Yeva’s dagboek – een kind uit Oekraïne op de vlucht
In één ruk heb ik Yeva’s dagboek uitgelezen. Haar eigen verhaal over het begin van de oorlog in Oekraïne en haar vlucht samen met haar oma. Door het lezen van dit boek vloog mij deze oorlog naar de keel. Al zoveel heb ik er over gelezen en gehoord, maar nu kreeg deze oorlog voor mij echt een gezicht. Zo overduidelijk op haar eigen manier verteld, met soms van uur tot uur haar gedachten en belevenissen. Nooit kwam ik zo dicht bij de oorlog.
Yeva’s dagboek
Dit is het aangrijpende dagboek van de twaalfjarige Yeva, die uit Oekraïne moet vluchten als Rusland haar land binnenvalt. Als ze op een vroege ochtend in maart wakker wordt van het geluid van geweerschoten, weet ze dat haar huis in Charkiv niet meer veilig is. In de vochtige, kleine kelder waar ze met haar oma moet schuilen, besluit ze haar verhaal op te schrijven.
In een aangrijpend verslag, aangevuld met foto’s, fragmenten uit de berichten tussen Yeva en haar vrienden en krantenkoppen uit de hele wereld, volgen we Yeva op haar reis van Charkiv naar Dublin.
Yeva’s dagboek is het indrukwekkende en ontroerende verslag van een vlucht, de verschrikkingen van de oorlog, de angst, wanhoop en opluchting, allemaal door de opmerkzame ogen van een kind.
Oorlog
Iedereen kent het woord ‘oorlog’. Maar weinig mensen weten wat het werkelijk betekent. Je kunt wel zeggen dat het afschuwelijk en beangstigend is, maar je weet niet hoe groot de angst is die het met zich meebrengt. En als je er dan plotseling mee wordt geconfronteerd, voel je je volkomen ontredderd, verlamd door angst en wanhoop. Als je plannen worden zonder waarschuwing verstoord door verwoestingen.
Proloog Yeva’s dagboek
Tot je het hebt meegemaakt, weet je niet wat oorlog is
De proloog van Yeva’s dagboek greep mij al erg aan. Want het klopt helemaal. Je kunt zeggen dat het afschuwelijk is, maar natuurlijk heb je geen idee als je het niet hebt meegemaakt. Vaak heb ik mij geprobeerd voor te stellen hoe het zou zijn voor mij en voor onze kinderen om ineens in een oorlogssituatie terecht te komen. Gelukkig heb ik geen flauw idee hoe dat voelt. Afgrijselijk moet het zijn.
Wat voor mij zo aangrijpend is in Yeva’s dagboek is dat het zo’n ‘normaal’ meisje van 12 is. Het boek begint met haar 12e verjaardag, zo vrolijk en gewoon. Ze heeft contact met haar vriendinnen, gebruikt haar telefoon voor Whatsapp gesprekken.
Het leven op 14 februari is normaal. En ook op 15,16,17 februari… tot aan de vroege uren van 24 februari 2022. Mijn leven is vredig
Yeva’s dagboek blz. 26
De tekst in het dagboek is echt van Yeva
Wat ik de kracht van Yeva’s dagboek vind is dat wat zij schrijft zo exemplarisch is voor een twaalfjarige. Ook kinderen in Nederland van 12 jaar zullen zich in Yeva herkennen. Het is sterk hoe de uitgever de uitspraken van haar zelf heeft recht gedaan. Je ziet aan de zinsbouw dat het gaat om een jongere. Geen ‘straattaal’ of populair woordgebruik, wel korte zinnen die overduidelijk door haar zelf opgeschreven kunnen zijn. Dit vraagt ook heel wat van een vertaler. Dit is echt goed gedaan door Saskia Peters.
Daarnaast zie ik ook het dromerige en ‘groots denken’ van een beginnend puber. De tussenfase van kinderlijke angst en wereldse ambitie vind ik prachtig zichtbaar in Yeva’s dagboek. Je ziet ook dat Yeva, wellicht noodgedwongen, zelfredzaam is en vele telefoontjes pleegt namens haar oma om zaken te regelen. Dat grijpt mij aan, maar laat ook zien hoe sterk en zelfstandig Yeva is.
Een aantal kinderen bij mij op school is gefascineerd door het dagboek van Anne Frank. Dit vind ik echt heel begrijpelijk. Wel merk ik dat dat vrij lastig leesbaar is en ook voor wat oudere kinderen beter aansluit. Yeva’s dagboek is voor mij een zeer toegankelijke manier om een kinderen vanaf ongeveer 10 jaar een inkijkje te geven in het ontstaan van een oorlog. Dat het volledig door de ogen van een kind beschreven is maakt het ook minder politiek en minder gericht op geweld.
Goed opgebouwd en ingedeeld
Naast de inhoud is Yeva’s dagboek ook heel toegankelijk door de opbouw van het boek. Het is een mooi gebonden boek en het ziet er aantrekkelijk uit door het kleurgebruik en de foto van Yeva op de voorkant. Dit maakt dat het kinderen zal aanspreken. Aan de binnenkant van de omslag zie je een getekende kaart van Oekraïne en de omliggende landen. Ook staat er een kaart van Charkiv, ook wel Charkov genoemd zo lees ik in de noten achterin, met daarin alle gebouwen waar Yeva gebruik van maakt. Denk aan haar huis, haar school, het park, etc.
Elk hoofdstuk beslaat een dag net voor de oorlog of er in. In een paar steekwoorden wordt weergegeven wat er die dag gaat gebeuren. Er staan tijdsaanduidingen bij, zodat je echt meegaat in de dag met Yeva. In totaal lopen we 67 dagen mee met Yeva en afsluitend staan er ook verhalen van haar vrienden in. Tekst wordt afgewisseld met whatsappgesprekken en foto’s. De foto’s maken het nog beeldender en het is, met name voor jongeren, heel goed om een beeld te krijgen bij wat er zich afspeelt in Oekraïne.
Aan het eind van het boek vind je de noten. Alle begrippen die vragen kunnen oproepen, eveneens alle genoemde steden, zijn toegelicht. Ik vond dit echt leerzaam, ik heb meerdere dingen gelezen die ik echt niet wist. Ook staan er tekeningen in het boek, onder andere van de vluchtroute die Yeva en haar oma hebben genomen.
Yeva’s dagboek maakt dankbaar
Dankbaarheid overheerst bij mij als ik Yeva’s dagboek lees. Dankbaar voor onze vrijheid in Nederland. Maar ook voel ik veel warmte in het boek van lieve mensen om Yeva heen. Het goede werk van het Rode Kruis, de verslaggevers van Channel 4 die uiteindelijk ook hebben gezorgd dat Yeva haar dagboek uitgegeven is en de mensen in Ierland die Yeva en haar oma zo warm hebben ontvangen. Soms lijkt het alsof er haat en wantrouwen is richting vluchtelingen, maar door dit dagboek zie ik weer even dat de meeste mensen gewoon hartstikke behulpzaam willen zijn.
Ik wil dit boek echt aanraden aan kinderen vanaf ongeveer 10 jaar die belangstelling hebben voor de oorlog. Ook is het mooi om te lezen voor leerkrachten, zodat zij een beeld hebben wat kinderen uit Oekraïne hebben moeten achterlaten. Momenteel zijn er overal in Nederland klassen vol met Oekraïense kinderen, voor deze leerkrachten en klasgenoten op school lijkt het mij erg geschikt.
Specificaties Yeva’s dagboek
Auteur: Jeva Skaljetska | Vertaald door: Saskia Peters | Uitgever: Xander | 9789401618076 | 248 pagina’s | oktober 2022 | meer informatie bij je lokale boekhandel of klik hier
Welk woord of thema spreekt jou aan in een boek? Klik op een woord en ga naar boeken toe in dit thema!
avontuur basisschool boekenserie culturen dieren diversiteit emoties familie fantasie fantasy filosofie geheimen geschiedenis gevoelens graphic novel grappig het leven humor jezelf zijn klassieker kunst liefde maatschappij magie mentale gezondheid mindful moord mysterie natuur oorlog opgroeien politie prentenboek roman school seizoenen spannend sprookjes sterke vrouw thriller verhalenbundel vriendschap weetjesboek wereld zoekboek
- Karel viert Kerstmis – een prentenboek voor peuters - 11/11/2024
- Dit is Vos – een geweldig AVI-groeiboek - 03/10/2024
- Zuid-moeders hebben geen geheimen – een tweede roman - 01/10/2024