De achterblijvers, een pijnlijk stukje geschiedenis uit 1940-1945
Het lijkt wel of er meer dan ooit meer informatie naar buiten komt over de periode 1940-1945. Natuurlijk heeft dat ook te maken met de aanloop naar de herdenkingsdagen op 4 en 5 mei. Toch zijn er opmerkelijke nieuwe verhalen te lezen en te zien. Zo bezocht ik onlangs de persvoorstelling van de film Verdwenen Stad, die vanaf 14 maart in de bioscopen gedraaid zal worden. Een indrukwekkend, prachtig gefilmd en eerlijk verteld verborgen verhaal over de collaboratie van het Amsterdamse tram bedrijf. Er is ook een gelijknamig boek. De vlucht van koningin Wilhelmina is ook zo een mysterie. Wat gebeurde er in die tussentijd met de staf van het paleis en de paleizen, met al hun meubels zelf. Hierover is nu ook een boek geschreven over de Tweede Wereldoorlog: De Achterblijvers van Flip Maarschalkerweerd.
Wat de auteur aan het licht brengt met het boek De Achterblijvers
Mei 1940. Met de vlucht van de koninklijke familie naar Engeland verdwijnt het kloppende hart uit de paleizen van de Oranjes. Verweesd en zonder instructies blijven de hofhouding en het personeel achter. Ingeklemd tussen angst voor de bezetter en loyaliteit aan de verdwenen ‘principalen’ vragen ‘De Achterblijvers’ zich af of dit het einde van hun werk betekent. Zouden de Duitsers de paleizen bezetten en er de hakenkruisvlag hijsen?
Een geraffineerd en heimelijk spel begint
Als Seyss-Inquart de Oranje eigendommen onteigent om te verkopen en Mussert daar ook op begint te azen, komt er een even geraffineerd als heimelijk spel op gang om de paleizen en hun kostbare inrichting, kunstcollecties, koetsen, archieven en wat al niet meer voor het vaderland te behouden. Zelfs de Duitse liquidator zal oogluikend toekijken hoe De Achterblijvers, in en buiten de paleizen, zich hiervoor inspannen.
Wat een mooie dag had moeten zijn wordt bittere teleurstelling
Voor het hof is het belangrijkste dat Wilhelmina bij terugkeer alles aantreft zoals zij het had achtergelaten. Maar wat na vijf lange jaren de mooiste dag sinds 10 mei 1940 had moeten zijn, pakt voor velen toch anders uit dan gehoopt. Flip Maarschalkerweerd laat dit zien in deze uiterst boeiende reconstructie van een vergeten en pijnlijk hoofdstuk uit de geschiedenis van het Koninklijk Huis en De Achterblijvers.
Auteur Flip Maarschalkerweerd
Auteur van Tweede Wereldoorlog: De Achterblijvers, Flip Maarschalkerweerd ,is geboren in 1953. Hij was rijksarchivaris in Limburg en daarna gemeentearchivaris van Amersfoort. Daarna was Flip Maarschalkerweerd directeur van het Koninklijk Huishoudarchief en de Koninklijke Verzamelingen. Gedurende de periode 2003 tot 2019.
Hier inventariseerde hij onder meer de vertrouwelijke archieven van Prins Bernhard. Het was ook Maarschalkerweerd die aan het licht deed komen dat Bernard lid was van de NSDAP. De kranten en het nieuws stonden hier in 2023 bol van. Er was altijd wel al een vermoeden maar nu was er ook bewijs. Een uitgebreid krantenartikel is hierover te lezen in o.a. De Volkskrant en Trouw.
Een geschiedkundig feiten boek, niets is geromantiseerd
Het boek ‘De Achterblijvers’ begint direct met het vertrek van het prinselijk paar en de daaropvolgende dag, het vertrek van koningin Wilhelmina. Wat dat volgt is het verhaal van de hofhouding en het personeel. Geheel zonder instructies blijven zij met alle bezittingen achter in de paleizen.
Flip Maarschalkerweerd probeert daar zo goed mogelijk met tot in de details uitgewerkte verslagen antwoord op te geven. Dit was voor hem allemaal redelijk goed na te gaan omdat het de achterblijvers zelf ook alles tot in de details gearchiveerd hadden.
Tweede Wereldoorlog: De Achterblijvers is soms even doorzetten
Met Duits precisiewerk heeft letterlijk alles een bestemming en een notitie daarover gekregen. Zo was het na de oorlog een stuk eenvoudiger om kunst, voorwerpen, meubels en zelfs het jacht Piet Hein terug te vinden. Door die opsomming van lijsten en het getailleerde speurwerk van Flip Maarschalkerweerd is het boek ‘De Achterblijvers’ een geweldig naslag werk op geschiedenis gebied. Om te lezen is het wellicht, tenzij het je echte interesse heeft, wat saai. Op sommige stukken moest ik me er echt toe aanzetten om niet een aantal bladzijde door te bladeren en daar weer verder te gaan.
Ik deel volledig de mening van de auteur
Maar eenmaal aan het einde van het boek ‘De achterblijvers’ ben ik toch heel erg blij dat ik het helemaal volledig gelezen heb. Diep respect heb ik voor de mensen die zich in deze moeilijke en spannende oorlogsjaren in bleven zetten voor het vaderland en het koningshuis. Mensen die te maken kregen met types als Mussert en Rost van Tonningen, niet de minste, en toch hun rug recht bleven houden. Diep geschokt ben ik dan ook als ik lees wat hun uiteindelijke beloning hiervoor was. Niet alleen de ware aard van Prins Bernard komt in het boek ‘De Achterblijvers’ naar boven. Het laat bovenal zien dat het niet koningin Wilhelmina was die de held was maar de hofhouding en het personeel. Wat dat aangaat schaar ik me achter auteur Flip Maarschalkerweerd.
Kijk hier voor meer boeken in het thema oorlog
Specificaties over het boek Tweede Wereldoorlog: De Achterblijvers
Titel: De Achterblijvers | Auteur: Flip Maarschalkerweerd | Uitgeverij: Balans | Eerste uitgave: 2023 | Aantal bladzijden: 463 | ISBN 9789463822923 | Meer informatie bij je lokale boekhandel of klik hier voor Bol
Welk woord of thema spreekt jou aan in een boek? Klik op een woord en ga naar boeken toe in dit thema!
avontuur basisschool boekenserie culturen dieren diversiteit emoties familie fantasie fantasy filosofie geheimen geschiedenis gevoelens graphic novel grappig het leven humor jezelf zijn klassieker kunst liefde maatschappij magie mentale gezondheid mindful moord mysterie natuur oorlog opgroeien politie prentenboek roman school seizoenen spannend sprookjes sterke vrouw thriller verhalenbundel vriendschap weetjesboek wereld zoekboek
