot
Naast heftige realiteit zitten er enorm leuke grapjes en toch ook overwinningen in dit verhaal. Navalny blijft altijd positief, blijft grappen maken en blijft mensen inspireren. Hij en de mensen om hem heen, en mensen als John Sweeney die proberen te helpen dit verhaal naar buiten te brengen, zijn enorm belangrijk. Geschiedenis herhaalt zich en Rusland is bang om voor zichzelf op te komen, want velen zijn nog steeds bang voor de geheime dienst van Stalin. Door de verhalen te delen, kunnen we hiervan leren en hopelijk zorgen dat het verleden zich niet herhaalt.
‘Als Navalny zou worden veroordeeld als dief, kon hij zich niet kandidaat stellen als burgemeester van Moskou. Als hij zich niet kandidaat kon stellen, kon hij niet verliezen. Als hij niet kon verliezen, zou het erop kunnen lijken dat Poetin toch niet zo’n alom populaire politicus was. Dus werd Navalny de burgemeesterskandidaat van Schrödinger, net als de kat in de doos, politiek dood en ondood, tegelijkertijd.’
Navalny documentaireze zijn beledigd omdat ik hun moordaanslag overleefd heb.
Meer van uitgeverij Prometheus
Moord in de Goelag is uitgegeven door Prometheus. Deze uitgeverij geeft diverse boeken uit, van literaire fictie tot diepgaande non-fictie. Lees ook onze andere recensies over boeken van deze uitgever:
Moord in de Goelag – John SweeneyAchterkant Moord in de Goelag
Specificaties Moord in de Goelag
Auteur: John Sweeney | Uitgever: Prometheus | Vertaling: Uitgeverij Prometheus, Gretske de Haan en Jan van den Berg | 2024 | 343 pagina’s | 9789044657463 | Meer informatie bij uitgeverij Prometheus online of bezoek je lokale boekhandel, klik hier voor Bol of kijk bij bruna.nl
Welk woord of thema spreekt jou aan in een boek? Klik op een woord en ga naar boeken toe in dit thema!
Hallo! Ik ben Jasmijn, leesgek en blogger. Mijn blog heet Boektuin. Dit ontstond toen ik mij realiseerde dat ik al een groot deel van mijn leven lees en hier meer mee wilde doen. Mijn ouders lezen beide veel en mijn vader werkte bij een uitgeverij. Zelf werkte ik tijdelijk bij een drukker en grafisch vormgever, door de jaren leerde ik dat ik gek ben op boeken. De papiersoorten en cover designs maar ook de verschillende verhalen en werelden om je in te begeven. Het meeste lees ik thrillers, non-fictie en literatuur. Toch ben ik ook gek op fantasy, young adult en feelgood. De afwisseling vind ik heerlijk. Nu ik deze passie deel met anderen leer ik steeds weer nieuwe schrijvers en boekenliefhebbers kennen.
Hallo! Ik ben Jasmijn, leesgek en blogger. Mijn blog heet Boektuin. Dit ontstond toen ik mij realiseerde dat ik al een groot deel van mijn leven lees en hier meer mee wilde doen. Mijn ouders lezen beide veel en mijn vader werkte bij een uitgeverij. Zelf werkte ik tijdelijk bij een drukker en grafisch vormgever, door de jaren leerde ik dat ik gek ben op boeken. De papiersoorten en cover designs maar ook de verschillende verhalen en werelden om je in te begeven. Het meeste lees ik thrillers, non-fictie en literatuur. Toch ben ik ook gek op fantasy, young adult en feelgood. De afwisseling vind ik heerlijk. Nu ik deze passie deel met anderen leer ik steeds weer nieuwe schrijvers en boekenliefhebbers kennen.
