O Pinokkio, een klassiek verhaal door Dros en Cneut
Wat weet jij van Pinokkio? Ik weet bijna zeker dat iedereen wel kan benoemen dat z’n neus groeit als dit houten popje liegt. Ik denk ook dat veel mensen het Luilekkerland nog kunnen benoemen waar Pinokkio ezelsoren krijgt. En misschien weet je ook nog het stuk te benoemen waarbij hij opgeslokt wordt door een gigantische vis en Japie Krekel? Door de jaren heen is dit van oorsprong Italiaanse sprookje veel verteld, herteld, verfilmd en verallest eigenlijk. En nu is het tijd voor een versie van Imme Dros en Carll Cneut, O Pinokkio. Een donkere versie die onbekendere kanten belicht van dit duistere en satirische sprookje. Op een manier die wat mij betreft precies eer doet aan de kern van dit verhaal uit 1883.
O Pinokkio samenvatting
Meesterlijke hervertelling van Collodi’s Pinokkio door grootmeesters Imme Dros en Carll Cneut. Dros tovert met taal, zoals Cneut dat met zijn penseel doet. Samen brengen ze Gepetto’s beroemde houten pop op een schitterende manier tot leven. Kinderen van alle leeftijden zullen zich in deze Pinokkio herkennen.
De oude Gepetto maakt met zijn beitel van een stuk hout het mooiste speelgoed. Maar deze keer begint het hout te gillen als hij ermee aan het werk gaat. Zit er soms iemand in het pijnhout verborgen? Gepetto beitelt verder en er komt een marionet uit het hout tevoorschijn. Een marionet die zelf beweegt en praat! Maar ook een beetje ondeugende marionet. Wat zijn naam is? Pinokkio!
Carlo Collodi pseudoniem
In 1883 komt Pinokkio tot leven door Carlo Collodi, een Italiaanse schrijver. Overigens is dat een pseudoniem, Collodi is het stadje waar hij woont. De auteur heet Carlo Lorenzini. Ik ben zelf in Collodi geweest en dat stadje ademt Pinokkio. Het Pinokkio-park vond ik heel leuk om te bezoeken. Carlo Collodi was een vrijmetselaar en zijn sprookje bevat dan ook de nodige maatschappelijke en politieke lagen. Collodi werkte in Pinokkio zijn gevoel voor satire en allegorie uit. Een allegorie in de literatuur is die gelaagdheid en in dit geval dus een kinderverhaal met spannende avonturen over goed en kwaad. Maar tegelijk dus een spiegel van de toen stijve samenleving waar het contrast tussen deugdzaam en rebellie zeer groot was. Een vrije wil en veel meer keuze dan bij grote voorkeur deugdzaam zijn, had je als mens eigenlijk niet.
Een allegorie in de literatuur is een gedicht of verhaal dat in zijn geheel symbool staat voor iets anders. Dit komt neer op een uitgesponnen metafoor die door het gehele werk heen wordt volgehouden, zonder dat het origineel bij naam wordt genoemd, behalve als het een personificatie betreft.
~ Bron Wikipedia
Klassiek satirisch sprookje
Mijn beeld van Pinokkio is al vroeg gemaakt en dat is een duister beeld. Sprookjes werden in mijn tijd niet mooier gemaakt. Ik herinner me een duistere versie op de VPRO van dit sprookje. Tegelijk was daar de Disney versie die opeens een stuk vriendelijker was en die zeker bepalend is geweest voor de beeldvorming van dit verhaal. Ik was altijd een beetje bang voor dat sprekende stuk hout. Tegelijkertijd voelde ik ook een heel ander scala aan emoties tijdens het verhaal. Het is namelijk een aandoenlijk karakter, wat soms irritant is. Soms wil ik hem beschermen en soms wil ik hem juist een draai om zijn oren geven. Maar bovenal is het een puur karakter, wat gevormd wordt door de omgeving. En wat een weg moet vinden in een wereld waarbij goed en kwaad vechten om aandacht.
Kortgeleden (2022) heeft Guillermo del Torro zijn versie van Pinocchio uitgebracht. En ik moet zeggen dat dit direct een absolute favoriet is hier in huis. Er zijn herkenbare elementen gebruikt, minder bekende, en een stuk vrije inmenging van eigen invloeden zoals de Tweede Wereldoorlog. Maar het duistere, satirische komt mooi aan bod. Zo ook het stuk van de dood en de sprekers van de dood. Dit hoort van mij ook echt bij dit verhaal. En als jij dit ook vind, dan zit je met O Pinokkio helemaal goed. Want de vibe van Dros en Cneut is echt duister.
Duister en fascinerend
Het begint natuurlijk bij de illustraties van Carll Cneut. Ik kan me niet herinneren hem eerder zo duister te zien. De illustraties variëren van kinderlijke eenvoud tot prachtige gelaagde illustraties die spelen met een opvallend kleurenpalet en met lichtinval. Mijn eerste gedachte was dan ook “eng”. En waarom kan ik niet simpel uitleggen. Dat is een mix van mijn eigen beleving, mijn fantasie, mijn ervaringen uit het leven in combinatie met wat Cneut laat zien. En als je denkt dat “eng” negatief is, dan heb je dat mis! I love it. Ik wil namelijk vaak dat sprookjes me bang maken, dat ik de kriebels krijg van illustraties. O Pinokkio leeft al vanaf de cover, wordt versterkt door het schutblad en neemt me door het boek mee langs een heel scala aan emoties. Ook de herkenbare dieren met grote levendige ogen komen voorbij en dragen bij aan Cneut zijn wereld.
Wat een gouden duo zijn Dros en Cneut. Want vanaf het eerste woord heeft ook Dros me vast en sleurt me mee naar de duistere toon van dit sprookje. Een stuk pijnhout (Pinokkio is Italiaans voor stukje pijnboom) wat ‘au’ begint te gillen, een Gepetto die stug doorgaat. Het au wordt afgewisseld met gegiechel, en dat is precies het contrast van het verhaal. We gaan van donkere emotionele diepten naar hoge mooie overwinningen. Dros weet geweldige elementen uit dit verhaal te belichten, zoals een dwalende Gepetto.. zonder jas. Die twee woorden zijn zo goed gekozen. Het lijkt simpel maar voor mijn dochters vertellen die twee woorden zoveel en geven precies de goede emotie aan de reis die Gepetto maakt in O Pinokkio.
Voor welke leeftijd is O Pinokkio?
O Pinokkio is een prentenboek. Simpele zwart-wit illustraties tussen, op en langs de regels worden afgewisseld met intrigerende prenten waar heel veel op te zien is. Mijn associatie is vaak duister met een unheimlich gevoel. Maar kinderen zullen weer andere dingen zien en voelen. Één ding dat zeker is, Cneut zijn illustraties zitten vol met emoties en vervreemding. Het zal altijd iets doen met de lezer. Schrikt het jou nou af? Schroom dan niet om toch nog eens te kijken en die emoties aan te gaan! Het is onderdeel van dit verhaal, van de beleving en in mijn ogen dus niet negatief.
Imme Dros schrijft heerlijk. Toegankelijk, dromerig, zwierig, duister, to the point maar tegelijk met een gelaagdheid waarbij je zelf bepaalt of je gaat duiken of niet. Ze kiest minder bekende elementen die dit klassieke sprookje rijk is. Zo worden de ezelsoren wel aangehaald, maar beleven we het niet. De Vos en Kater zijn veel meer op de voorgrond, een onderdeel van het verhaal die bij mij niet zo leefde eigenlijk. Maar door O Pinokkio wel. En de dood wordt niet geschroomd. Voor de kenner is het geen geheim dat Pinokkio opgehangen wordt. Hoe dat afloopt met een pop van hout lees je zelf in dit prentenboek.
Voor welke leeftijd O Pinokkio is? Aangeraden wordt vanaf 6 jaar. Kijk vooral ook of het bij het kind past. Maar probeer niet teveel als volwassene keuzes te maken door de wat donkere toon. Kinderen kunnen zich vaak prima redden in een veilige omgeving van een prentenboek. Juist de beleving en gesprekken die volgen zijn zo belangrijk. Het verhaal van Pinokkio leent zich perfect en zal jong en oud blijven boeien.
Leeservaring
Heerlijke keuzes maakt Dros want het originele verhaal van Pinokkio bevat zoveel elementen, voor een prentenboek moeten er nou eenmaal keuzes gemaakt worden. Ze weet precies de goede elementen te pakken, die vervolgens te versmelten in haar eigen vertelling en aan het einde is het een perfect geheel voor mij. Mijn dochters luisteren met ingehouden adem, en ach die arme Gepetto zonder jas.. dat beeld blijft ons allemaal bij.
O Pinokkio leest elke keer weer anders voor. Nieuwe dingen vallen op, oude dingen kleuren opeens anders. Maar boven alles is dit een belevenis waar wij erg van houden. Wat een prachtig een perfect duo om dit verhaal weer tot leven te blazen!
- Leestip klassieker: De wind in de wilgen, een prachtige editie
Leestips sprookjes prentenboeken
- Allemaal sprookjes een verzamelbundel van Annie M.G. Schmidt
- De Efteling Sprookjes Omnibus
- Toermalijn
- Aandacht, aandacht! Iedereen op sprookjesjacht!
- De drie broertjes Bok
- Sprookjes van Grimm – een verzameling sprookjes op rijm
- Andersen Sprookjes en Verhalen, de originele vertellingen in een verzamelwerk
- Er was ook eens, een rijke kennismaking met nieuwe sprookjes
- Er was weer… Roodkapje – een vervolg op het bekende sprookje
- In het Sprookjesbos
- Verhalen van de Fladdertak
- Serko en de wolf, een Nederlands – Oekraïens sprookje
- Prins en Ridder
- De kleine houten robot en de boomstam prinses
- De gouden baard
- Sneeuwwit
- De fantastische verhalen van Tashi
- Stoere sprookjes over avontuurlijke meisjes
- Ridder Roa en de boze tovenaar
- De koning die het donker verbood
- Hoe ging dat ook alweer?
- Avonturen van de dappere ridster
Specificaties O Pinokkio
Auteur: Imme Dros | Illustraties: Carll Cneut | Uitgever: Querido | mei 2024 | 64 pagina’a | 9789045130026 | Meer informatie bij je lokale boekhandel, bezoek de website van uitgeverij Querido of klik hier voor Bol
Welk woord of thema spreekt jou aan in een boek? Klik op een woord en ga naar boeken toe in dit thema!
avontuur basisschool boekenserie culturen dieren diversiteit emoties familie fantasie fantasy filosofie geheimen geschiedenis gevoelens graphic novel grappig het leven humor jezelf zijn klassieker kunst liefde maatschappij magie mentale gezondheid mindful moord mysterie natuur oorlog opgroeien politie prentenboek roman school seizoenen spannend sprookjes sterke vrouw thriller verhalenbundel vriendschap weetjesboek wereld zoekboek
